De Partij voor de Dieren (PvdD) maakt zich zorgen over toenemende lichtvervuiling in Utrecht, en vraagt het college om helderheid over de manier waarop bestaande richtlijnen worden toegepast. De partij maakt zich zorgen dat afspraken uit 2017 over afscherming van licht niet altijd terugkomen in nieuwe plannen en ontwerpen voor straatverlichting.

In de motie uit 2017 is vastgelegd dat bij vervanging van lampen en het plaatsen van lichtmasten altijd zijdelingse afscherming moet worden aangebracht, zodat licht niet naar groen en water straalt. Ook mogen de zogenaamde ‘armaturen’ geen uitstraling naar boven hebben. Verlichting moet de straat verlichten, niet de plantsoenen waar dieren verblijven. Dat kan door licht uitsluitend naar beneden te richten of extra afscherming te plaatsen.

Ontwerpwedstrijd

De gemeente heeft onlangs een ontwerpwedstrijd uitgeschreven voor een nieuw type lichtarmatuur. In de ontwerprichtlijnen staat dat licht niet omhoog mag schijnen. Volgens de Partij voor de Dieren ontbreken echter bepalingen over zijdelingse afscherming en mogelijkheden om storende lichtstraling te beperken.

De partij vraagt zich daarom af of de richtlijnen nog wel worden nageleefd. Zo wil zij weten hoe vaak de afgelopen jaren is gekozen voor afscherming van groen en water in plaats van armaturen die alleen de straat verlichten. Ook vraagt de PvdD of de armaturen met open deksels, die onder meer in Leidsche Rijn staan, inmiddels vervangen zijn. Deze zouden tussen 2019 en 2025 worden vernieuwd.

Daarnaast wil de partij weten waarom niet alle richtlijnen zijn meegenomen in de kaders van de ontwerpwedstrijd. Zij vraagt het college om bij de beoordeling van inzendingen te letten op de vraag of licht niet naar de zijkant, het groen of het water kan uitstralen.

Sportparken

Volgens de Partij voor de Dieren zorgt ook sportveldverlichting voor veel lichtvervuiling. De partij noemt lichtvervuiling ‘enorm schadelijk’. “Door de verdichting in de stad moeten we zuiniger worden op de groene plekken en de duisternis die mogelijk is”, aldus de partij. “Onder meer om een goede staat van instandhouding van vleermuizen te bewerkstelligen.” Daarom wil zij weten hoe het staat met de instandhouding van vleermuizen en of minder lichtvervuiling van sportvelden daaraan kan bijdragen.

Het college wees er eerder op bezig te zijn met verduurzaming van de gemeentelijke lichtinstallaties. Op sportparken wordt oude verlichting vervangen door LED-verlichting. “Hierdoor zal het licht gerichter op het sportveld terechtkomen en er nog minder strooilicht vrijkomen, wat minder negatieve effecten heeft voor de omgeving”, aldus het college. De PvdD vraagt om de huidige status van deze vervanging en wil weten of daarmee daadwerkelijk minder lichtvervuiling ontstaat.

Richtlijnen en normen

Volgens het college voldoen de gemeentelijke lichtinstallaties aan de richtlijnen van de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde (NSVV), een onafhankelijk kenniscentrum voor licht en verlichting. “Dit betekent dat de lichtwaarden passend zijn bij de omgeving waar het betreffende sportpark zich bevindt.” Toch is er volgens de PvdD nog steeds veel lichtvervuiling door sportvelden, waardoor de partij inmiddels met een deskundige heeft overlegd.

Omdat Utrecht wat betreft lichtuitstraling naar boven al strengere normen hanteert dan landelijk verplicht is, vindt de Partij voor de Dieren dat ook sportvelden strenger mogen worden beoordeeld. “Zeker omdat de lichtvervuiling in Utrecht nog steeds aanzienlijk is, is het van belang de strengste lichtnormen te hanteren”, aldus de partij. Zij wil dat het college de normen voor open groene gebieden gaat toepassen op sportvelden, omdat veel sportvelden in of nabij groen liggen en verlichting daar veel overlast kan veroorzaken voor dieren en natuur.