Het regende reacties op mijn eerste bijdrage over de tram, waaruit duidelijk bleek dat de ironie niet echt was doorgekomen. Men verweet mij gebrek aan kennis en ook nog het neerkijken op de werklui die aan het bouwen zijn op de Uithof. Zeker dat laatste is onzin, want mijn centrale stelling was slechts dat wij geld steken in iets dat relatief weinig oplevert.
Zo blijkt uit recent onderzoek van mijn student Suzanne Steegman dat studenten buslijn 12 hoog waarderen. Ze gaven maar liefst een 7,5 voor de bus. Een waarderingscijfer dat ze mij maar zelden geven voor mijn colleges. Nu belazer ik de boel natuurlijk een beetje want dit was het cijfer dat de 403 ondervraagde studenten gaven buiten de spits. In de spits krijgt de bus een begrijpelijke 5,3, omdat deze bussen overvol zijn en de wachtenden bij de halte daarom nog wel eens voorbij rijden. Zo vervoert lijn 12 tussen 8.00 en 9.00 uur maar liefst 900 mensen (gemiddeld 90 per bus) en lijn 11 450 mensen, met hetzelfde gemiddelde. Toch is dit een belangrijk gegeven, want het laat zien dat er eigenlijk alleen een oplossing moet komen voor de periode tussen pakweg 7.00 en 10.00 uur ’s ochtends. In de middag is er een veel minder duidelijke piek. Sterker nog, het gemiddelde aantal passagiers van de bus is over de hele dag slechts 26.
Zoals ik in deel 1 suggereerde, zijn er veel mogelijkheden om het aantal spitsreizigers te verminderen. Zo worden nu alle reizigers vanuit het oosten en zuiden van het land kunstmatig naar het Centraal Station geleid, omdat in de boekhouding van de NS elke bezoeker gelijk staat aan 1 euro. Maar zoals uit onderzoek van Honders en Hopmans blijkt, is het voor reizigers uit de richting Arnhem en Nijmegen veel voordeliger als hun trein stopt in Bunnik en daar OV-fietsen klaarstaan. Daarmee behalen ze een tijdwinst van maar liefst 16 minuten, en daar gaat het toch om bij vervoer. Vergelijkbare winsten zijn te halen via de stations Lunetten en Bilthoven, en ook Driebergen-Zeist is zeker met een e-bike een optie. Als je daarnaast een supersonisch en overdekt fietspad aanlegt vanaf Utrecht CS, op de plek waar nu de sneltram wordt aangelegd, en je de OV-fiets voor studenten gratis maakt dan verdwijnen er genoeg reizigers uit de spits om lijn 12 ook in de spits aantrekkelijk te maken en dit kost al gauw 200 miljoen minder.
30 Reacties
ReagerenMwah, een veel makkelijker manier is om alle “studies” die opleiden tot niets of hooguit een ambtenarenbaantje niet meer door de belastingbetaler te laten financieren. Dan heb je de helft minder studenten die naar de Uithof moeten.
Grappig dat je het commentaar op je vorige column probeert weg te wuiven onder het mom van niet begrepen ironie, om vervolgens doodleuk verder te gaan met het onderuit halen van een onomstreden tramlijn.
Wellicht als je logica niet van likmevestje zou zijn, namen lezers je iets serieuzer.
Ten eerste: je feitenkennis klopt simpelweg niet. De genoemde getallen zijn onzin. Iets wat je zelf ook wel had kunnen bedenken als je eventjes had nagedacht over de genoemde hoeveelheden. 900 reizigers per uur voor lijn 12 in de spits? Alsjeblieft zeg. Het type bus dat voor lijn 12 wordt gebruikt is Van Hool AGG300, waar volgens de leverancier zo’n 160 tot 210 mensen inpassen, inclusief staanplaatsen. Aangezien iedereen weet hoe belachelijk vol de bussen tijdens de spits zijn, klinkt 90 reizigers per bus ineens niet meer zoveel, toch?
Overigens had je de specificaties van de bus niet eens nodig gehad: in 2008 maakten reeds 25.000 reizigers per dag gebruik van lijn 12. Zie dit voorontwerp uit 2008: https://www.utrecht.nl/images/DSO/Infraprojecten/hov/HOVomdeZuid_VOtram_september2008.pdf . Uiteraard is dit voor beide richtingen, maar zelfs dan kom je nog uit op een uurgemiddelde van zo’n 700 per richting. Aangezien het in de spitsuren vele malen drukker is – en de reizigersstromen niet synchroon lopen – komen we makkelijk boven de door jou genoemde 900 reizigers per uur.
