Demissionair minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Ernst Kuipers mag zijn plannen voor het sluiten van de kinderhartcentra in Utrecht en Leiden doorzetten. Dat heeft de rechter vrijdag bepaald. Het UMC Utrecht en LUMC zijn boos over het besluit en vroegen de rechter om het te pauzeren, maar dat gaat dus niet gebeuren.
Al jarenlang is er discussie over de concentratie van de kinderhartchirurgie in Nederland. De kinderhartcentra – voor de operaties van kinderen met een aangeboren hartafwijking – zitten in het Groningen, Rotterdam, Utrecht en Leiden. Uit meerdere onderzoeken zou echter blijken dat de concentratie van deze zorg noodzakelijk zou zijn. Als er meer dan twee kinderhartcentra openblijven, zouden chirurgen te weinig operaties uitvoeren om hun vaardigheden op peil te houden en zou de bezetting per centrum te laag zijn.
Minister Ernst Kuipers gaf in februari aan van plan te zijn om de centra in Leiden en Utrecht te sluiten en alleen de centra in Groningen en Rotterdam open te houden. “Voor de meest optimale kwaliteit en toegankelijkheid van deze zorg”, aldus de minister. Alle chirurgische ingrepen zouden dan in Groningen en Rotterdam plaatsvinden. Controles, poliklinische afspraken, voor- en nazorg en gesprekken over medicatie kunnen wel in Utrecht en Leiden blijven plaatsvinden.
Juridische stappen
Het UMC Utrecht en het Prinses Máxima Centrum besloten om juridische stappen te ondernemen tegen het besluit. De centra vinden dat ‘de concentratie van zorg en onderzoek voor kinderen met kanker in het Prinses Máxima Centrum tenietgedaan wordt’. De kinderen die in het PMC behandeld worden, zouden namelijk vaak zorg nodig hebben van het kinderhartteam van het UMC. “Als het kinderhartteam uit Utrecht verdwijnt, moeten ernstig zieke kinderen voor zeer gespecialiseerde en ingrijpende onderdelen van hun behandeling reizen naar een andere locatie in het land waar geen oncologische expertise is. Dit brengt grote risico’s met zich mee”, vinden het UMC en PMC.
Pauzeknop
De UMC’s in Utrecht, Leiden en Amsterdam – dat samenwerkt met Leiden – vroegen de rechter om de ‘pauzeknop’ in te drukken, ‘om te voorkomen dat er nu stappen worden gezet die niet meer terug te draaien zijn’. De rechter gaat echter niet mee in het verzoek. “De door de umc’s van Utrecht, Amsterdam en Leiden nu gewenste pauzeknop is niet in het belang van patiënten en de volksgezondheid, terwijl de onzekerheid over de toekomst daarmee niet zou worden weggenomen. Het urgente belang dat de minister heeft bij de concrete stappen naar concentratie van (hoog)complexe interventies aan het hart weegt zwaarder.”
6 Reacties
ReagerenDie oncologisch specialisten kunnen heel eenvoudig in de helikopter op de helipad UMC stappen om kwartiertje later op helipad LUMC weer uit te stappen.
En daarnaast, niemand is onvervangbaar in de kenniseconomie waar kennisoverdracht de norm is…
@Koel Hoofd. Fijn dat die specialist dan bij het LUMC staat, dat centrum is ook dicht straks.
En het gaat niet om de specialisten maar om de patiënten. Voor kinderen bieden WKZ en PMC alle zorg, behalve straks specialistische hartzorg. Zeker voor een deel van de patiënten geldt dat ze verschillende zorgvragen combineren. Dan is het niet ideaal dat die zorg niet op één locatie beschikbaar is, ook niet in Rooterdam en Groningen. Als een deel van de zorg op een andere locatie geleverd moet worden, zorgt dat ook niet voor betere communicatie binnen het behandelteam.
Ter vergelijking: u zou ook niet blij zijn als uw garagehouder alle reparaties uitvoert behalve zaken die te maken hebben met olie en radiator. Daarvoor kunt u los een afspraak maken 50km verderop. Lastige is alleen dat u daar niet heen kunt rijden want er is iets met de olie. Nu is de vraag waarom deze garagehouder deze service niet biedt. Dat weet niemand, maar u wel want u snapt de redenering van Kuipers ook.
Tenslotte, kennisoverdracht is de norm maar de kennis en vooral ervaring van specialisten draag je niet in een paar weekjes over. Gezien uw reacties hier gaat u ervan uit dat iedereen al expert is na het kijken van drie Tiktok-filmpjes of het luisteren naar de onderbuik. Er zijn echter ook banen waar na het VWO nog minimaal 8 jaar opleiding vereist is.
