Klok aan de gevel van het Ooglijdersgasthuis, F.C. Dondersstraat 65. Architect Dirk Kruijf, 1894
Wie op straat de moeite neemt eens omhoog te kijken, boven de etalages en moderne entreepartijen, wordt vaak rijkelijk beloond.
Wie op straat de moeite neemt eens omhoog te kijken, boven de etalages en moderne entreepartijen, wordt vaak rijkelijk beloond.
Gevelreliëfs, mozaïeken, tegeltableaus, siersmeedwerk en andere kunstige decoraties sieren veel gebouwen. Vooral in de eerste helft van de twintigste eeuw besteedde men veel zorg aan zulke ornamenten, die vaak verwezen naar de functie van het gebouw. Ze werden gemaakt in lokale ateliers of door gerenommeerde kunstenaars.
Arjan den Boer schrijft voor DUIC over monumenten en affiches. Hij fotografeert deze geveldetails met een telelens, waardoor onverwachte details zichtbaar worden. Elke vrijdag deelt hij een #geveldetail op Twitter en Facebook. De foto’s hieronder zijn hiervan een selectie.
Uil aan het sociëteitsgebouw PHRM van het Utrechtsch Studenten Corps, Janskerkhof 14. Beeldhouwer J. Mendes da Costa, 1899Klok aan de gevel van het Ooglijdersgasthuis, F.C. Dondersstraat 65. Architect Dirk Kruijf, 1894Jugendstil-tegeltableau aan de Villa Overweg, Ramstraat 2a. Faïence- en Tegelfabriek ‘Holland’ te Utrecht, 1900Art Deco-vrouwenkop aan het warenhuis V&D (nu bibliotheek/Broese), Stadhuisbrug 5. Beeldhouwer Albert Termote, 1933Mozaïek van lezend katholiek gezin aan Drukkerij Lumax, Ondiep Zuidzijde 6. Architect A.J. van Schaik, 1918Entree van het LOKV (Landelijk Ondersteuningsinstituut voor Kunstzinnige Vorming), Ganzenmarkt 6. Architect Mart van Schijndel, 1984Gevelreliëf ‘Mijnbouw’ aan het hoofdkantoor van de Steenkolen Handels Vereniging (SHV), Rijnkade 1. Beeldhouwer Pieter d’Hont, 1960‘Zachtmoedigheid geflankeerd door Wijsheid en Waakzaamheid’ aan het gebouw van Levensverzekeringsmaatschappij Piëtas, Drift 9. Beeldhouwer Willem Retera, 1904Detail van de middenpartij van het huis ‘De Truttige Tuyll’, Kromme Nieuwegracht 43. Houtsnijwerk, begin 18e eeuwHeilige Willibrord met Domtoren boven een ingang van de Oud-katholieke Sint-Gertrudiskathedraal, Willemsplantsoen 2. Mozaïek door A. Federlee, 1914Tegeltableau van de Heilige Maria met Christuskind, Maliebaan 40. Otto Mengelberg en Hubertus Schillemans, 1886Detail rond een raam in de Jugendstil-gevel van Apotheek De Liefde, Voorstraat 6. Architect R. Rijksen, 1904Tegels en vergulde cement met belettering Huize Blyenburg, Biltstraat 182. Architect onbekend, 1882Keramisch reliëf ‘Vogels’ aan het hoofdkantoor van Van Gend & Loos, Catharijnesingel 47. Kunstenaar Jan Boon, 1963Reliëf ‘Snelheid’ aan de luchtbrug tussen Hoofdgebouw I en II van de Staatsspoorwegen, Moreelsepark 1-2. Beeldhouwers Emil Van den Bossche en Willem Crevels, 1895Ornament (een gestileerde kop) aan het Hoofdgebouw III van de NS (de Inktpot), Moreelsepark 3. Beeldhouwer Willem Coenraad Brouwer, 1921Gevleugeld wiel met bliksemschichten als verbeelding van de snelheid der spoorwegen aan het Hoofdgebouw I van de