Oh, en lijn 11 naar de Uithof bestaat al een flinke tijd niet meer. Het klinkt alsof je überhaupt nooit gebruik maakt van het openbaar vervoer naar de Uithof, dus wellicht dat je daarom niet beseft hoe belachelijk vol lijn 12 en 28 zijn.
Ten tweede: je lijkt tevens niet goed te beseffen dat de reizigersaantallen alleen maar toenemen. In het voorontwerp uit 2008 werd al een groei naar 35.000 voor lijn 12 voorzien, wat zeer waarschijnlijk alleen maar meer is geworden gezien de enorme hoeveelheid gebouwen die er op de Uithof bijkomen. Denk aan de centralisatie van de HU, het RIVM, de uitbreidingen van het UMC, etc. De buslijnen worden alleen maar voller. Wat ov-fietsen op station Bunnik gaan dat ècht niet oplossen.
Uiteraard zal de tramlijn het meest tijdens de spits worden gebruikt, maar dat argument gaat voor wel meer bus-, tram- & treinverbindingen op. Een HOV netwerk moet capaciteit genoeg hebben om het drukste moment van de dag op een acceptabele wijze af te vangen. Dat je buiten de spits minder trams inzet, is evident.
Ten derde: je suggereert dat men alle reizigers kunstmatig langs het OV knooppunt Utrecht Centraal wil hebben. Afgezien van het feit dat dit simpelweg het grootste treinknooppunt van het land is: ook daar heeft men aan gedacht. Waarom denk je dat Utrecht Vaartsche Rijn is aangelegd, inclusief tramstation van de Uithoflijn? Yep, om o.a. reizigers naar de Uithof af te vangen voordat ze onnodig naar Utrecht Centraal doorreizen. Een beetje zoals jouw idee met Bunnik, maar dan realistisch omdat er bij Bunnik simpelweg geen ruimte & capaciteit is om zo’n grote overstap mogelijk te maken. Tevens vang je daarmee niet de richting Den Bosch/Eindhoven af.
Ten vierde: de tramlijn doet meer haltes aan dan de Uithof. Denk aan Vaartsche Rijn, de sportvelden, het stadion en het ziekenhuis. Genoeg plekken waar hoogwaardig openbaar vervoer – ook buiten de traditionele spits – gewenst is. Dat de tramlijn niet tot de nok toe vol zit, doet er niet toe. Idealiter zit je niet tegen je mederezigers aangeplakt zoals nu het geval is bij buslijn 12 & 28.
Wellicht verstandig om volgende keer wat meer onderzoek te doen voordat je zo’n totaal ongeloofwaardig verhaal naar buiten brengt. Je had op z’n minst je feiten op een rijtje kunnen hebben.
@Michiel: mijn handen jeukten ook om het verhaal te fileren maar dank, dat heb jij al gedaan.. :-)!
@ Michiel onderschrijf ik helemaal.
Nog een puntje: wat veel sociaal demografen (en overigens veel onderzoekers) missen. Niet meegenomen variabelen. In dit specifieke geval ken ik er nog 1:
hoeveel mensen mijden nu bus 12 en 28 vanwege de drukte en betalen zich blauw aan een auto of rijden met collega’s mee (zonder het eigenlijk te willen)?
Beste DUIC,
Zet de reactie van Michiel maar online als tegenartikel. Hij weet tenminste wel hoe het in elkaar steekt.
Amen michiel. Niks aan toe te voegen.
En na deel 1 is deel 2 niet beter. Jezelf niet verbeteren is ook een kunst
De man had zich in zijn eerste stukje al belachelijk gemaakt met zijn gekoketteer, daarna volgde Sneltram deel I en met deel II ga je je serieus afvragen wat het probleem is.
Michel heeft de onzin van dit stukje al aangetoond, blijft de vraag of dit nu het niveau is van onze wetenschap of dat de schrijver zelf een probleem heeft.
Bus 12 is al decennialang veevervoer in de spits, en een tram is daarvoor een goede, doelmatige oplossing (=meer capaciteit).
@Atilla Ik vrees dat uw – overigens juiste – argument nog veel sterker opgaat voor fietsende studenten. Als het OV niet OVervol zou zijn zouden er waarschijnlijk veel meer studenten hun gratis OV kaart liever gebruiken dan de fiets, zeker als het slecht weer is. In NL is de fiets de vijand van het OV.
