Utrecht onderzoekt manieren om hinder van ledverlichting in lantaarnpalen te verminderen Utrecht onderzoekt manieren om hinder van ledverlichting in lantaarnpalen te verminderen

Utrecht onderzoekt manieren om hinder van ledverlichting in lantaarnpalen te verminderen

Utrecht onderzoekt manieren om hinder van ledverlichting in lantaarnpalen te verminderen
Foto: Robert Oosterbroek
De gemeente Utrecht doet onderzoek naar de hinder van ledverlichting in lantaarnpalen. Mensen met een visuele beperking, maar ook mensen met gezonde ogen kunnen namelijk last hebben van de ledverlichting. Op de Carnegiedreef in Overvecht is een proefstraat met elf verschillende lampen ingericht.

De gemeente Utrecht doet onderzoek naar de hinder van ledverlichting in lantaarnpalen. Mensen met een visuele beperking, maar ook mensen met gezonde ogen kunnen namelijk last hebben van de ledverlichting. Op de Carnegiedreef in Overvecht is een proefstraat met elf verschillende lampen ingericht.

De gemeente doet het onderzoek samen met de stichting Openbare Verlichting Nederland (OVLNL), de gemeente Zoetermeer, SOLGU, Bartimeus en Koninklijke Visio. De bedoeling is om een manier te ontwikkelen die bepaalt hoeveel hinder een ledlamp veroorzaakt. Zo wil de gemeente in de toekomst betere keuzes maken voor soorten lampen in de openbare ruimte en op die manier hinder door ledverlichting beperken.

In de stad Utrecht staan 65.000 lantaarnpalen, waarvan 20 procent voorzien is van ledverlichting. Ledverlichting is zuiniger en de lampen gaan langer mee. het is daardoor beter voor het milieu. Komende jaren worden daarom alle lantaarnpalen voorzien van ledlampen. “Als we dan ook nog eens voor lampen kunnen kiezen die weinig tot geen hinder veroorzaken, dan is dat een mooi resultaat”, zegt wethouder Kees Diepeveen.

Mening geven

Utrechters kunnen in de proefstraat op de Carnegiedreef zelf de verschillende lampen bekijken en hun mening geven via een vragenlijst. Dat kan als het hen uitkomt, maar mensen kunnen zich ook aanmelden voor een bezoek met een adviseur en andere bewoners. Die bezoeken zijn elke eerste maandagavond van de maand en aanmelden kan via de website.

19 Reacties

Reageren
  1. Natte Otter

    Wat voor hinder geeft een LED lamp?

  2. JUG

    @Natte Otter Ja, dat vraag ik me ook af. Er wordt alleen gesproken van hinder en last. Waar bestaat die last of hinder dan concreet uit? Ik kan me voorstellen dat het gaat om felheid, kleur, knipperen, geluid, of een combinatie van dit soort en andere factoren. Ik kan me ook voorstellen dat psychologische factoren een rol spelen, en dat mensen veel meer last en hinder van een LED-lamp ondervinden wanneer ze weten dat het om een LED-lamp gaat.

  3. JdV

    Gloeilampen? Is dat een optie ? 🙂

  4. HArry

    Inderdaad kan iemand ons vertellen welke hinder exact wordt bedoeld? Had ook in het artikel ge of benoemd mogen worden.

  5. Petrus (lichtontwerper)

    @JUG

    Als het goed is gaat de hinder over zgn. ‘glare’ dwz de hoeveelheid direct in de ogen schijnend licht vd (led)bron t.o.v. het licht van de door de lamp verlichte omgeving. Ledlampen zijn kleiner van omvang vanwege hun hoge rendement, en hebben daardoor meer last van ‘glare’. Vgl. een matte gloeilamp met een heldere.

    Sommige lantarenpalen verlichten indirect waarbij de ledbron bijv. van onderen tegen een spiegelende of witte bovenkant van het armatuur schijnt. Dat geeft minder ‘glare’.

  6. Accessibility

    Goed dat hier aandacht voor komt. Iemand uit mijn omgeving heeft nystagmus (trillende ogen) en die heeft echt last van led-verlichting.

