Utrechtse studenten zitten ook na de coronacrisis nog ernstig met zichzelf in de knoop Utrechtse studenten zitten ook na de coronacrisis nog ernstig met zichzelf in de knoop

Utrechtse studenten zitten ook na de coronacrisis nog ernstig met zichzelf in de knoop

Utrechtse studenten zitten ook na de coronacrisis nog ernstig met zichzelf in de knoop
Foto: Bas van Setten
Caroline de Bruin is sinds begin van dit jaar inhouse coach bij Unitas SR. Op donderdagen staat de deur bij haar open, op het adres van de vereniging aan het Lucasbolwerk. Studenten kunnen vervolgens tijdens een wandeling, in de stad of in de natuur, met haar in gesprek over alles waar een student mee kan rondlopen. Nu De Bruin een aantal maanden met de studenten heeft gewerkt, is haar iets opgevallen. Er zijn in Nederland veel studenten die zichzelf van het leven beroven. In het afgelopen halfjaar is ze al zes gevallen van zelfdoding tegengekomen. In alle zes de gevallen ging het om jonge mannen.

Caroline de Bruin is sinds begin van dit jaar inhouse coach bij Unitas SR. Op donderdagen staat de deur bij haar open, op het adres van de vereniging aan het Lucasbolwerk. Studenten kunnen vervolgens tijdens een wandeling, in de stad of in de natuur, met haar in gesprek over alles waar een student mee kan rondlopen. Nu De Bruin een aantal maanden met de studenten heeft gewerkt, is haar iets opgevallen. Er zijn in Nederland veel studenten die zichzelf van het leven beroven. In het afgelopen halfjaar is ze al zes gevallen van zelfdoding tegengekomen. In alle zes de gevallen ging het om jonge mannen.

Over de mentale gezondheid van jongvolwassenen zijn veel gegevens beschikbaar, over een breed aantal aspecten. Maar tegelijkertijd zijn de gegevens gefragmenteerd en afkomstig uit een groot aantal bronnen, concludeerde het RIVM eerder dit jaar. Het kan zorgen voor gaten in de gegevens, of het is door verschillende onderzoeksmethoden onmogelijk om gegevens te vergelijken. Ook zou het nog ontbreken aan een helder begrippenkader. Het is daarom lastig antwoord te geven op de vraag hoe het nu gaat met de mentale gezondheid van studenten als je er zelf niet regelmatig mee te maken hebt, zoals Caroline de Bruin.

Onderzoek

Zo is het bijvoorbeeld niet bekend op welke leeftijd suïcidaal gedrag meestal voor het eerst opdoemt. Dit is nog nooit onderzocht over de gehele Nederlandse bevolking, merkte Trimbos een jaar geleden op. Wel is bekend dat Nederlanders van tussen de 18 en 64 jaar die kampen met suïcidale gedachten, daar gemiddeld op hun 26ste voor het eerst last van krijgen. Een eerste poging tot zelfdoding is gemiddeld op dezelfde leeftijd. Volgens de meest recente cijfers van het CBS uit 2021 overleden er in Nederland 1.859 mensen door zelfdoding; 1.295 van hen waren mannen en 564 waren vrouwen. Het waren er 36 meer dan in 2020. Vooral in de leeftijdscategorie 20- tot 30-jarigen nam het aantal zelfdodingen toe. De toename was er alleen bij mannen. Waarom?

Zorgeloos

“Juist nu alles na twee jaar corona weer open is gegaan, zou je hopen dat het beter gaat met de mentale gezondheid van veel studenten. Maar je moet niet onderschatten dat ook de coronacrisis veel impact op studenten heeft gehad en dat gaat niet zomaar weg. Wat ik veel zie, is dat studenten zich voortdurend met anderen vergelijken. Ze willen overal aan meedoen en overal naartoe. Dat betekent dat er veel wordt gefeest, wat vaak gepaard gaat met drank en drugs. Studeren vraagt ondertussen ook veel aandacht, en studenten ondervinden ook nog druk op sociaal en financieel gebied. Ik hoor regelmatig van studenten dat zij al een burn-out hebben gehad, of dat zij al langdurig depressief zijn geweest. En dat terwijl studeren een zorgeloze tijd zou moeten zijn.”