@Utrecht voor Utrecht: wie ben jij om daar zo over te oordelen? Er zijn zeer goede redenen om deze zorg over te hevelen naar Rotterdam en Groningen. Daar komt bij dat Kuipers zelf een medisch specialist is en als geen ander weet waar hij het over heeft.
Het enige waar het om gaat is de allerbeste zorg voor de patiëntjes. Of dat nu hier is of 60 km verderop maakt voor het hogere doel niks uit. Voor haantjesgedrag mag geen ruimte zijn.
Beste @BB, vanzelfsprekend zijn er goede redenen waarom Kuipers dit besluit neemt. Maar als minister heeft hij een andere doelstelling dan ik. Mijn pleidooi ging over de kwaliteit van de zorg, niet over eventuele kosten. U mag er overigens vanuit gaan dat ik op dit gebied deskundig ben. Maar los van de andere doelstelling (kwaliteit zorg vs. betaalbaarheid zorg), wil ik wel beargumenteren waarom de zet van Kuipers vreemd is.
Allereerst, de stelling is dat het concentreren van de zorg kwaliteitsverbeteringen met zich meebrengt. De rationale is dat medisch specialisten die vaker bepaalde ingrepen doen, hier beter in zijn. Het klinkt ook logisch om kennis en kunde te bundelen. Maar je zou kunnen zeggen dat, met vier kinderhartcentra in Nederland, die bundeling al voldoende heeft plaatsgevonden. Let op, de totale hoeveelheid zorg neemt natuurlijk niet af met minder centra, we mogen aannemen dat dezelfde hoeveelheid ingrepen nodig blijft ongeacht waar de zorg wordt aangeboden (ingrepen aan het hart zijn geen “pretingrepen”). Daarmee is dus de kernvraag: komen in de huidige situatie met vier centra, medisch specialisten aan hun “minimale aantal” ingrepen om voldoende bekwaam te zijn. Mijn stelling is dat dat zo is. En dan komen andere aspecten aan de orde, zoals het kunnen bieden van een totaalpakket aan zorg.
Vergelijk het met het samenvoegen van politiebureau’s. Vanuit kosten-besparing is dat tot op zekere hoogte een goed idee, maar (1) het zorgt voor meer vervoersbewegingen voor bezoekers (lagere kwaliteit van de service) en (2) als een deel van de regelmatige functies op een andere locatie zijn, zorgt het ook voor extra vervoer (en tijd) binnen de politie-organisatie. Ergens ligt dus een optimum.
Ten tweede, vind ik het vreemd dat Kuipers in deze zaak zoveel moeite steekt. Een ziekenhuis kent tientallen specialistische afdelingen, gaan we voor allemaal hetzelfde krijgen? Ik heb wel ideeen over wat er zou kunnen spelen (u insinueerde al haantjesgedrag), maar niks dat ik voldoende kan onderbouwen. Overigens is er vanuit LUMC en UMC irritatie over het feit dat uitgerekend ErasmusMC (Kuipers was hier ruim twintig jaar aan verboden) en UMCG (Kuipers volgde hier een deel van zijn opleiding) gekozen zijn. Groningen lijkt politiek, als handreiking voor de gas-situatie. Hoewel er voor de keuze iets te zeggen is, en beide een prima kinderafdeling hebben, blijft het lastig uitlegbaar aan de specialisten van LUMC en UMC, en aan hun patienten die (deels) gebruik maken van het hartcentrum.
Maar wederom, de keuze voor twee centra zou mijns inziens niet gemaakt hoeven worden. De financiele baten wegen nauwelijks (of wellicht zelfs niet) op tegen de reductie in de kwaliteit van de zorg.
@binnenstadbewoner : u heeft het over haantjes gedrag. De heer Kuipers is evenmin alles wetend. Uiteraard dienen patiënt belangen en kwaliteit centraal te staan. Maar ook is niet aangetoond dat dit maar 2 i.p.v 3 centra dienen te zijn. Een ander aspect is dat 70 van alle Nederlanders op 1 uur reizen van Utrecht wonen dus ook per definitie een logisch locatie blijft, zeker omdat al de medische cluster in Utrecht tot de grootste van Nederland behoort. Ook deze factoren zijn relevant.
@ Binnenstadbewoner
U ziet de politieke dimensie niet. Oorspronkelijk zou Groningen dichtgaan. De storm aan protest gekoppeld aan de aardbevingenproblematiek heeft Kuipers doen draaien. Dat heeft met de kwaliteit van de zorg niets van doen. Dat heeft wel alles van doen met stemmen winnen in een wingewest.