De stad zit vol bijzondere winkels met een interessant verhaal, DUIC gaat op pad om deze verhalen op te sporen. Annabel van Heesbeen ging deze week op bezoek bij Tom Ganseman van F.A. Ganseman aan Klaverstraat 26 in Wittevrouwen.

Een groente- en fruitwinkel waar alle prijzenkaartjes en bestelling nog met de hand geschreven worden, dat is FA. Ganseman. Al meer dan 90 jaar heeft de familie een winkel op de hoek van de Klaverstraat. “Ja, mijn opa is hier op ‘t hoekie in 1923 begonnen als aardappelboer”, vertelt Tom.

De winkel ging over van vader op zoon. Tom’s vader ging verder als aardappelboer, de broer van Tom bracht fruit in de winkel en Tom later in 1979 de groenten. Nu runnen Tom en zijn broer Dick samen de zaak.

Venten

Ganseman heeft een lange familietraditie van venten. “Mijn opa begon met paard en wagen. Later was mijn vader de eerste Utrechtse venter met auto. Zo ging het werken sneller en hoefden we geen paard meer te verzorgen.” Tom gaat zelf ook al lang de straat op: “Toen ik zes jaar was, ging ik al met mijn vader mee aardappels venten. Ik was altijd aan het meehelpen: voor school, na school, tijdens school”, hij lacht.

De auto maakte plaats voor een busje, dat later plaatsmaakte voor een grote vrachtwagen om mee te venten. “Kijk, het assortiment werd steeds groter, dus we moesten ook steeds een grotere kar.” Vorig jaar september moest Tom stoppen met het venten door de invoering van de milieuzone. “Ja, toen heb ik wel wakker gelegen. Vooral de laatste drie weken waren heftig, dan moet je afscheid nemen hé.” Nu heeft Tom er wel vrede mee: “In plaats van werkdagen van 04.00 uur tot 19.30 uur, ben ik nu lekker om 18.15 uur thuis en kan ik met mijn gezinnetje mee eten.”

Generatie op generatie

In de zaak werkt Tom samen met zijn broer, vrouw en schoonzus. Er staat één iemand “van buiten” op de loonlijst, dat is Marga. Zij is de dochter van een klant. Ook helpen de kinderen van de groenteboer graag een handje mee. Maar Tom is ook vaak omringd door andere families: “Ja, ik heb hele gezinnen zien opgroeien. Ik zie kinderen geboren worden en weer de deur uitgaan. Het leukste is dat ik dan later weer bij die kinderen thuis kom met hun kinderen.” Tom glimlacht. “Ik krijg ook alles mee, klanten vertellen wanneer ’t effe niet mee zit, maar ook wanneer het wel mee zit. Een luisterend oor, dat is gewoon heel belangrijk. Ook bij jongeren, hoor”.

Ondanks het feit dat Tom gestopt is met venten, komt hij nog vaak bij mensen aan de deur. Zo’n drie keer per week rijdt hij rond met bestellingen. De meeste klanten bellen hem elke week even op om hun lijstje door te geven. Maar wanneer een klant het vergeet, bedenkt Tom zelf wat en zet hij het bij de voordeur neer. Tijdens het interview rinkelt de telefoon ook een aantal keer. “Wacht, ik pak even mijn boekie.” De groenteboer schrijft al z’n bestellingen op, ook al komt het via de mail binnen, alles gaat op papier. “Ik ga met vakantie hé, hoeveel aardappels wil je hebben? Ik doe wel wat meer.”

‘100 jaar vol, en dan de stekker eruit’

Tom merkt dat het assortiment de laatste jaren wel is veranderd. “Klanten maken verre reizen waardoor meer vraag komt naar andere soorten groenten. Maar ook door die kookprogramma’s op tv, hoor. Zo krijg ik wel eens bestellingen waarvan ik niet weet hoe dat fruit eruit ziet. Maar daar kom ik wel achter, hoor.”

Toch blijft het traditionele fruit het populairst: “Appels en sinaasappels, dat willen mensen altijd. Ook broccoli en bloemkool. Maar aardappels worden wel steeds minder populair, die eten jongelui niet meer. Alles is tegenwoordig pasta.” Zelf eet Tom het liefst ananas of meloen, en als groente witlof of spruitjes. “Echte Hollandse kost. Zes dagen per week aardappels, één keer soep.”

Tom is al gauw veertien uur per dag bezig met zijn werk. “Je moet schik hebben in je werk, zo hou je het vol.” Wanneer Tom om 4.00 uur begint met werken, moet hij soms studenten aan de overkant van de straat helpen om het sleutelgat te vinden. “Lachen toch!” De groenteboer geniet het meest van het contact met zijn klanten. “Er zijn klanten waar ik nu al 45 jaar kom. Mijn oudste klant is 94.” Het is dan ook niet ongewoon dat Tom wordt uitgenodigd voor de bruiloft van een klant, “dat is ook met begrafenissen, dan ga ik gewoon”.

Over de toekomst is Tom duidelijk: “we gaan proberen de 100 jaar vol te maken, en dan gaat de stekker eruit.” Zijn kinderen zijn niet van plan de zaak over te nemen. “Die hebben gestudeerd hè, zij willen een 40-urige werkweek in plaats van 70 uur. Begrijp ik goed hoor!”