In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen. 

In de subwijk Abstede worden de Zonstraat en de Notenbomenlaan verbonden door de Minstraat. De straat heeft echter niets met rekensommen te maken en er zijn geen straten met andere rekentekens in de buurt. Deze ‘min’ slaat op het watertje dat nu als een ader door het opvallend centraal gelegen volkstuinencomplex stroomt. Water dat vaak van stroom veranderd is en dat al sinds de eerste bewoning van Utrecht voor vruchtbare grond zorgt.

De Utrechtse stadsbevolking moest natuurlijk eten en hun honger werd gestild door mensen rondom de huidige Abstederdijk en Minstraat. Dit gebied was namelijk erg vruchtbaar door een derde stroompje dat uit de splitsing van de Rijn en de Vecht stroomde.

Langs het riviertje dat ontstond werden door de bevolking tuintjes voor groente en fruit opgezet waarvan zijzelf en de Utrechtse bevolking konden eten. Deze gemeenschap van tuinders heette ook wel een ‘meent’ en verspreidde zich verder dan de directe oevers van de ‘Minstroom’, omdat de stroom van het riviertje vaak veranderde. Zo is de huidige Abstederdijk ook ooit de oever van het stroompje geweest.

Eigen klederkracht 

Doordat de groenten uit de tuinen zo belangrijk waren voor Utrecht kreeg het gebied, net als het nabije Tolsteeg, de status van buitengerecht. Naast de verkoop van hun groenten in de stad leefden de bewoners van buitengerecht Abstede echter vooral als besloten dorpsgemeenschap. Tot eind negentiende eeuw had Abstede zelfs een eigen klederdracht. Vanaf de industriële revolutie werd Abstede tussen 1850 en 1970 steeds stadser. Zo kwamen er fabrieken, arbeiderswoningen en scholen tussen de tuintjes te staan. Na een korte periode als eigen gemeente, werd Abstede in 1823 formeel deel van gemeente Utrecht.

De industrie heeft de volkstuintjes echter nooit helemaal verdrongen. In het Abstede van nu ziet men dan ook industrie en platteland dwars door elkaar. Aan de Tolsteegsingel kan men bijvoorbeeld een vroegere leerlooierij zien die wordt omgebouwd tot appartementencomplex ‘Stadsbuiten’. Vijf tot tien minuten lopen naar het oosten zijn echter ook vroegere boerderijen en tuinderswoningen zoals Abstederdijk 180A of Notenbomenlaan 98-100. 

Het meest opvallende is echter dat er, omringd door de vroegere arbeiderswoningen van de Zonstraat, Minstraat en Abstederdijk, nog steeds een soort van ‘meent’ te vinden is: een complex van volkstuinen dat nog steeds de vruchtbare Minstroom benut.