Verschillende gemeenteraadsleden hebben het college van B&W om opheldering gevraagd over stalking. Uit onderzoek van Nieuwsuur en RTV Utrecht kwam namelijk naar voren dat een vrouw uit Utrecht, die slachtoffer was van stalking, moest onderduiken en zelfs van haar kind werd gescheiden. De fracties vragen zich dan ook af wie de consequenties draagt van stalking. “Pleger of slachtoffer?”

In antwoord op de vragen zegt het college dat er een risico is wanneer een dader van stalking weer vrijkomt. “We weten dat stalking een patroon is van incidenten. Dit kan een indringend stelselmatig karakter hebben en zelfs na een veroordeling doorgaan. Iets wat veel impact heeft op het slachtoffer.”

Om die reden worden in samenwerking met de politie en Veilig Thuis per situatie de veiligheidsmaatregelen bepaald. Bij acute dreiging wordt gekeken wat nodig is voor directe veiligheid. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat een slachtoffer tijdelijk ondergebracht wordt op een andere locatie.

Organisatie Moviera biedt bijvoorbeeld crisisopvang en vervolgopvang in de zogenoemde Oranje Huizen. Ook kan, indien nodig, een persoonlijke alarmknop met gps-systeem worden ingezet waarmee slachtoffers direct in contact komen met de politie.

Bescherming met enkelband

Ook wordt gewerkt aan een systeem met een enkelband. Als blijkt dat er na vrijlating nog steeds een risico is, kan de dader een gebiedsverbod krijgen en daarbij ook een enkelband. Het slachtoffer krijgt een gps-apparaatje en wanneer beiden te dicht bij elkaar in de buurt komen kan de politie ingrijpen. De gemeente Utrecht zegt mee te willen werken aan de landelijke invoering van dit systeem.

Daarnaast deelt Utrecht signalen over knelpunten in wet- en regelgeving met onder meer Den Haag. De gemeente zegt bovendien in te zetten op strafverzwaring voor stalking. “Deze inzet sluit aan bij de bredere ontwikkelingen binnen de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties, waaronder femicide en het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming.”

Verantwoordelijkheid

Hoewel er hulp wordt aangeboden aan plegers van stalking, is die vaak vrijwillig. Het is onduidelijk hoeveel daders daadwerkelijk hulp krijgen. Ondertussen ervaarde het eerdergenoemde slachtoffer uit Utrecht druk om samen te werken met hulporganisaties. In sommige gevallen kan een rechter besluiten kinderen uit huis te plaatsen wanneer een ouder moet vluchten naar een veilige locatie. Het college benadrukt in antwoord op de vragen dat de meeste hulp vrijwillig blijft, maar dat organisaties wel voorwaarden kunnen stellen om de veiligheid van cliënten en hulpverleners te waarborgen.

Tot slot uiten verschillende raadsleden zorgen over ‘victim blaming’ — het verwijten van slachtoffers voor het gedrag van de dader. Zij menen dit terug te zien in reacties van hulporganisaties, zoals Moviera. Het college stelt echter dat Moviera niet ingaat op individuele gevallen en ontkent dat er sprake is van dergelijke verwijten.

Ken jij de verhalen achter Catharijne? Gerard Aaftink brengt een boek uit over het onderbelichte stadsdeel en is – in samenwerking met DUIC – een crowdfunding gestart om de productie van het boek te realiseren. Ben je nieuwsgierig naar de rijke geschiedenis van Catharijne en wil je een nieuw beeld van Utrecht? Steun dan de crowdfunding en reserveer ‘Catharijne op een kantelpunt’.