Vier vragen over bouwen boven het spoorgebied in Utrecht Vier vragen over bouwen boven het spoorgebied in Utrecht

Vier vragen over bouwen boven het spoorgebied in Utrecht

Vier vragen over bouwen boven het spoorgebied in Utrecht
De gemeente zoekt vanwege de groei van de stad naar plekken binnen Utrecht die geschikt zijn voor stedelijke verdichting; bouwen binnen de stad. De spoorzone kan daar volgens de gemeente ‘een interessante locatie’ voor zijn en ze onderzoekt daarom de mogelijkheden voor het bouwen boven en langs de sporen. Uit het nieuwe mobiliteitsplan bleek al dat de gemeente meerdere centrale knooppunten langs de ring wil aanleggen. Het idee daarachter is dat de drukte zich niet concentreert op alleen Utrecht Centraal. De spoorzone moet méér worden dan een barrière die volgens onderzoekers te vergelijken is met de Berlijnse Muur.

De gemeente zoekt vanwege de groei van de stad naar plekken binnen Utrecht die geschikt zijn voor stedelijke verdichting; bouwen binnen de stad. De spoorzone kan daar volgens de gemeente ‘een interessante locatie’ voor zijn en ze onderzoekt daarom de mogelijkheden voor het bouwen boven en langs de sporen. Uit het nieuwe mobiliteitsplan bleek al dat de gemeente meerdere centrale knooppunten langs de ring wil aanleggen. Het idee daarachter is dat de drukte zich niet concentreert op alleen Utrecht Centraal. De spoorzone moet méér worden dan een barrière die volgens onderzoekers te vergelijken is met de Berlijnse Muur.

Hoe is de situatie in het stationsgebied nu?

In Utrecht wordt al sinds de jaren 90 gewerkt aan het stationsgebied. Onder fase 1 van het plan vielen onder meer het nieuwe station, de verbouwing van Hoog Catharijne, Vredenburg, de singel, het Stadskantoor, het nieuwe Jaarbeursplein en de Moreelsebrug. Die fase is inmiddels afgerond, maar er wordt nog volop gebouwd in het stationsgebied.

Fase 2 is inmiddels in volle gang, met de ontwikkeling van Beurskwartier en ook tegen het stationsgebied aan wordt gebouwd, bijvoorbeeld aan de Merwedekanaalzone, de Tweede Daalsedijk en de vernieuwing van de Jaarbeurs.

Om erachter te komen of er gebouwd kan worden boven het spoor, heeft de gemeente Utrecht de afgelopen jaren verschillende onderzoeken laten doen. Uit een rapport in 2019 bleek dat de spoorzone vooral een barrière vormt tussen de binnenstad en het gebied waar onder meer Beurskwartier en de Merwedekanaalzone komen. “Door de breedte, ontoegankelijkheid en het minimale aantal overbruggingen van de spoorzone is deze te vergelijken met een Berlijnse Muur die het oude en het nieuwe centrum van elkaar scheidt”, was in 2019 te lezen in een ontwerpend onderzoek.

Waarom onderzoekt de gemeente of er boven het spoor gebouwd moet worden?

De gemeente Utrecht, NS, ProRail en het Rijksvastgoedbedrijf hebben in 2019 op basis van het eerdere onderzoek een tweede onderzoek laten doen naar de mogelijkheden voor de ruimtes boven en rondom het spoor. Door beide kanten van het spoor te verbinden zou er meer ruimte komen, bijvoorbeeld voor wonen en werken in het gebied. Volgens de gemeente bewijst het succes van de Moreelsebrug dat er veel behoefte is aan verbinding over het spoor. “Niet alleen in functioneel gebruik maar in de beleving van ademruimte in het drukke stadscentrum; vergroening van een ‘grijs’ gebied. De tijd is voorbij dat de stationshal ingeklemd zat tussen een winkelcentrum en een drukke lawaaiige weg. Dit smaakt naar meer”, zei de gemeente destijds.

Ook blijkt dat niet alleen verbindingen tussen de twee gebieden, bijvoorbeeld in de vorm van bruggen, van belang zijn. Het stationsgebied moet volgens de gemeente worden gezien als ‘vergrote binnenstad’, waarin het station op zichzelf een plek is om te verblijven en het spoor geen barrière meer vormt tussen de historische binnenstad, het nieuwe Jaarbeursdistrict, het Beurskwartier en de Merwedekanaalzone.

Gaat er in Utrecht dan gebouwd worden boven het spoor?

Volgens de gemeente is het onderzoek erin geslaagd om een beeld te geven van hoe de historische binnenstad verbonden kan worden met het gebied aan de andere kant van het spoor, waaronder Beurskwartier en de Merwedekanaalzone. Er zou zo een nieuw middengebied gecreëerd kunnen worden: Het Nieuwe Midden.