Michiel heeft wat mij betreft minstens een vaste DUIC colomn verdiend. Hulde!
Misschien is het wel goedkoper en handiger om alle faculteiten weer naar de binnenstad te verplaatsen en de studenten zich per fiets of wandelend te laten verplaaatsen, dat ging vroeger ook goed. Het utrecht Science Park kan dan omgetoverd worden tot een groen Uithof Park, wat het vroeger ook eigenlijk al was.
Ton van Rietbergen, Laat er vooral Niet gebouwd worden. Bereid je Niet voor op de toekomst zodat in een later stadium nóg meer bussen door het stadscentrum moeten rijden.
Man, man, man, zet je oogkleppen eens af en koop een bril. Dan gaat er waarschijnlijk een wereld voor je open.
Qua aantal passagiers kan een bus het nooit winnen van een tram, en daarbij komt dat een tram vele keren schoner is voor het milieu dan een bus.
Openbaarvervoer in de steden zou sowieso al voor iedereen gratis moeten zijn. Op die manier zullen veel meer mensen gebruik maken van het openbaarvervoer waardoor het centrum veel minder word belast en een stuk beter is voor het milieu.
Ik waardeer de prikkelende stukjes, misschien ben ik een minderheid. Zonder cijfers en puttend uit eigen studenten-ervaring durf ik te voorspellen dat de opties ‘dorpsstation en overstappen op OV-fiets’ niet gaat werken bij studenten. Die kiezen de weg van de minste weerstand. Een kwartier langer in het OV naar CS of fietsen vanuit Bunnik/Lunetten? Dat voelt langer want het kost inspanning omdat je overstapt op een ander vervoersmiddel dat je ook niet tegen de elementen beschermt. Tot slot zijn studenten ook slecht met publieke spullen. Naast winkelwagens en AH-mandjes staan er opeens E-bikes en OV-fietsen verspreid in studententuintjes en stallingen.
Er zijn nog best wat universiteitsgebouwen in de binnenstad, maar ik begreep dat ze juist meer richting Uithof willen verhuizen ivm kosten. Maar wat meer universiteit in de binnenstad ipv de zoveelste yuppenkoffietent en burgerbar zou niet verkeerd zijn 🙂
Beste Ton van Rietbergen, ik weet niet hoe u erbij komt dat reizigers vanuit het zuiden en oosten van het land “kunstmatig” naar Utrecht centraal worden geleid, want vanaf alle door u genoemde stations(Lunetten, Bunnik en Driebergen-Zeist) rijden in ieder geval in de spits ook gewoon bussen rechtstreeks naar de Uithof. Kan me niet voorstellen dat een fiets vanaf de stations(behalve misschien Lunetten omdat daar onlangs een doorsteek is gemaakt direct naar de Uithof) sneller zou zijn dan de bus.
@ Ton,
Mooi out of the box gedacht. Daar zouden politici eens wat vaker voor open horen te staan. Maar het ook mosterd na de maaltijd. De besluiten over massa vervoer tussen drukke Utrechtse bestemmingen liggen in graniet vast. Dan kun je lullen als brugman, maar je zult er nooit meer een speld tussen krijgen.
Het doet mij terugdenken aan de beslissingsfase over de Betuwelijn.Dergelijk besluiten werden bij MKB NL voorgelegd aan een adviesorgaan met ter zake kundige deelnemers. De leden waren unaniem tegen; Het alternatief vervoer via het water, was niet in kaart gebracht.
Het was de ambtelijk secretaris die iedereen weer met beide voeten op de grond terug bracht: ´Het besluit is in de politieke sfeer van regering en Rotterdam al lang gevallen. Verzet is zinloos, het gaat gewoon door´.
Zo gaat dat ook in Utrecht.
Op 1 staat massa OV vervoer tussen drukke overslagpunten. Pleiten voor netwerkvervoer is dan vloeken in de kerk.
Op 2 staat de fiets voor ´van plek naar plek´ vervoer. Daartoe krijgt de fiets voorrang boven de auto.
Onderaan staat de auto. Die wordt verbannen naar het rijkswegennet.Niet alleen de auto´s die in een andere stad moeten zijn, maar ook de auto´s die zich binnen Utrecht verplaatsen. Auto´s horen niet in Utrecht thuis is de dominante politieke opvatting. Utrecht hoort ´mooi´ te zijn. Dat is niet verenigbaar met auto´s.
