Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Springweg vandaan? Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Springweg vandaan?

Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Springweg vandaan?

Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Springweg vandaan?
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

De Springweg is een stokoude straat en strekt van de Mariaplaats  tot aan de Geertekerkhof. Oudere geschriften zouden hebben aangegeven dat de Springweg zelfs nog langer was dan die nu is. Hij zou al bij de Steenweg beginnen.

In een brief van 1283 wordt de straat voor het eerst bij naam genoemd. De brief spreekt over een hofstede en de erven van ene Henrici de Nussia in Sprincwica. In een tweede brief uit 1295 wordt de straat opnieuw genoemd, nu als Sprincwijc. Even later, in 1328 spreekt men plots van de Oude Sprincwyc. Dat zou volgens geschiedschrijver Van der Monde kunnen suggereren dat er ook een nieuwe Springweg zou moeten bestaan, maar daarvan is nooit doorslaggevend bewijs gevonden.

Huppel

Bij de oorsprong van de naam zou menig geschiedkundige stil hebben gestaan, maar een echte verklaring blijft uit. Wel wordt er een redelijke suggestie gedaan. Want, dat wijc is verbasterd tot weg, dat is volgens de meesten toch wel vrij zeker. Waar komt het stukje Spring dan vandaan? Sprinck staat uiteraard voor hetzelfde springen als wij kennen: huppelen.

Een origineel idee van de geschiedschrijver Van der Monde is dat de naam mogelijk zijn oorsprong vindt in de bestrating. Hoewel er van het soort bestrating geen aantekeningen zijn gemaakt, is het rond de dertiende eeuw aannemelijk geweest dat er kasseien op het wegdek lagen. Hobbelige stenen, waar je met een wagen overheen zou ‘springen’. 

Karel V

Een bijzonder gebouw dat al bijna zo oud is als de Springweg, is het Duitse Huis. Eerst lag het Duitse Huis een tijdlang aan de Tolsteegsingel. In 1345 werd het hoofdkwartier van de Duitse Orde verplaatst naar de locatie aan de Springweg. Het was in 1540 dat Utrecht een bijzondere logé te gast kreeg: keizer Karel V.

In 1546 sliep Karel V in het Duitse Huis, samen met zijn zus Maria van Hongarije. Op deze historische plaats van Utrecht kwam later het Rijks Militair Hospitaal. Defensie zorgde echter slecht voor de middeleeuwse constructie. Krakers probeerden daarom in 1988 een deel van het gebouw te bezetten. In 1999 werd het huis als eerste Utrechtse vijfsterren accommodatie in gebruik genomen: Grand Hotel Karel V.

Gekoppelde berichten

12 Reacties

Reageren
  1. passalacqua

    fiets parkeren tegenover Springhaver, zoals op de oude foto bij dit artikel, kan allang niet meer Duic! allemaal dankzij Karel V en gemeente!

  2. TJA

    @apassalacpua: er zijn toch volop parkeerplekken voor de fiets in de buurt? Bijvoorbeeld op de Mariaplaats.

  3. Pieter

    Tja geld is macht,Karel 5 wil geen plebs fietsen voor zijn locatie

  4. Moniek

    Het ziet er toch ook niet uit? En het versperde de weg voor voetgangers. Andere kant van de straat dan maar? Kijk dan even naar de foto…

  5. Jan Wieskamp

    Ik heb wel eens gehoord dat de Springweg is genoemd naar de springprocessie voor Willibrord de Nederlandse kerkvader die in Utrecht zijn zetel had, net als nu nog in Echternach:

    Al sinds de middeleeuwen vindt jaarlijks op de dinsdag na het Hoogfeest van Pinksteren in het Luxemburgse stadje Echternach de Springprocessie plaats. Deze processie ter ere van de heilige Willibrord (ca.658 -739) wordt dansend afgelegd door de straatjes van de oudste stad van het groothertogdom.

    Patroon Nederlandse Kerk
    De processie kan al jaren rekenen op een aanzienlijke vertegenwoordiging vanuit Nederland. De heilige Willibrord werd in het jaar 695 door paus Sergius gewijd tot aartsbisschop van de Friezen. Daarbij werd een oud Romeins fort op de plaats van het huidige Utrecht zijn zetel. De heilige Willibrord is de patroon van de Nederlandse Kerkprovincie.

  6. Wim Vreeswijk

    In de wandelgangen heb ik ook eens vernomen dat het nabij gelegen Karel V hotel aangekocht was door Ed Maas. Hij was ook dezelfde die de LPF sponsorde van Pim Fortuyn

  7. Martijn

    Wim, daar zijn geen wandelgangen voor nodig, toch? Hij staat in de Quote, met Fortuyn, Karel V en de hier ook al genoemde fietsen al wapenfeiten: https://www.quotenet.nl/quote-500/a136266/ed-maas-bio/

  8. Roland

    Spring is ook (water)bron.

  9. Jos Stelling

    Utrechts water bleek fameus (werd verkocht in vaten aan Amsterdam). Een belangrijke bron (spring) was de pomp op de Mariaplaats (die ooit aan de overkant stond).

  10. Henk van Haandel

    Ik denk ook, dat Spring hetzelfde is als Spreng, en dat daar vroeger een beek heeft gelegen.

  11. Ton

    Springende mensen en springende wagens als verklaring lijkt me typische 19de en 20ste eeuws folklorisme, geheel vreemd aan de middeleeuwse werkelijkheid.
    Ik denk dat Roland, Jos en Henk er dichter bij zitten.
    Sprengkoppen op de Heuvelrug of Veluwezoom zijn meestal ook geen spontane bronnen maar eerder gegraven putten.

  12. Confusius

    Spring is vrijwel altijd een verwijzing naar een bron. Ook in meerdere germaanse talen.

    Een bron ontspingt ook ergens.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).