Een meerderheid van de gemeenteraad in Utrecht gaat niet mee in de wens van de burgemeester om de regels zo aan te passen dat demonstraties 48 uur van tevoren aangemeld moeten worden. Volgens de burgemeester zou dit helpen om het groeiende aantal protesten beter te faciliteren, maar verschillende partijen zien het eerder als een belemmering voor demonstraties.

Het aantal demonstraties in Utrecht groeit hard. Demonstreren is een grondrecht dus dat kan niet zomaar belemmerd worden en er hoeft ook geen vergunning voor aangevraagd te worden. De gemeente ziet wel graag dat organisaties een demonstratie van tevoren aanmelden. Dit heet ook wel een kennisgeving.

24 of 48 uur?

Donderdag werd in de gemeenteraad gesproken over de termijn waarin demonstranten zo’n kennisgeving moeten doen. Dit was jarenlang 24 uur, maar is tijdelijk naar 48 uur gewijzigd. De burgemeester van Utrecht wilde dit graag definitief maken, maar een meerderheid van de gemeenteraad ziet dit niet zitten.

Burgemeester Sharon Dijksma zei tijdens de raadsvergadering: “Ik hecht grote waarde aan het grondrecht om te demonstreren, en dat moet zo goed mogelijk gefaciliteerd worden.” Door het groeiende aantal demonstraties – en de complexiteit ervan – zou er echter meer tijd nodig zijn om dit soort protesten goed voor te bereiden, zowel bij de gemeente als bij de politie. Daarom zag de burgemeester graag dat de termijn voor een kennisgeving verruimd zou worden.

BIJ1, DENK, EenUtrecht, GroenLinks, Partij voor de Dieren, Partij voor de Vrijheid, Stadsbelang Utrecht, Student & Starter, Utrecht Solidair en VOLT gingen hier echter niet in mee. GroenLinks-raadslid Mahaar Fattal legt uit: “Een langere kennisgevingstermijn kan voor sommige mensen een afschrikwekkend effect hebben. Wij vinden dat de gemeente beter haar capaciteit kan uitbreiden om demonstraties goed te kunnen faciliteren, of er moet eerst goed onderzoek gedaan worden naar de effecten van een langere termijn voordat het ingevoerd wordt.”

Is een kennisgeving verplicht?

De gemeente heeft eerder al laten weten dat de meeste organisatoren ruim van tevoren een protest aankondigen en dat alles gewoon netjes verloopt. Als een partij toch een demonstratie wil organiseren waarbij de kennisgevingstermijn niet gehaald kan worden, dan kan de burgemeester het verzoek afwijzen, maar de gemeente laat weten ook dan open te staan voor overleg over de mogelijkheden zodat de demonstratie wellicht toch kan doorgaan.

Hoewel een kennisgeving verplicht is, is het niet doen van een kennisgeving dan weer geen reden om een demonstratie op te breken. Demonstreren is een grondrecht en kan dus niet zomaar belemmerd worden. Een demonstratie kan wel beëindigend worden om wanordelijkheden te voorkomen of bestrijden, om de volksgezondheid te beschermen en in het belang van het verkeer.

De gemeente Utrecht heeft in het verleden demonstranten die deelnamen aan een demonstratie die niet van tevoren is aangemeld wel gewaarschuwd dat bij herhaling sancties kunnen volgen.

Ken jij de verhalen achter de Utrechtse horeca uit de 20e eeuw? Arjan den Boer en Ton van den Berg maken samen een boek over de verdwenen horeca uit deze periode en hebben daarbij jouw hulp nodig! Lees hier meer en bestel alvast een boek.