In het Griftpark in Utrecht is vrijdag het monument van vlucht en verzet onthuld. Het monument staat symbool voor het trans-Atlantisch slavernijverleden van Utrecht. Het Griftpark is jaarlijks de centrale plek voor de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij in Suriname en het Caribisch deel van Nederland.

De onthulling vond plaats tijdens de Keti Koti herdenking waar enkele honderden mensen bij aanwezig waren. Op 30 juni wordt het slavernijverleden herdacht, en zaterdag 1 juli wordt de afschaffing van de slavernij gevierd.

De herdenking startte met een zogenoemd plengoffer – een ritueel – en er waren diverse optredens en toespraken. Burgemeester Sharon Dijksma hield een toespraak ter gelegenheid van de onthulling. Ook werden er kransen gelegd bij het monument.

Tekst gaat verder onder afbeelding

Dijksma refereerde onder meer aan de excuses die ze eerder maakte namens het college van burgemeester en wethouders voor de rol van hun voorgangers in het koloniale en slavernijverleden van de stad. “De onthulling van dit monument zie ik als een volgende grote én bijzondere stap. De kracht die dit monument uitstraalt, de centrale ligging in de stad…we kunnen er niet omheen. En dat is precies de bedoeling.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

Over het monument.

Het monument, dat ontworpen is door patricia kaersenhout, heeft de vorm van een driehoek, verwijzend naar de driehoekshandel. Dat was een systeem van uitwisselingen in drie richtingen tussen Europa, Afrika en Amerika. Erbovenop staan de ‘Flying Africans’, figuren uit een Afrikaanse legende die terug over de oceaan ontsnappen door een magische passage. De haren van de figuren zijn gevlochten in cornrow, waarmee tot slaaf gemaakte mensen met elkaar communiceerden.

Tekst gaat verder onder afbeelding

Rondom het kunstwerk liggen bakstenen, die gebruikt werden als ballast voor de schepen. Er zijn openingen in het monument met exact dezelfde afmetingen van een plek van een tot slaaf gemaakte op de slavenschepen. Onder het monument zijn 20.000 kaurischelpen verborgen, de prijs voor een tot slaaf gemaakte. Mensen die langs het monument lopen, kunnen een QR-code scannen en zo luisteren naar verhalen over vlucht en verzet.

Reacties

Leroy Lucas (initiatiefnemer): “In dit monument zien we dat niks van waarde makkelijk komt. Ook dit monument kwam niet makkelijk, wat nog meer haar waarde benadrukt. Als we vrijheid waardevol vinden zullen we hier altijd voor moeten strijden om deze te behouden. Laat het monument een herinnering zijn aan de kracht van de tot slaaf gemaakte voorouders en een inspiratie voor een gelijkwaardige toekomst.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

Wethouder Linda Voortman (diversiteit en inclusie): “Ik ben ontzettend trots op wat we samen met de initiatiefnemers voor elkaar hebben gekregen. Dat we hiermee ruimte maken voor een geluid dat in de stad eerder geen ruimte kreeg. Het monument vergroot het historische besef over ons trans-Atlantische slavernijverleden en nodigt uit tot gesprek. Zo wordt Utrecht echt een stad voor iedereen.”