Jij krijgt erg veel commentaar op het feit dat je voor het OV ´out of the box´ wilt denken, alleen dat had al veel eerder moeten gebeuren. Dat ligt totaal anders voor het verbannen van de auto´s uit Utrecht. De out of the box voorstellen voor alternatieven voor de auto vliegen je daarentegen om de oren. Niets is te gek, maar tot dusver sterven al die dromen een vroegtijdige dood.
In de beleidsnota van Lot staat zegge en schrijve een zin over de vervoersbehoefte van Utrechters die van de auto afhankelijk zijn: ´Daar wordt onderzoek naar gedaan´.
Uit je columns leidt ik af dat politiek Utrecht aan de eigen sociaal geografen nog geen verzoek heeft gedaan om dat eens goed uit te zoeken. Ik ben bang dat die vraag er ook niet komt. Het antwoord past niet in hetgeen politiek wenselijk is.
Wat ontzettend knap dat Toine het antwoord al weet op een vraag die niet gesteld gaat worden.
Ik sluit mij aan bij Michiel! Hulde voor het commentaar!
@Redactie
Er is een interessante discussie. Misschien is hoor en wederhoor een optie in deze reeks van columns?
@Van Rietbergen
Wanneer u uw eerste column van de hak op de tak schrijft is het vrij logisch dat de kern van uw betoog verloren gaat.
De kern was ‘Het kost in verhouding meer dan het oplevert. Er zijn betere alternatieven’. Vervolgens zat er een sausje van persoonlijke ergernissen overheen wat vermoedelijk irritaties bij de lezers opwekte.
Deze column gaat in ieder geval op een alternatief in. Al denk ik dat deze niet toereikend zal zijn. Of de oplossing toereikend is zit ‘m in de aannames die u en reageerders maken op basis van bronnen die u en zij gebruiken. Daarnaast is er nog een reizigersstroom uit noord-, west-, en zuidnederland. Ik vraag mij af of de afname van reizigers via Centraal die uit het Oosten komen afdoende is om de groei + huidige problematiek teniet te doen.
Er wordt nog steeds voorbij gegaan aan andere positieve gevolgen van de tramlijn:
a) Fijnstofreductie
b) Minder personeelskosten door minder chauffeurs
c) Minder geluidsoverlast op de lange termijn
Ik zou met alle plezier nog eens inhakken op het gebrabbel van Van Rietbergen maar anderen, met name Michiel, hebben zich al afdoende van die taak gekweten.
En wat een lullig zwaktebod: beweren dat mensen je (ironie) niet begrijpen maar niet ingaan op de kritiek. Die kritiek ging namelijk voor het grootste deel voorbij aan wat al dan niet ironisch bedoeld was. Dit kritiek ging over de genoemde feiten.
En dan nog dit…
Dat onderzoek van Suzanne Steegman is online te raadplegen (http://bit.ly/2bVLYvg) en dan blijkt weer dat de columnist er kennelijk niet écht notie van heeft genomen. Zij citeert (p.30) bijvoorbeeld een ander onderzoek: “Met dagelijks 27.000 reizigers in bus 12, die rijdt op de route van station Utrecht Centraal naar De Uithof, wordt dit de drukste buslijn van Nederland genoemd (Van Leusden & Van Oort, 2011).”
Hoe kan Van Rietbergen dan denken dat bus 12 in de spits slechts 900 personen per uur vervoert? Zelfs als je die 27.000 door 24 uur deelt, voor een wel heel onrealistisch laag getal, kom je nog hoger uit. En dat getal is ook nog eens meer dan vijf jaar oud. Onzorgvuldigheidje? Dat is in de drie columns van Van Rietbergen wel een structureel probleem. Van alle feiten die hij noemt, klopt maar een heel kleine portie. Mag deze man lesgeven aan een Universiteit?
Beweren dat iets 200 miljoen euro goedkoper is maar werkelijk niets zeggen over de berekening daarachter maakt de uitspraak oncontroleerbaar en dus van nul waarde. Je kunt met exact evenveel autoriteit schrijven dat studenten het best op de ruggetjes van gevleugelde eenhoorns naar hun colleges vliegen.
