Een stad als Utrecht is altijd in beweging. Dat betekent dat veel gebouwen en gebieden worden verbouwd, vernieuwd en veranderd. In deze rubriek laten we zien waar achter de bouwhekken aan wordt gewerkt. Deze keer: de Van Sijpesteijnkade

Wat was er eerst?

De Van Sijpesteijnkade draagt pas sinds 1974 deze naam, daarvoor was het straatje nog onderdeel van de Leidseweg. Deze weg bestaat nog steeds en volgt de Leidse Rijn vanaf de Hommelbrug tot aan het Westplein.

De Leidseweg was eeuwenlang een belangrijke route vanuit het westen de stad Utrecht in en uit. Het was ook aan de Leidseweg waar het bijzondere pand De Utrecht stond, ongeveer ter hoogte van wat nu het Smakkelaarsveld is. Ook werd in de negentiende eeuw de Van Sypesteynkazerne geopend, toen nog onder de naam Kazerne der Veldartillerie maar in 1939 kreeg het de nieuwe naam vernoemd naar Jan Willem van Sypesteyn – een historicus met een specialisatie in militaire geschiedenis.

Vanwege de ingrijpende verbouwingen in het centrum van Utrecht in de jaren zeventig werden veel historische panden gesloopt, waaronder De Utrecht en de kazerne. In die periode kreeg Utrecht – net als nu – een nieuw stationsgebied met winkelcentrum Hoog Catharijne als modern hoogtepunt. Toen de kazerne gesloopt werd kreeg dit gedeelte van de Leidseweg de nieuwe naam de Van Sijpesteijnkade. Er was echter een rijtje panden, ook aan de nieuwe Van Sijpesteijnkade die niet werden gesloopt. Daarmee ontstond er een uniek straatje in het stationsgebied met historische gebouwen van voor de Tweede Wereldoorlog.

Er wordt vaak met weemoed teruggedacht aan de sloop van historische panden zoals De Utrecht in de jaren zeventig. Er ontstond dan ook protest toen duidelijk werd dat de panden aan de Van Sijpesteijnkade de nieuwe ontwikkeling in het stationsgebied, onder de noemer CU2030, waarschijnlijk niet gingen overleven. De gebouwen moesten gesloopt worden voor de aanleg van de bus- en trambaan en nieuwe kantoren en woningen. Er is veel weerstand geweest tegen de sloop van de karakteristieke vooroorlogse panden. Zo is er een petitie opgezet, zijn er panden gekraakt, hebben verschillende belangengroepen protest aangetekend, zijn er door de politiek twee moties ingediend en voerden bewoners actie door het bouwhek symbolisch op slot te doen. Na verschillende bezwaarprocedures en overleggen werd echter duidelijk dat bijna alle gebouwen gesloopt gaan worden. Alleen het Rijksmonument op nummer 25 kon blijven staan.

Wat komt er nu?

De ontwikkelingen aan de Van Sijpesteijnkade zijn in volle vaart. Sommige panden zijn al gesloopt, de Leidse Rijn is tijdelijk gedempt en er is een bus- en tramviaduct aangelegd. Uiteindelijk moet de tramverbinding van Jaarbeurszijde richting de Uithoflijn hierover gaan rijden. De bussen maken er al volop gebruik van. Utrechters die regelmatig langs de bouwplaats fietsen of lopen zullen ook merken dat de looproutes regelmatig aangepast worden. Dit is allemaal nodig om de verdere werkzaamheden mogelijk te maken.

Het meest in het oog springende project waar nu aan gebouwd wordt is de woontoren Syp

Het meest in het oog springende project waar nu aan gebouwd wordt is de woontoren Syp. De toren zal bij de verwachte oplevering in de loop van 2019 266 appartementen hebben, variërend van compacte tweekamerstudio’s tot royale appartementen. Het gebouw, dat bestaat uit 29 verdiepingen, is 90 meter hoog. Daarmee is De Syp na de Domtoren (112 m), de Rabotoren (105 m) en het stadskantoor (94 m) het hoogste gebouw van de stad. Het is ook dit gebouw waar het Rijksmonument op nummer 25 in geïntegreerd wordt. Het aanzicht van de begane grond van de Syp wordt bepaald door dit historische gebouw. De woontoren zorgde overigens eind vorig jaar nog voor politieke vragen toen DUIC publiceerde dat autobezitters voorrang krijgen op een huurwoning in het gebouw, dit deed de ontwikkelaar om ook de parkeerplaatsen sneller te kunnen verhuren. Het gemeentebestuur liet na de berichtgeving weten dat voorrang voor autobezitters niet in geest van alle nieuwe ontwikkelingen in het stationsgebied is.

De werkzaamheden aan de Van Sijpesteijnkade staan natuurlijk ook niet op zichzelf, maar is onderdeel van de volledige vernieuwing van het Utrechtse stationsgebied. Tussen de Syp en het Stadskantoor komt bijvoorbeeld ook nog een andere 90 meter hoge toren. De start van de bouw van Central Park, zoals het project heet, is in januari gestart. Het gebouw krijgt op 45 meter hoogte een transparante verdieping, een groene ruimte die het gebouw opdeelt in twee delen. Er komen geen woningen in het gebouw maar kantoren. Er is weinig bouwruimte in het gebied vanwege alle ontwikkelingen en daarom staan de bouwketen bovenop het dak van de parkeergarage van het Stadskantoor. De planning is dat Central Park in 2022 de deuren opent.

De sloop van de laatste oude gebouwen op de Van Sijpesteijnkade is op z’n vroegst in maart. Voordat de panden gesloopt gaan worden is er wel gekeken welke elementen er mogelijk kunnen terugkomen in de nieuwbouw. Verschillende onderdelen van de oude gebouwen, waaronder glas-in-loodramen en een ijzeren ornament, komen terug in de nieuwbouw. Naast de Syp komen er naar verwachting nog enkele gebouwen met gemengde functies, deze zullen echter niet zo hoog zijn. Ook het Forum, het verhoogde plein dat begint bij de Moreelsebrug, eindigt straks bij de Van Sijpesteijnkade. Daarnaast wordt de straat, met het terugbrengen van het water in de Leidse Rijn, ook weer een echte kade.