De gemeente concludeert ook dat er voorlopig niet gebouwd gaat worden boven het spoor. Uit het onderzoek bleek dat bouwen boven het spoor heel complex en kostbaar is. De kosten komen volgens de gemeente ver boven de baten uit. “Het vinden van een acceptabel evenwicht daartussen is, ook lange termijn, een grote uitdaging, waarbij nog veel onderzocht moet worden”, liet de gemeente begin deze maand weten. De gemeente wil vooral dat onderzoek aantoont dat bouwen boven het spoor het publieke belang dient en maatschappelijke meerwaarde heeft. Als dat niet het geval is, zijn de forse benodigde investeringen namelijk niet gerechtvaardigd, vindt de gemeente.

Naast geld, gaat het ook om complexiteit. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat er een aantal grote uitdagingen is waar niet meteen een oplossing voor te vinden is. Het gaat dan vooral om de bereikbaarheid van het centrum, die nu al tegen de grenzen aanloopt. Maar ook allerlei andere kwesties zoals het overbruggen van hoogteverschillen en een goede verblijfskwaliteit spelen een rol.

Wat gaat er dan wel gebeuren in het spoorgebied?

De gemeente gaat voorlopig dus niet bouwen boven het spoor: bouwen boven het spoor is voor nu te ingewikkeld en vraagt veel nader onderzoek. De gemeente wil nu eerst de plannen voor het Beurskwartier, Lombokplein en de Merwedekanaalzone realiseren.

Wel wil de gemeente kijken of er meer verbindingen kunnen worden aangelegd. Het blijkt namelijk dat het belangrijk is om de twee stadshelften op een logische manier met elkaar te verbinden. Het gaat dan om verbindingen over de sporen heen, maar ook onder de sporen door. Een van de situaties die wordt onderzocht is of het Forum kan worden doorgetrokken naar het Kruisvaartkwartier. Ook wordt in het eerste onderzoek uit 2019 een fietsverbinding van de Jeremias de Deckerstraat en de Nicolaas Beetsstraat genoemd. De gemeente benadrukte vorige week dat het belangrijk blijft om die verbinding te realiseren.

De gemeente geeft aan dat gekeken wordt of de ambitie voor bouwen boven het spoor in de toekomst weer opgepakt kan worden. Voordat boven het spoor gebouwd kan worden, zijn eerst de goede verbindingen nodig die de gemeente nu wil bestuderen. Die nieuwe verbindingen worden dan ook zo gemaakt dat in de toekomst wel bebouwing boven het spoor mogelijk is.

20 Reacties

Reageren
  1. Wim

    Snel bouwen nu, die fietsverbinding tussen Croeselaan en Nicolaas Beetsstraat.

  2. Mark

    Een tunnel gaat nooit als een goede verbinding voelen, maar blijft altijd een barrière. Vooral ‘s avonds en ‘s nachts. Het enige dat op die manier zou kunnen werken is een winkelcentrum of een brede winkelstraat die tot diep in de nacht/ gehele nacht open en levendig is.

    Op zich snap ik niet waarom dit te kostbaar en ingewikkeld is. In andere landen, zoals de VS, kan dit wel gewoon. Daar is een hele wijk op een rangeerterrein van een metro gebouwd. Zal hier in NL wel weer niet kunnen omdat er ook gevaarlijke stoffen worden vervoerd dwars door de stad heen.

  3. Fred

    Je creëert JUIST een Berlijnse muur door boven het spoor te gaan bouwen.
    Het spoor ligt al hoger dan het grondniveau er om heen, en het grondniveau in dat gebied moet dan dus nog hoger liggen, namelijk boven de bovenleidingen.
    Geen goed plan dus.
    Als men deze ruimte beter wil benutten moeten ze de treinsporen juist ondergronds gaan aanleggen. zoals dat bijvoorbeeld in Antwerpen is gedaan, dan pas maak je echt een mooie en functionele verbinding met de verschillende stadsdelen.
    Ze kunnen beter gaan uitzoeken wat dat kost vergeleken met dit plan, het zal nog duurder zijn gok ik, maar heeft wel heel veel voordelen t.o.v. dit, waar we later denk ik blij om zijn dat het zo is aangepakt.
    Ook kunnen OV-verbindingen (buslijnen, nieuwe tramlijnen) veel betere routes/verbindingen krijgen.

  4. Wim Vreeswijk

    Wonen boven het spoorgebied lijkt mij ook geen comfortabele oplossing voor de Utrechters als er continu allerlei treinen onder je woning komen en vertrekken.

  5. W

    Maak een mooi park boven de spoorlijnen met Olivijn wandelpaden!
    Ook de bomen vangen dan de nodige CO2 op!
    In dat gedeelte van de stad heb je nog! geen park!

  6. Lachgas

    Je kan woningbouw in steden blijven verdichten, vraag is hoe lang mensen dit accepteren. Hoever wil je gaan, vroeg of laat kan dit dus echt niet meer en gaan we naar Rijnenburg en daarna?
    We zullen toch echt iets aan een bevolkingsgroei problematiek moeten doen.
    Anders bouwen in het groen en kijk nu al eens naar protesten die dit oplevert.

