Het advies van de commissie die gaat over de verdeling van de cultuursubsidies in Utrecht is bij verschillende instellingen en festivals hard aangekomen. Enkele grote namen die al jaren met de stad verbonden zijn, dreigen een flinke pot met geld mis te lopen. De lobby van deze organisaties is ondertussen begonnen. We lopen een aantal reacties langs.

Hoe is het advies eigenlijk tot stand gekomen?

Elke vier jaar publiceert de gemeente de zogenoemde Cultuurnota. Dit is een plan voor het cultuurbeleid van de stad. Aan de hand van dit document, die deze keer de titel Kleur Bekennen heeft gekregen, kunnen instellingen een vierjarige subsidie aanvragen. Door de gemeente is er een commissie in het leven geroepen die alle aanvragen heeft beoordeeld. De 29 leden van deze commissie werken niet bij de gemeente, om zo onafhankelijk te kunnen oordelen.

De aanvragen zijn beoordeeld op de criteria: Artistiek- inhoudelijke kwaliteit, Betekenis voor de stad en Uitvoerbaarheid. Voor elk van deze criteria konden er maximaal 30 punten worden gegeven, met een totaal van 90. Daarna werd er nog eens integraal naar een aanvraag gekeken, in hoeverre de culturele instelling of festival een bijdrage levert aan het culturele ecosysteem van Utrecht. Ook daar konden weer punten verdiend mee worden, maximaal 60. In totaal kon een organisatie dus maximaal 150 punten behalen.

Verder moest de commissie rekening houden met vier pijlers uit de Cultuurvisie 2030 van de gemeente Utrecht; Pluriformiteit, Een inclusieve cultuursector, Stimuleren van creatief vermogen en Ontwikkelruimte. Op die manier ontstond er een ranglijst van culturele initiatieven.

Zowel de Cultuurvisie 2030 als de Cultuurnota zijn documenten die door een meerderheid van de gemeenteraad zijn goedgekeurd.

Er werden 105 aanvragen gedaan, waarvan 5 apart behandeld werden. De overige 100 aanvragen vroegen ruim 23,7 miljoen euro aan, dat is ruim 5,2 miljoen euro meer dan dat er beschikbaar is. ‘Scherpe keuzes waren onvermijdelijk’, is dan ook te lezen in het eindrapport.

De keuzes van de commissie zorgen er dus mogelijk voor dat festivals of culturele instellingen die al vele jaren aan de stad verbonden zijn een financieel gat oplopen of vrezen voor sluiting. We lopen een aantal reacties langs.

BAK, basis voor actuele kunst,

BAK, basis voor actuele kunst is al 24 jaar actief in de stad. Deze instelling ontving de afgelopen jaren ruim 620.000 euro en vroeg voor de toekomst jaarlijks 700.000 euro aan. Maar als de gemeente het advies volgt, wordt er de komende jaren niks overgemaakt. De organisatie reageert met ‘schrik en ongeloof’ en geeft aan dat dit ‘een vernietigende slag’ is. BAK schrijft verder: “Het is niet te bevatten hoe de stad Utrecht een gedeelte van haar eigen vooruitstrevende culturele infrastructuur, die ze de afgelopen decennia zelf heeft opgebouwd, met één pennenstreek wil afbreken.”

IMPAKT

Technologie en media staan vaak centraal bij IMPAKT. De afgelopen jaren ontving de organisatie ruim 236.000 euro en vroeg voor de komende jaren 270.000 euro aan maar kreeg nul op het rekest. Het IMPAKT Festival werd in 1988 voor het eerst georganiseerd in wat toen nog Cultuurcentrum EKKO heette. IMPAKT is hiermee het oudste mediakunstfestival van Nederland.

“We waren geschokt en verbijsterd toen we dit advies lazen. Onze verbijstering nam nog verder toe toen we zagen dat ook belangrijke collega’s als BAK en het Nederlands Film Festival een negatief advies ontvingen. Opvallend is hoe weinig de gemeente Utrecht investeert in de beeldende kunst en de digitale cultuur in de stad.”

Het Huis Utrecht

Een andere grote partij die de subsidie waarschijnlijk gaat verliezen is Het Huis Utrecht, goed voor jaarlijks ruim 439.000 euro. De instelling vroeg voor de komende jaren 550.000 per jaar aan, maar de commissie adviseert nul euro te geven. Rebecca Sigmond, directeur van de culturele instelling zegt ‘geshockeerd’ en ‘teleurgesteld’ te zijn. “We bestaan al ruim elf jaar, dus we hebben laten zien dat we betekenis hebben voor de stad.”

Het Huis is een plek voor de podiumkunsten waar onder meer creatief talent samenkomt, om te onderzoeken, experimenteren en te spelen voor publiek. “Als we deze subsidie niet gaan krijgen, dan houdt Het Huis op te bestaan.” De organisatie is nu bezig met een manifest en hoopt onder meer door petities de beslissing van het college te kunnen beïnvloeden.

Nederlands Filmfestival

Dit evenement dat al sinds 1981 aan de stad verbonden is kreeg de afgelopen jaren ruim 576.000 euro per jaar. Het NFF vroeg voor de komende tijd jaarlijks 600.000 euro, maar de plannen zijn niet goed genoeg volgens de adviescommissie. De commissie schrijft onder meer dat de programmering elk jaar kleiner is geworden. Het NFF laat in een reactie weten: “Wij zijn stomverbaasd door dit advies. Ruim vier decennia is het Nederlands Film Festival geworteld en gegroeid in Utrecht. De waarde van het festival voor de stad is onverminderd groot.” Het festival trekt jaarlijks ongeveer 90.000 bezoekers.

Tweetakt

Een ander evenement dat al lang in Utrecht wordt georganiseerd is Festival Tweetakt. Dat kreeg de afgelopen jaren ruim 336.000 euro en vroeg voor de toekomst een jaarlijks bedrag van 490.000 euro. Ook dat zou, als het aan de adviescommissie ligt, niet moeten gebeuren. De commissie is “enigszins verbaasd over de matig overtuigende artistieke kwaliteit van het plan voor de komende jaren”. Festival Tweetakt is zeer ontstemd over het advies van de commissie.

Voorzitter van de Raad van Toezicht, Paul Broekhoff laat weten: “Als het college van B&W dit advies overneemt, komt daarmee een einde aan de ruim 20-jarige samenwerking tussen de gemeente Utrecht en het Festival Tweetakt, dat in 2002 op initiatief van het gemeentebestuur naar Utrecht verhuisde.” Tweetakt vindt de conclusie van het advies onduidelijk en absoluut niet hard te maken. Ook benadrukt het festival dat het vier jaar geleden door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen juist is opgenomen in de Culturele basisinfrastructuur.

Hoe verder?

Het college van B&W gaat naar het advies kijken, maar beoordeelt daarbij vooral of het allemaal volgens de kaders is opgesteld. Het is niet gebruikelijk dat het college nog heel inhoudelijk de subsidieaanvragen gaat beoordelen. Uiteindelijk moet de gemeenteraad ook nog haar goedkeuring geven, maar dat gebeurt als onderdeel van de volledige begroting van de gemeente. Het is te verwachten dat er een flinke lobby opgang komt door bovengenoemde organisaties. Naast de afgewezen subsidieaanvragen zijn er uiteraard ook tal van instellingen die wel goed nieuws gehoord hebben.