Een wens voor gratis openbaar vervoer, inzetten op sociale huur en de aanpak van racisme tot topprioriteit maken: het zijn zomaar wat punten uit het verkiezingsprogramma van BIJ1 Utrecht. De partij stelt zich voor het eerst verkiesbaar tijdens de Utrechtse gemeenteraadsverkiezingen. Lijsttrekker Stevie Nolten (30) vertelt DUIC over de ambitie van BIJ1 in de Utrechtse politiek.

Waarom gaat BIJ1 de Utrechtse politiek in?

“BIJ1 landelijk staat als partij voor radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid. Utrecht ziet zichzelf als progressieve stad, waar iedereen gelijk behandeld wordt. Maar vastgoedbeleggers hebben de afgelopen tien jaar de stad uitverkocht, de zorg draait om kostenbesparing, de acceptatie van de LHBTQIA+-gemeenschap houdt op bij een regenboogfietspad en de moslimhaat neemt toe. In wijken die niet wit zijn wordt volop etnisch geprofileerd. Al deze problemen – die hier zo groot zijn – gebeuren onder het oog van de zittende partijen binnen de gemeenteraad. Wij willen de raad in om een kritisch geluid te laten horen, een sterk links geluid. In Utrecht betekent radicale gelijkwaardigheid bijvoorbeeld: een huis voor iedereen, zorg voor iedereen en een stad vrij van racisme en discriminatie. Onze kieslijst is ook écht divers. En ons verkiezingsprogramma hebben we niet óver de Utrechter gemaakt, maar mét de Utrechter.”

Op welke punten verschillen jullie van de landelijke partij?

“De ideologie is hetzelfde. De basiswaarden zullen altijd blijven. We zien de noodzaak om ook lokaal vertegenwoordigd te zijn, omdat lokale politiek zo’n directe invloed heeft op ieders leefomgeving. De beslissingen die in Den Haag worden gemaakt kunnen impact hebben, maar hier in de stad gaat het om zaken als het vinden van een betaalbaar huis of dat sociale huurwoning gesloopt worden en het wel of niet handhaven van een kraakverbod. En de invloed daarvan voel je dus veel directer.”

Hoeveel zetels hopen jullie te behalen?

“Ik hoop op drie. We gaan sowieso die raad in, maar hoe meer zetels, hoe beter ons radicale geluid wordt versterkt. We hebben een actieve achterban – waaronder veel mensen van kleur – die zich eerder niet vertegenwoordigd voelden. Maar doordat wij hen vertegenwoordigen gaan die mensen weer in de politiek geloven. Dat geldt ook voor mij. Ik vond het eerst een ver-van-mijn-bed-show en had nooit het idee dat politiek ook over mij ging. Toen ik Sylvana Simons zag, dacht ik: ik word wél gezien en ik kan iets bijdragen.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

Wat gaan jullie als eerste aanpakken binnen Utrecht?

“Er zijn wat ons betreft heel veel belangrijke dingen, denk aan het woonprobleem, het zorgprobleem en het racismeprobleem. Daar kunnen we geen onderscheid in maken, want het beïnvloedt het leven van zoveel Utrechters op dagelijkse basis. Bovendien hangen deze vormen van ongelijkheid met elkaar samen. Ik denk eerder dat we kernwaarden zoals gelijkwaardigheid en menswaardigheid onder de aandacht moeten brengen en als lens moeten gebruiken om naar gemeentelijk beleid te kijken.”

Waarom moeten mensen stemmen op jullie partij? 

“Stemmen op BIJ1 kan om twee redenen: je stemt erop omdat je als Utrechter voelt dat je geen gelijke kansen krijgt en daar de nadelen van ondervindt. Of het nou gaat om zorg krijgen, een baan vinden of omdat je gediscrimineerd wordt. Je wil daar verandering in brengen, dezelfde rechten hebben als iedereen en gevierd worden om wie je bent. De andere reden is omdat je niet persoonlijk geraakt wordt door ongelijkheid, maar wel solidair bent met onze strijd. We zijn er niet alleen voor kwetsbaren, maar juist voor iedereen. En het is een collectieve verantwoordelijkheid om ongelijkheid in de samenleving tegen te gaan. We doen het samen, maar we kunnen ook onze privileges gebruiken.”

Wat zijn de drie belangrijkste punten van jullie programma? 

“Punt één is de wooncrisis. Dat is niet pas een crisis omdat het nu ook witte mensen uit de middenklasse raakt. Het is voor veel mensen al heel lang aan de gang. Dat willen we aanpakken door op het sociale huursegment in te zetten en dus meer sociale huur te bouwen. Het tweede punt is zorg, heel belangrijk. De zorg moet in handen komen van de gemeente en georganiseerd worden vanuit de wijk. Een derde punt is dat racisme en discriminatie geen bijzaak zijn voor ons. Als Utrecht echt zo progressief is als gezegd, dan was racisme niet zo’n probleem hier. Of dat nu gaat om racisme op de woningmarkt, in de zorg, in het onderwijs of op straat. Het wordt topprioriteit en niet langer bijzaak.”

Wat zijn je verwachtingen van het meedraaien in de gemeenteraad?

“Ik zie het persoonlijk als iets best wel spannends en voel me vooral heel erg verantwoordelijk om het goed te doen. Om me in te zetten om kritisch te blijven en voor de BIJ1-idealen te blijven staan. Maar politiek is niet de enige manier om voor gelijkwaardigheid te strijden, je kunt bijvoorbeeld ook de straat op gaan. Als ik in de raad kom, zal je me daarom nog steeds vinden bij demonstraties. Want verandering komt altijd van onderaf. ”

BIJ1 zet zich allereerst in voor kwetsbare groepen en minderheden. Daar zitten soms mensen bij die de taal niet beheersen. Hoe bereiken jullie die groepen?

“Los van dat we mensen op de lijst hebben die Nederlands niet als eerste taal hebben, zijn onze flyers in meerdere talen. We denken ook na over hoe het programma overkomt. Sommige beleidstermen zijn niet helemaal toegankelijk, dus die leggen we uit. Ons verkiezingsprogramma komt binnenkort uit in audiovorm, speciaal voor slechtzienden, blinden en mensen die niet houden van lezen of er niet goed in zijn. Bij ons is het geen kwestie van of we ‘de wijken intrekken’, want wij zijn de wijken. We hebben door heel de stad vertegenwoordiging.”

BIJ1 wil musea en het OV gratis maken. Hoe willen jullie dat bereiken?

“Nou, alles kan. Het is echt niet zo dat er niet genoeg geld is, meer een kwestie van hoe we het verdelen. We zijn een oppositiepartij die pleit voor systeemverandering, dus proberen ons voor te stellen hoe het écht anders kan. We laten ons niet vangen door wat de status quo haalbaar acht. Utrecht kan er heel anders uitzien dan het nu doet, en in die visie laten wij niemand achter.”