Speedboot

“Als ik het vergelijk met mijn eigen studententijd, is het heel anders”, zegt De Bruin. “Ik leefde veel meer in het moment. Ik had geen idee wat iedereen deed en als ik de deur uit was, dan wisten zij ook niet wat ik deed. Nu lijkt iedereen van elkaar op de hoogte en is iedereen bezig met elkaar bijhouden. Ik vergelijk het zelf wel eens met een trein die steeds doordendert, maar tijdens een lezing hoorde ik een beter voorbeeld. Iemand zei: ‘Het is net als een speedboot waar je met z’n allen op zit. En stuk voor stuk vallen er mensen af die het niet meer volhouden.’” 

Veerkracht

Net als veel andere Utrechters, kregen Utrechtse studenten tijdens en na de corona​crisis te maken met grote veranderingen. “Deze veranderingen zetten de gezondheid van Utrechters onder druk en ontwrichten het dagelijkse leven van veel van hen”, zo blijkt uit recent onderzoek van de Volksgezondheidsmonitor in Utrecht. Om met de veranderingen om te gaan, is veerkracht nodig. En die werd nou juist erg op de proef gesteld. “Veerkracht blijkt de uitkomst van een complex en dynamisch proces. Of en hoe veerkrachtig iemand kan zijn, verschilt tussen situaties en levensfasen.”

Veerkracht kan ontstaan uit hulpbronnen. Die kunnen individueel zijn, zoals je eigen vaardigheden of financiële middelen, maar die kunnen ook vanbuiten komen, zoals zorg- en hulpverlening. Ze kunnen zekerheid geven en ze maken het makkelijker om met uitdagingen om te gaan. 

Andere belangrijke elementen van veerkracht zijn levenservaring en een goede balans tussen uitdagingen enerzijds en hulpbronnen anderzijds. En daar zou het studenten nog wel eens wat aan kunnen ontbreken.

Piekeren

Veel Utrechters hadden volgens de Volksgezondheidsmonitor daarbij meer gevoelens van eenzaamheid. “In coronatijd verminderde bij bijna alle geïnterviewde Utrechters het aantal sociale contacten door de coronamaatregelen. Veel inwoners hadden hier moeite mee en ervaarden gevoelens van eenzaamheid, minder verbinding met hun omgeving en minder sociale steun.” Ook gaven Utrechters aan meer te piekeren tijdens de coronacrisis. “Gevoelens van somberheid werden ook veroorzaakt door een gevoel van uitzichtloosheid, eenzaamheid en gebrek aan zingeving. Veel mensen gaven aan dat het steeds veranderende beleid en het gebrek aan een langetermijnperspectief sterk bijdroegen aan het gevoel van uitzichtloosheid.”

Gelukkig merkt De Bruin ook dat het onder de studenten die bij Unitas SR rondlopen niet zo heel gek meer is om met elkaar over gevoelens te praten. Regelmatig stelt ze zich voor aan een grotere groep studenten, en daaruit komen altijd wel een paar nieuwe studenten naar voren die het fijn vinden om met De Bruin te praten. Ze heeft inmiddels met zo’n zestig studenten gepraat. Bij sommigen blijft het bij een keertje en anderen komen vaker terug. “Maar het taboe is er nog niet af”, zegt ze, met een ernstige blik. Het zou goed zijn om wat vaker bij jezelf stil te staan en eens uit die ‘speedboot’ te stappen, denkt De Bruin. “Om even na te denken over: wat past bij mij, wat geeft mij energie? Waar word ík blij en gelukkig van?”

Denk jij aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).


Ken jij de verhalen achter de Utrechtse horeca uit de 20e eeuw? Arjan den Boer en Ton van den Berg hebben samen een boek over de verdwenen horeca uit deze periode gemaakt en dat is nu te bestellen in de DUIC shop! Bestel hier een exemplaar in de voorverkoop.

