Het is nu nog een plek waar grote evenementen worden georganiseerd, maar Central Studios moet sluiten en dé nieuwe locatie voor beeldcultuur in Utrecht worden. Het gemeentebestuur is positief over het plan. De gemeenteraad heeft het laatste woord en moet nog besluiten of ze het idee goed genoeg vinden om er 3.550.000 euro subsidie voor te betalen. De locatie aan de Gietijzerstraat in het Werkspoorkwartier moet niet alleen een thuis worden voor verschillende organisaties, maar een levendige uitgaansplek voor de stad. Vier vragen over De Machinerie.

Waar komt het idee voor De Machinerie vandaan?

Er wordt al lang gesproken over een nieuwe plek in de stad waar beeldcultuur, met onder andere film en beeldeducatie, centraal moet staan. Tot op heden is de zoektocht naar een nieuwe plek geen succesverhaal. De discussie ging hand in hand met de toekomst van Filmtheater ’t Hoogt. In 2014 werd het plan voor Artplex en Bieb++ op het Smakkelaarsveld, waar de bibliotheek en ’t Hoogt samen zouden openen, afgeblazen toen een nipte meerderheid van de gemeenteraad tegen het plan stemde. Er was wel al afgesproken dat ’t Hoogt zou vertrekken uit de panden in de binnenstad, omdat die gerenoveerd gingen worden. Daarom werd de zoektocht naar een nieuwe locatie voortgezet. Het volgende plan, De Kade aan het Paardenveld, waar ’t Hoogt samen met de Hogeschool voor de Kunsten en het Nederlands Film Festival zou openen, werd losgelaten in 2016. Toen werd namelijk duidelijk dat de grond niet beschikbaar was. Een jaar later werd duidelijk dat de pijlen gericht werden op de City-bioscoop. Het gebouw aan de Voorstraat moest een ‘podium voor beeldcultuur’ worden. Dat plan flopte in 2018 omdat het pand niet beschikbaar bleek. Nadat het derde plan ook mislukte, gingen de partijen zich focussen op het Werkspoorkwartier. Het gebouw van Central Studios bleek namelijk vrij te komen.

Wat gaat De Machinerie worden?

Hoewel de geschiedenis en toekomst van Filmtheater ’t Hoogt nauw verbonden zijn met De Machinerie is het maar een van de partijen die intrek moeten nemen in het nieuwe paleis voor beeldcultuur. Fotodok, het Nederlands Film Festival en De Maakruimte openen samen met HIT, Hoogt in Transitie zoals ’t Hoogt ondertussen heet, er de deuren. Evenementenlocatie Central Studios moet sluiten en het gebouw wordt getransformeerd tot een nieuwe plek voor beeldmakers en andere professionals, studenten en liefhebbers op gebied van film- en beeldcultuur. In het plan wordt de nieuwe locatie een ‘publiekstrekker’ genoemd. De activiteiten richten zich op vier thema’s: educatie, innovatie, presentatieplek en verbinding. Leerlingen van alle onderwijsniveaus moeten er komen voor scholing, maar ook komen er cursussen en masterclasses voor professionals. Er moet een lab komen waar mensen uit de sector aan innovaties kunnen werken. Voor het publiek komen er tal van vertoningen en exposities en De Machinerie moet een plek worden waar professionals op het gebied van beeld elkaar kunnen vinden. Het gebouw wordt gevuld met werk- en expositieruimtes en horeca.

Hoe zit het met de financiën?

Zonder subsidie kan De Machinerie niet bestaan. De vier partijen HIT, NFF, Fotodok en De Maakruimte gaan niet fuseren en zullen dus allemaal de eigen broek omhoog moeten houden. HIT, NFF en Fotodok hebben al een subsidierelatie met de gemeente Utrecht en zullen dat als losse partijen blijven onderhouden. In die zin verandert er niets aan de situatie zoals die al jaren is. Wel is er een flinke investering nodig om het pand klaar te maken voor De Machinerie. De eigenaar investeert ruim 4.000.000 euro in het casco van het pand. Om het gebouw verder in te richten vragen de initiatiefnemers daarnaast een bijdrage van 3.550.000 euro van de gemeente. Daar moet de gemeenteraad over gaan besluiten. Omdat de toekomst van het filmtheater ‘t Hoogt, met vier filmzalen, en De Machinerie zo nauw verbonden zijn met elkaar is ook de aanvraag voor de subsidie voor het filmtheater voor de jaren 2021-2024 al beoordeeld. De gemeente is daar positief over. Jaarlijks is er 460.000 euro mee gemoeid.

Is er behoefte aan het nieuwe complex?

De initiatiefnemers menen uiteraard van wel. Ook de gemeente Utrecht steunt de plannen. De lokale overheid meent dat het plan goed past bij de culturele ambities van de stad en de plannen voor het Werkspoorkwartier. Zij willen graag de benodigde miljoenen overmaken. Maar het is aan de gemeenteraad om hierover te besluiten. Om de politiek te overtuigen hebben meerdere Utrechtse organisaties hun steun uitgesproken voor De Machinerie. De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, het K.F. Hein Fonds, ARTIBITE, Creative Coding Utrecht, Frame Order, KLIKxHAFF, Job, Joris & Marieke en IMPAKT zijn allemaal voorstander van het nieuwe complex. De vier initiatiefnemers menen wel dat het succes samenhangt met de ontwikkeling van het Werkspoorkwartier als creatieve plek waar ook ’s avonds genoeg te beleven is. Meer horeca en culturele voorzieningen in het gebied en goede bereikbaarheid moeten het publiek meer redenen geven om te komen. In het najaar gaat de gemeenteraad over het plan stemmen. In 2021 moet de officiële opening van De Machinerie zijn.