Treurig, dat is het woord dat bij PvdA-fractievoorzitter Rick van der Zweth opkomt als hij al die leegstaande winkelpanden ziet in de Utrechtse binnenstad. “Ik maak mij zorgen over het hart van onze stad”, vertelt Van der Zweth als hij over de Steenweg loopt. Reden voor de PvdA-politicus om samen met D66 bij de gemeente om opheldering te vragen.
In september vorig jaar bracht DUIC nog de leegstand in kaart in het centrum van Utrecht. Tientallen winkelpanden in de binnenstad stonden leeg. Sinds de coronacrisis heeft het centrum van Utrecht te maken met een daling van het aantal bezoekers. In september bleek al dat de Steenweg een van de straten is waar meerdere panden leegstaan.
Ook nu is dat nog het geval. “De leegstand lijkt in sneltreinvaart toe te nemen”, zegt Van der Zweth. “Als je door de stad wandelt zie je gewoon een hoop leegstand. Wij ontvangen daarnaast berichten van winkels en ondernemingen die zullen sluiten zodra hun huurtermijn verstreken is. Dit schetst een nog somberder beeld van de binnenstad. Een beeld van een stad waar de levendigheid voor een deel verdwenen is, waardoor de aantrekkelijkheid voor bewoners en bezoekers sterk afneemt.”
Tekst gaat verder onder afbeelding
Plannen
Inmiddels werkt de gemeente aan de Omgevingsvisie Binnenstad, waarin de plannen voor de lange termijn staan. Maar PvdA en D66 wilden van de gemeente weten of er op korte termijn ook plannen zijn. Die vraag stelden de twee partijen donderdag tijdens het vragenuur.
Wethouder Klaas Verschuure deelt de zorgen van de politieke partijen. Verschuure: “Wij vinden het oprecht vreselijk wat de coronapandemie betekent voor de stad en wat het teweegbrengt voor winkeliers en horeca.”
De wethouder laat verder weten dat de leegstand in het winkel-wandelgebied inderdaad vorig jaar is toegenomen. “We delen dus de zorgen en we houden de ontwikkelingen in de gaten.” De gemeente is onder andere met de vijf andere grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven en Groningen) in gesprek, evenals met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Ook worden druk gesprekken gevoerd met vastgoedondernemers, winkeliers en Centrummanagement Utrecht.
In maart
Op vragen van Van der Zweth liet de wethouder weten dat er in maart een plan van aanpak komt om de leegstand op korte termijn aan te pakken. Dit plan is gemaakt met betrokken Utrechtse partijen. Daarnaast liet de wethouder weten dat alle goede ideeën welkom zijn; transformaties en nieuwe functies kunnen daar onderdeel van zijn.
Van der Zweth is blij dat er een plan komt in maart: “Maar toch duurt dat nog wel even. Ik hoop dat de wethouder echt zo snel mogelijk aan de slag gaat om dit aan te pakken. Als de winkels weer open kunnen, wil je dat er geen sprake is van leegstand en dat er een gezellige winkelstraat is met een goede loop van bezoekers. We blijven het volgen.”
Gekoppelde berichten
Zes wethouders waarschuwen in brief aan minister voor leegstand door coronacrisis
De wethouders van Economische Zaken van Utrecht en andere grote steden luiden de noodklok. Ze…
Heb jij een leegstaand pand in de Utrechtse binnenstad gezien? Geef het aan op deze kaart
De leegstand in de Utrechtse binnenstad neemt toe. Althans, dat zeggen de gemeente en Centrummanagement…
26 Reacties
ReagerenLeegstand ja. Dit wilde Nederland toch?
“Daarnaast liet de wethouder weten dat alle goede ideeën welkom zijn; transformaties en nieuwe functies kunnen daar onderdeel van zijn.”
Zie daar het werkelijke doel, verpakt als stille bijzin in luid omgevingsgeluid. Drie keer raden wat die transformaties en nieuwe functies gaan worden…
Hoe dan? In betere tijden: horeca.
Maar gaat ook niet lukken. Ben benieuwd.
“Een beeld van een stad waar de levendigheid voor een deel verdwenen is, waardoor de aantrekkelijkheid voor bewoners en bezoekers sterk afneemt.”
Deze trend is al jaren aan de gang. Het winkelgebied wordt al jaren gedomineerd door kleding- en schoenenwinkels. Niet echt aantrekkelijk.
Gelukkig kunnen er woningen komen in de leegstaande panden: het mes snijdt aan twee kanten. Wordt het vanzelf weer gezellig in de stad.
Eindelijk eens wat aandacht hiervoor. Nu gaan we de derde maand in van verplichte sluiting. En dat na een rampzalig jaar met lockdowns en tijden dat consumenten weinig in de stad zijn.
De huren zijn hoog, de huurbazen geven geen korting op de huur, en de steun uit de overheid is te weinig om kosten op te vangen.
De winkels moeten weer open. Laat ondernemers een goed deurbeleid houden op bezoekersaantallen, afstand en rivm richtlijnen. Dan kunnen we in ieder geval de kosten betalen zodat we op een 0 balans komen ipv rode cijfers.
Kijk, je begrijpt het pas als je het ziet, en dan is het simpel.
De gemeente wil (dag)toerisme met het OV. Die mensen moet je dus een beleving bieden.
Aankomst op Utrecht centraal, snel een bakkie leut met een puntje appeltaart. Maar vanaf dan wordt het lastig. Winkeliers willen met torenhoge winkelhuren ook wel graag wat verkopen, echter de bezoeker wil niet de hele dag met tassen lopen te zeulen. Alvast even wat in de kofferbak leggen is er niet bij. En de lokale bewoner haalt wat hij nodig heeft ook waar het nog met de fiets bereikbaar is.