  7. onkl

    Volgens de website van ovlnl (linkje in het bericht op de gemeentewebsite) gaat het uitsluitend/vooral om verblinding door de lampen. LED lampen vreten minder energie (en zijn een stuk goedkoper in het onderhoud), maar dan is het wel zo handig dat ze armaturen kiezen die rekening houden met de net andere lichtstraling.

    Wel mooi dat de gemeente ruimte geeft om eens te testen wat wel/niet werkt voordat ze het massaal neerzetten. ‘t Gaat soms fout (fietsnietjes…), maar gelukkig gaat het dus soms prima. 🙂

    Quote van ovlnl website:
    “Stichting Openbare Verlichting Nederland (OVLNL) is samen met de gemeentes Utrecht en Zoetermeer, en drie belangenorganisaties van mensen met een visuele beperking een project opgestart. Het doel is om samen een meetmethode te ontwikkelen om de hoeveelheid verblindend licht dat een ledarmatuur veroorzaakt (van te voren) te kunnen bepalen. De kennis en inzichten zal ook fabrikanten stimuleren om betere ledverlichting te ontwikkelen, die minder verblinding veroorzaken.

    Aanleiding voor de studie is dat er op plekken waar ledverlichting in de openbare ruimte wordt toegepast signalen worden opgevangen over lichthinder, onder andere bij mensen met een visuele beperking.

    Het voorbereidende theoretisch onderzoek is inmiddels afgerond. In het najaar begint de projectgroep met onderzoek op een proeflocatie in Utrecht (Carnegiedreef) waar tien verschillende ledarmaturen worden geplaatst, met tien testborden. Aan verschillende doelgroepen wordt gevraagd om een online vragenlijst in te vullen met vragen over de verlichting van de ledarmaturen. Op dezelfde meetpunten worden lichtmetingen gedaan om objectieve gegevens over de armaturen te verzamelen. Door deze gegevens samen te voegen hoopt de projectgroep verbanden te kunnen leggen tussen de eigenschappen van de ledlamp en verblindingshinder. Zo kunnen gemeentes betere keuzes maken voor lampen bij openbare verlichtingsprojecten en verblindingshinder beperken.”

  8. Wouter

    Ik ben gisteravond eens gaan kijken bij de proefopstelling op de Carnegiedreef en het is best interessant om te zien wat de verschillende lichten doen qua verblinding én ook het leesbaar maken van borden. De verschillen zijn soms best flink. Ook als brildrager merk je wel verschillen, want bij sommige felle lampen worden bijvoorbeeld vlekken/vuiltjes op je bril ineens hinderlijk zichtbaar.

    Ouderwetse gloeilampen geven fijner en warmer licht, waar ik LED-verlichting vaak maar kil en ‘onnatuurlijk’ fel vind. Maar ik snap dat LED veel duurzamer is qua verbruik en dan maar de prettigste kiezen! Bovendien is het ook een kwestie van wennen: 120 jaar geleden had men precies hetzelfde met de komst van elektrische straatverlichting. 🙂

  9. HArry

    Dus de probleemoplossing voor de ene is de probleemstart voor de andere. Jammer dat ze bij Postbus51 de negatieve kant van deze lampen nooit hebben belicht. En we blijven heerlijk druk om het iedereen naar de zin te maken. Ik vraag me wel eens af hoeveel mensen daar inmiddels hun brood mee verdienen.

    Goedkoper is gewoon de led-lamp te verbieden. Maar ja dan gaan de klimaatextremisten weer over de rooie.

  10. Koel Hoofd

    Science brings light, but light makes only more shadows appear…
    In dit geval dus letterlijk.

    Die goeie ouwe rouwe gloeilamp (later spaarlamp) was echt zo gek nog niet, voor zowel mens als dier. En nog mooier is dat ze technisch zo gemaakt kunnen worden dan ze nooit kapot gaan. Het was enkel een commerciele keuze om dat niet te doen.
    Maar gloeilampen en spaarlampen vreten stroom in verhouding tot LED.
    Dus het is wederom een commerciele keuze om voor LED te kiezen…

  11. Pee

    Kaarsen in de lantarenpalen zoals het in de tijd van de houten gulden ging.

  12. JUG

    @Petrus (lichtontwerper) Bedankt, weer wat geleerd! En hoe wordt zo’n ledlamp die eruitziet als een ouderwetse spaarlamp dan gemaakt, zo eentje waarvan de hele bol lichtgeeft?

