Het aantal dierproeven dat de Universiteit Utrecht (UU) en het UMC Utrecht afgelopen jaar deden, is gedaald ten opzichte van een jaar eerder. In 2022 ging het om 20.436 dierproeven, terwijl dat er in 2023 14.192 waren. Na jaren van stagnatie is er nu dus een daling, maar het is niet gezegd dat die de komende jaren doorzet.

Het UMC en de UU gebruiken proefdieren voor verschillende doeleinden op het gebied van onderzoek en onderwijs. Zo wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de werking van organen of naar stoffen die invloed hebben op de werking ervan. Ook worden er dierproeven uitgevoerd voor onderwijs, bijvoorbeeld bij het opleiden van dierenartsen.

Tegelijkertijd werken het UMC en de UU aan het ontwikkelen van proefdiervrije methoden. Het gaat dan bijvoorbeeld om ‘organen-op-een-chip’, waarmee wisselwerkingen tussen organen worden onderzocht, maar ook om computervoorstellingen, het gebruik van namaakdieren en virtual reality.

Soorten dieren

De meeste dierproeven werden in 2023 uitgevoerd met muizen (9.292) en ratten (2.816). Daarna volgen in de lijst kippen (564), varkens (428) en runderen (239). In de grafiek hieronder is te zien welke dieren hoe vaak gebruikt werden.

De afgelopen jaren stagneerde het aantal dierproeven dat door de instellingen werd uitgevoerd, maar nu is er dus ook sprake van een daling. “Met name het aantal muizen en ratten laat in de periode 2015 – 2023, de periode waarin de gewijzigde Wet op de dierproeven van kracht is, een gestaag dalende trend zien, van 15.595 naar 12.108”, zegt Pascalle van Loo, van de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht.

Schommelingen

Volgens Van Loo kunnen schommelingen in experimenten waarbij veel dieren worden gebruikt de totalen flink beïnvloeden. “In de jaren 2020 en 2021 nam bijvoorbeeld het aantal dierproeven met zebravissen toe en in 2022 was het aantal proeven met kippen relatief hoog als gevolg van een experiment met vleeskuikens. In 2023 zijn niet zulke grootschalige experimenten uitgevoerd, waardoor de algeheel dalende trend nu goed zichtbaar is”, aldus Van Loo.

Van Loo sluit dan ook niet uit dat het aantal dierproeven als gevolg van vergelijkbare experimenten komende jaren weer zal toenemen. “Desalniettemin is de verwachting dat de algehele dalende trend, over meerdere jaren, voortgezet zal worden.”