  7. Massegast

    Als ik dit artikel test op de termen ‘risico’, ‘gevaar’, ‘calamiteit’, ‘ongeluk’, dan vang ik bot. Een 5de vraag zou over de risico’s moeten gaan. En verder, die ‘Berlijnse Muur’. Een stad als Utrecht, zo sterk doorsneden door infrastructuur, daar hoort segmentering bij. Dat bepaalt het karakter van de stad. In Berlijn vinden ze het intussen stiekem jammer dat de muur weg is. Het gaf – inderdaad – karakter aan de stad. Laten we blij zijn met die infrastructuur, zoals de Oosterspoorbaan, de Waterlinieweg en het Merwedekanaal. Just to mention a few. Geeft een wat meer open sfeer in de stad.

  8. jacob

    ik snap dan niet waarom de verbinding cremerstr – tweede daalsebuurt onder/boven de “berlijnse muur” niet nader bekeken wordt.

  9. Wim Vreeswijk

    Het steeds verder verdichten van Utrecht lijdt m.i. alleen maar tot steeds meer besmettingsrisico’s. Des te meer omdat het aantal positief getesten dagelijks alle records breekt. Lijkt me een zeer ongezond idee. Niet aan beginnen dus !

  10. Malvinas

    Even pas op de plaats met uw mening.
    Laten we nu eerst even afwachten wat Scherpschutter hier van vindt!

  11. Rob H.

    En een scenario zoals in Antwerpen? De grond in met de spoorlijnen?

  12. woutvr

    Wat een onzin, dat verdichten. Gewoon in de polder bouwen, wat mij betreft.

  13. Len

    Wanneer is het ook gewoon eens goed? Wat we nu hebben is wat het is jongens, doe het er mee. Dat ambtenaren apparaat gooit alleen maar geld weg met deze onzin.

  14. Koel Hoofd

    Mijn koffiedik zegt: ooit zal er boven het spoor in Utrecht worden gebouwd….
    Gewoon, omdat Nederland mega grote ambities heeft terwijl het maar een piepklein postzegellandje is.

  15. Moniek

    Zou het zo zijn, Massegast, dat men in Berlijn het jammer vindt dat de Muur weg is? Eerlijk? Ik heb daar niet lang geleden een film gezien over het openen van de Muur en daar kreeg ik tranen van in mijn ogen, zo gelukkig was men in 1989. U herinnert zich misschien ook nog de vele vluchtpogingen? Het was ook niet alleen maar een muur, maar een breed en ingenieus stelsel van moord en verderf. Dus “jammer”? Ik kan het me niet voorstellen.

  16. Marco

    Zal niet meer gebeuren, dat overbouwen van Utrecht Centraal, want ook in de toekomst zal het (te) duur zijn.
    Daarnaast had het moeten gebeuren in het kader vanCU2030 en het stationsgebied. En dan niet overbouwen maar de sporen naar niveau -1, zodat je op maaiveld kan bouwen en dat dan geen barierewerking heeft, wat bij bouwen op niveau +1 wel het geval blijft

  17. Metropool Utrecht

    De vraag is niet of we wel of niet verdichting nodig hebben, Nederland is simpel weg te klein om om het resterende groen maar eindeloos vol te bouwen .Tevens creëren we met eindeloze laagbouw wijken ook de noodzaak tot vergroting van de automobiliteit , wat weer extra groen doet verdwijnen…
    Verdichting is dus heel zinvol hier in de Randstad, want wij zijn de economische motor van Nederland. Dus toestroom van mensen met ambitie zullen blijven.
    Bouwen boven infra, ook snelwegen, kan dus zinvol zijn. Waarom niet bouwen boven de andere stations ? Overvecht, Zuilen, Leidserijn centrum, Terwijde, Vleuten Utrecht, Lunnetten enzo. Hoogbouw boven deze stations stimuleert gebruik van OV en bespaart veel ruimte.

  18. Massegast

    @Moniek — Voor de duidelijkheid: die muur in Berlijn moest weg en de DDR ook. Was nog een graadje erger dan een politiestaat. Mij heeft het toen ontroerd en dat is nu nog het geval. Wat ik bedoel te zeggen – een beetje provocerend – dat Berlijn zonder die scheidingslijn een totaal andere stad is geworden. En het Berlijn met muur heb ik ook zelf meegemaakt. Vertaald naar Utrecht. Als je de spoorwegen, kanalen etc. gaat wegstoppen, dan krijg je een andere stad. Het is ook niet voor niets, dat de Singel weer in ere hersteld is. Utrecht is er weer een beetje meer Utrecht door geworden.

  19. Rivierenwijk

    “Het blijkt namelijk dat het belangrijk is om de twee stadshelften op een logische manier met elkaar te verbinden. Het gaat dan om verbindingen over de sporen heen, maar ook onder de sporen door.”

    Nou, hier hoef je geen raketgeleerde voor te zijn, lijkt mij. Ik laat mij echter graag overtuigen.

    Op basis waarvan is overigens het succes geclaimd van de Moreelsebrug?

  20. Mensen zijn zuur

    De meeste mensen die hier reageren zijn zo zuur dat porselein er niet tegen bestand is.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).