  13. Blinded by the light

    Heel fijn dat de gemeente dit doet!

    Ik heb gezonde ogen, maar heb inderdaad last van veel led-verlichting.
    Het probleem is inderdaad dat de lampen veel feller schijnen en vaak in een heel gerichte bundel met weinig omgevingslicht. Dat is op zich heel fijn, want het gaat lichtvervuiling naar boven tegen.

    De keerzijde is dat ik nu verblind word als ik in de directe straal van de lamp kom. Zowel lopend als fietsend en in de auto. Ik zie dan door de felheid de omgeving niet meer goed. Ook worden m’n ogen naar het felle licht toe getrokken (een volkomen normale instinctieve reactie). En het maakt uiteindelijk dat ik steeds even m’n ogen een beetje dicht wil knijpen. Lijkt me niet de bedoeling in het verkeer :-).

    Voorbeelden:
    – de straatlampen van het wandelpad langs de nieuwe singel tussen Geertekerk en Poortgebouw
    – de lampen aan de doorgaande rijbanen van de Maliesingel
    – de nieuwe lampen in de monumentale palen aan de singel tussen bijv. Hiëronimusklooster en Zonstraat.

    Ook de led-verlichting in verkeerslichten en tekstborden (ook op de bus) is hinderlijk.
    Overdag zijn ze prima. Maar in het donker is het zo fel dat je de tekst of het icoon niet goed kan onderscheiden omdat het te fel is. Van ver kan ik dus niet zien welke rijbaan nu voor rechtdoor is en welke niet. Dan moet ik gaan ‘rekenen’; er staan drie lichten, dus zal de middelste wel rechtdoor zijn. Ja, dichterbij zie ik het wel, maar het komt de veiligheid niet ten goede. En echt, ik heb gezonde ogen.

    En dan spreek ik nog even niet van de bewegende led-schermen met reclames (ook de nieuwe abri’s).
    Daarvan snap ik al helemaal niet waarom die toegestaan worden. Zéker langs wegen. Veel te afleidend.

    Ik heb dan ook twee meldingen gedaan in de slimmer melden app. Fijn dat er aandacht voor komt.

    En dan graag meteen een warme kleur proberen te ontwikkelen. Dat zorgt voor een veiliger gevoel en een prettiger leefomgeving. Psychologisch werkt het volgens mij zo dat koud licht eerder koud gedrag stimuleert en warm licht warm gedrag.

    Led is prima! Maar graag in een warme kleur en niet te fel.

  14. René

    @ Harry: ik ben bang dat u zogezegd het licht niet hebt uitgevonden. Hoe kan het verbieden van de led-lamp in hemelsnaam goedkoper zijn als de led-lamp pak hem beet 90% minder energie gebruikt dan de gloeilamp?

  15. Willow

    Goede actie. Mijn ogen gaan ook langzaam achteruit met de jaren, en ik merk dat ik verblind wordt door de LED lampen ook.

  16. Eelkje Houtepen

    Als je een klein beetje STAAR hebt krijg je veel last van schittering bij felle
    LED lampen. Dit beging vaak al op je 60-e.

  17. HArry

    Nou René wat dacht u van alle overlast, onderzoekskosten, rapporten en onzinoverleggen. Dan zitten we in deze stad zo weer op een tonnetje. Daar kunnen we een hele hoop gloeilampjes voor kopen. Dat licht is duidelijk nog niet bij u gaan branden. Bij u brandt uw klimaat led lampje beduidend harder.

  18. Koel Hoofd

    @blinded by the ligth
    Ik heb exact het zelfde.
    Reed vanavond naar huis op stille snelweg zonder verlichting, die LEDS zijn gevaarlijk. Ik begrijp nu waarom konijntjes op de weg blijven zitten als ze in felle lampen kijken, zo voelde ik me ook.

  19. Toine Goossens

    Petrus, bedankt voor het inzicht. Door ander ontwerp van de lamp kan daar dus iets aan worden gedaan. En Wouter dank voor het verslag.

    Voor de ouderen. Er bestaan al zeer lang brillenglazen, geel van kleur, die de ‘glare’ verminderen. Is bij alle optiekketens verkrijgbaar als ‘2e bril gratis’.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).