Als je een mening ergens over hebt is dat prima. Meningen zijn persoonlijke opvattingen, zoals dat een fiets fijner is dan een bus, of dat chocola lekkerder is dan drop. Daarover zal niemand je verder lastig vallen.
Maar als je met feiten komt die geen feiten zijn, beweringen doet maar geen onderbouwing geeft en als je zelfs de masterthesis van een van je eigen studentes niet correct weet te citeren, dan ben je dit platform niet waard, als dit de kwaliteit is die je wilt leveren, kun je beter lekker in de kroeg sterke verhalen vertellen.
dankje michiel. helemaal mee eens. overigens is er sinds 22 augustus wel weer een lijn 11 maar die reist tussen overvecht en maarssen uit mijn hoofd. en erg jammer van de schrijver dat de feiten niet kloppen. misschien een rectificatie?
Mooi uiteen gezet, Michiel! Ik ben het helemaal met je eens.
hallo
ik ken Ton van rittenbergen heel goed hij doet voetbal
Heerlijk die reacties hierboven.
Misschien moet Ton maar weer eens plaatjes gaan draaien, hebben mensen meer plezier van.
Ik vraag me toch af hoe rendabel de tram vs de bus wordt. Als ik me niet vergis is lijn 12 een van de weinige buslijnen die, betreft rendement, een plus scoort in Nederland.
Zal de tramlijn dat ook halen? Is de exploitatie van een tram niet vele malen duurder dan een buslijn?
@Toine Goossen:
Ook uw auto staat, zelfs al uw’m veel zou gebruiken, het grootste deel van de dag stil. Waarom zouden we daar een uitgebreide infrastructuur voor inrichten?
@Cas, Tramlijnen zijn niet rendabel te exploiteren, met name spitsvervoer in één richting is zeer onrendabel. Of de huidige buslijn 12 rendabel is weet ik niet, in het algemeen zijn de exploitatiekosten van een buslijn een stuk lager dan een tram of trein.
Top reactie van m.n. Michiel, chapeau!
Het klinkt ook echt als een top idee om alle intercity’s extra op Lunetten, Bilthoven en Bunnik te laten stoppen. De studenten (die al gratis reizen) winnen dan misschien 10 minuten richting de uithof, maar ALLE andere (betalende) reizigers verliezen er zeker 10 door deze extra stop.
Daarna ook suggereren om elektische OV-Fietsen te faciliteren en een ‘supersonisch’ overdekt fietspad aan te legen vanaf Utrecht is natuurlijk een belachelijk idee. Een soort noord-zuid lijn voor fietsen? Allemaal gratis te gebruiken (voor studenten). Over ‘iets dat relatief weinig oplevert’ gesproken….
Exploitatiekosten van een tram zijn lager. De initiële infrastructuurkosten en aanschafkosten zijn hoger, maar ze gaan wel twee keer zo lang mee.
@Cas: de vraag is wat je precies bedoelt met ‘rendabel’. Als dat is dat de financiële baten uit de verkoop van vervoerbewijzen gelijk of hoger zijn dan de kosten van de exploitatie, dan is het antwoord nee, de tram is dan niet rendabel.
Maar er is ook een MKBA gemaakt, een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse en daarin wordt veel meer berekend. Dan kijk je naar de maatschappelijke kosten: geld, ruimte, milieu, maar ook naar bijvoorbeeld de tijd die het iemand kost om van A naar B te komen en de toegang die minder validen hebben tot vervoer. Je rekent daarmee uit wat de effecten zijn in het grote geheel. Een oude bus kan goedkoop zijn, maar je moet dan aan de andere kant weer veel geld uitgeven aan de bestrijding van geluidshinder en luchtvervuiling. Fietsen is prachtig, maar als je geen goede infrastructuur hebt, moet je voor mindervaliden, (veel) ouderen en zieken ineens oplossingen bedenken die ook heel veel geld kosten.
Met een MKBA kun je diverse modaliteiten en tracé’s met elkaar vergelijken op grond van wat dat grote plaatje oplevert. En dan wint deze tram het van de andere varianten, zo is gebleken.
Dus is een tram rendabel in maatschappelijke zin? Ja, meer dan 100%.
Ben het helemaal met Michiel eens, misschien is het een idee voor Ton Rietbergen om alle plannen van de Uithoflijn (die waren voor 2008 al inzichtbaar voor iedereen ) nog eens op z,n gemak door te lezen, misschien dat die het dan eindelijk begrijpt waarom zijn ideeën gedoemd zijn te mislukken.