Staatsspoorwegen, Moreelsepark 1. Architect A.C. Vink, 1879Paardenhoofd aan het Anatomiegebouw (Veeartsenijterrein), Bekkerstraat 141. Beeldhouwer Hendrik van den Eijnde, 1921 Verguld hert (een replica in keramiek) aan Huis het Hert, Oudegracht 86. Origineel beeld door Joannes Rijnbout, ca. 1850Siersmeedwerk met de letters IB aan de Incasso Bank, Nobelstraat 4. Architect Jan Baanders, 1920Drakenvechter op de daklijst van het Fentener van Vlissingenhuis, Maliebaan 42. Sgraffito door A. Hendricks, 1882Zandstenen ornament watervogel aan een dubbel woon-winkelpand, Van Sijpesteijnkade 17. Architecten Gebr. Koster, 1932Moorse granieten bogen met stadswapen aan het bijkantoor van verzekeringsmaatschappij ‘De Utrecht’, Choorstraat 14. Architecten J.F. Staal en A.J. Kropholler, 1906Gevelsteen met de Plompetoren boven de deur met siersmeedletters van Verzekeringsbank Moira, Plompetorenbrug 1. Beeldhouwer Pieter d’Hont en architect J. Bosch, 1954Geabstraheerd Rijkswapen aan de Kliniek voor Kleine Huisdieren (Veeartsenijterrein), Dekhuyzenstraat 60. Beeldhouwer Hendrik van den Eijnde, 1922Art Nouveau-tegeltableau met bloemen aan een woonhuis, Maliebaan 16. Faïence- en Tegelfabriek ‘Holland’ te Utrecht, 1897
Mooie verzameling! Deze gaat op het lijstje om eens een rondje langs te maken, aardig wat bekende plekken maar er zitten ook een aantal niet opgemerkte bij.
Wat fantastisch al die versieringen aan gebouwen in Utrecht. Belangrijk is ook dat de kunstenaars genoemd worden en in het kort de betekenis. Ik ben er heel blij mee.
Weer een heel mooi artikel!
Tip: soms is naar beneden kijken ook de moeite waard.
Bijvoorbeeld mozaïek “De vier windstreken” , ook van Jan Boon, in de Noordertunnel van Utrecht Centraal (1948)
Wat een prachtige gevelmonumenten en wat zijn ze prachtig gefotografeerd. De kwaliteit van de foto’s is boven alle lof verheven.
(Eén opmerking ter correctie: in de lijst staat het correcte onderschrift bij het vergulde hert. In het album ‘Volledig verslag’ staat bij het hert per abuis het onderschrift dat hoort bij het paardenhoofd.)
5 Reacties
ReagerenMooie verzameling! Deze gaat op het lijstje om eens een rondje langs te maken, aardig wat bekende plekken maar er zitten ook een aantal niet opgemerkte bij.
Er zijn er echt heel veel.
Kijk eens rond, kijk eens omhoog.
Niet alleen in het centrum maar ook er buiten.
Wat fantastisch al die versieringen aan gebouwen in Utrecht. Belangrijk is ook dat de kunstenaars genoemd worden en in het kort de betekenis. Ik ben er heel blij mee.
Weer een heel mooi artikel!
Tip: soms is naar beneden kijken ook de moeite waard.
Bijvoorbeeld mozaïek “De vier windstreken” , ook van Jan Boon, in de Noordertunnel van Utrecht Centraal (1948)
Wat een prachtige gevelmonumenten en wat zijn ze prachtig gefotografeerd. De kwaliteit van de foto’s is boven alle lof verheven.
(Eén opmerking ter correctie: in de lijst staat het correcte onderschrift bij het vergulde hert. In het album ‘Volledig verslag’ staat bij het hert per abuis het onderschrift dat hoort bij het paardenhoofd.)