7 Reacties

Reageren
  1. Janah

    Ik zou wel eens willen weten of het “praten over gevoelens” wel zo heilzaam is als altijd wordt beweerd. Er zijn tijden geweest dat niemand over zijn/haar gevoelens sprak. Waren er toen veel meer suïcides ? Of is het gesignaleerde probleem weer een van de bijwerkingen van de social media, die ons tot slaaf maken?

  2. Bill

    @Janah, aan wie stel je die vragen precies? Ik stel voor dat je er zelf wat onderzoek naar doet en de antwoorden met ons deelt. Bij voorbaat dank!

  3. Thijs

    Stap 1. Je niet laten opnaaien door social media, op wat voor vlak dan ook. En tegelijkertijd een lesje ‘het is oké om niet alles te hoeven en te willen en de beste in alles te willen zijn’ krijgen. Zou me niets verbazen als deze twee dingen samenhangen. Ja je bent als persoon speciaal, maar niet specialer dan iemand anders, in het algemeen.

  4. Koel Hoofd

    @Janah
    Goeie vraag, zeker gezien dit feit:
    “Volgens de meest recente cijfers van het CBS uit 2021 overleden er in Nederland 1.859 mensen door zelfdoding; 1.295 van hen waren mannen en 564 waren vrouwen. ”

    Jaren geleden maakte SIRE al een spotje over dat jongetjes weer jongetjes moesten kunnen zijn. Dat is heel rap van de buis gehaald omdat met name vrouwen het daar niet mee eens waren en bezwaar maakten want “kinderen moesten zichzelf kunnen zijn”…
    Dat was jaren geleden, intussen worden kinderen belast met hele complexe vraagstukken waar zelfs volwassenen geen antwoord op hebben omdat: “kinderen zichzelf moeten zijn in de maakbare wereld” …maar wel allemaal hetzelfde sociale gevoelensuitende gedrag moeten vertonen en in een perfecte virtuele wereld vol meningen leven waarbij de vuistregel is “‘zeg je nee, dan tel je niet mee” terwijl de echte wereld morgen vergaat door het veranderend klimaat.

    Ga er maar aan staan, dat is wel heel erg veel gevraagd van jonge mensen die al vanaf dat ze geboren worden onder een sociaal vergrootglas in de media liggen.
    Vooral als ze er achter komen dat ze nooit perfekt genoeg zijn, of die wereld helemaal niet maakbaar is omdat 95% gewoon van dom geluk afhankelijk is. Want die wereld vergaat toch wel, daar hoeven ze niets meer voor te doen.

  5. C.

    “En dat terwijl studeren een zorgeloze tijd zou moeten zijn.” Misschien ligt in deze uitspraak al een deel van het probleem, namelijk dat het dat niet per se zou moeten zijn. Fijn als het zo is, maar moeten …? Het zou veeleer een tijd moeten zijn waarin men het een en ander (misschien zelfs een vak) leert, zichzelf ontdekt en leert kennen, (verder) kennis maakt met hoe het leven en de maatschappij in elkaar zit en hoe men zich daartoe verhoudt, etc. (anders dreigt op rond het 35ste jaar de burnout). Wanneer er zich in deze periode van ontwikkeling op allerlei terrein problemen voordoen, men zich bepaalde (terechte) zorgen maakt, ok; goed dat er dan hulp is, …. van medestudenten, andere omstanders en zo nodig van professionele hulpverleners. Garantie voor een zorgeloze studententijd, zal dat alles niet (nooit) bieden. Die is er niet, in andere termen: ‘deal er maar mee’.

  6. Claire Obscur

    Omgaan met tegenslagen. Als even binnen zitten al een probleem is berg je dan maar voor het echte leven zometeen. Daar zal vast nog wel wat tussen zitten zoals bij iedereen. Dit is de follow up van de rubberen stoeptegelgeneratie.

  7. Klaasjan

    Een zorgeloze studententijd? Studenten hebben wel iets anders te doen dan zorgeloos zijn. Het is gewoon keihard werken om je diploma te bereiken. Niet zeuren jongens. Heb ik ook niet gedaan. Het kost de staat een vermogen en daar staan verplichtingen tegenover.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).