De gemiddelde toerist wil zich lekker vergapen aan allerlei snuisterijen en eigenaardigheden die niet ook in de buurtsuper te krijgen zijn. En, de grotere risicoloze aankopen waarvoor geen service vereist is laat hij thuisbezorgen. Na snel uitgekeken te zijn wordt misschien nog een keer geluncht en dat was voorlopig het laatste bezoek aan de binnenstad.
En dat is het probleem. De fundamentele mismatch tussen de nieuwe bezoeker en de binnenstad ondernemer. De gemiddelde toerist is voor een winkelier niet interessant. Een stabiele inkomstenstroom vanuit lokale consumptie in combinatie met dagjesbezoek maakt een gevarieerd aanbod mogelijk. Haal je de basis weg, blijft er ook geen ruimte meer voor de kersen op de taart die een grote stad aantrekkelijk maken.
Dan sluiten als eerste de unieke lokale eenmanszaken. Leegstand kan tijdelijk opgevangen worden door een koffiezaak of pop-up store. Vervolgens vertrekken ook de ketens. Dan is er ook geen klandizie meer voor de lunchrooms, cafe’s en koffiezaken.
En niet veel later loop je door een leeg centrum en vraag je je af hoe dit toch zo is gekomen.
Ik hoop dat de DUIC-lezers en reageerders zodra het weer kan weer spullen gaan kopen in de binnenstad. Wees dan niet altijd te zuinig. Op internet of bij de Action is het vast goedkoper maar moet je altijd voor de allerlaagste prijs gaan?
Als er structureel een overschot blijft aan winkelpanden dan hoop ik dat de gemeente ombouw naar woningen kan faciliteren waar mogelijk. Aan de Amsterdamsestraatweg is dit ook al met enig succes gedaan. Meer horeca lijkt me geen duurzame oplossing in ieder geval.
Ja GeeWee. Een stukje kipfilet 4,49 = 10 gulden. Dit flikker ik dus terug in het schap. Maar je mag niet meer omrekenen toch? Dit soort uitspraken worden vaak door dezelfde lieden gedaan die ook zeggen “ik hou een stukje maand over aan mijn salaris” en dit omrekenen misschien juist wél zouden moeten doen. Alles maar dan ook alles is pepertje duur in Nederland.
@ Manou
Wel eens boodschappen in Belgïe gedaan? Stukken duurder dan Nederland. Ik kan je zo een enorm lange lijst van westerse en west-europese landen opnoemen waar de boodschappen veel duurder zijn. Duitsland wijkt hier juist uitzonderlijk in af bijv..
Over het algemeen zijn veel producten in de supermarkt juist veel te goedkoop geprijsd. Zeker als je de schade die de productieketen op de wereld heeft daarin meerekent en weet dat veel producten door supermarkten soms zelfs onder de kostprijs worden aangeboden.
Misschien moeten mensen zich eens realiseren dat ze niet maar ongebrijdeld kunnen shoppen en dat ze keuzes moeten maken. Wie bepaalt wat een acceptabele hoeveelheid spullen of eten is om aan te schaffen?
Marktwerking heet dat. Jarenlang hebben vastgoedbeleggers hun zakken gevuld met exorbitante huren. En omdat leegstand voor deze partijen de fictieve inkomsten uit hun portefeuille niet wensen aan te passen door een lagere huur te vragen gaat dit straks als een olievlek door Nederland.
Bonusje van portefeuillehouder en boekwaarde voor aandeelhouders zijn nog altijd belangrijker dan het overleven van de ondernemers.
En juist deze arrogantie is de tweede aanleiding van de leegstand. Maak de belegger medeverantwoordelijk!
@Joas
“Wie bepaalt wat een acceptabele hoeveelheid spullen of eten is om aan te schaffen?”
Jij niet in ieder geval. Ik bepaal zelf wel hoeveel ik koop, wanneer en waarom.
Als men al die leegstaande panden weer gevuld wil hebben, zorg dan alsjeblieft voor een interessanter en gevarieerder aanbod of bouw ze om tot iets heel anders, b.v. woonfunctie. Tot nu toe was het aanbod saai, saai, saai. Een overvloed aan kleding en schoenen, telefoonwinkeltjes, derderangs “horeca”, “parfumerie” en meer van dat soort winkels waar ik niet kom. Met alleen maar “weer open na corona” jaag je potentiële klanten de stad uit. Al voor “corona” was dit proces aan de gang. In vele steden zijn er winkelstraten waar men de leegstand met quasi-etalages verhult. Corona heeft het proces alleen maar duidelijker zichtbaar gemaakt. Tijd voor rigoureus andere keuzes.
@ Schersptoetert
Dat denk jij. Je bent alleen altijd wel afhankelijk van wat er beschikbaar is, hoeveel er beschikbaar gesteld wordt, hoe je beïnvloedt wordt door reclame-uitingen (en daarin gestuurd wordt) en de verhouding prijs/ salaris/ vermogen wordt altijd al door anderen bepaald. Ook als je denkt dat helemaal zelf te bepalen.
Als jij serieus in de veronderstelling bent dat jij daar allemaal boven staat, leef je in een waanidee.
Consumenten kiezen natuurlijk voor lage prijzen bij een bepaalde mate van service. In een liberaal kapitalistische economie worden de kleinen door de groten weggeconcurreerd. Een remedie zou kunnen zijn om de huren te verlagen door af te sluiten contracten aan een wettelijk maximum te binden. Pandverhuurders zouden, omdat hun investeringen minder gaat opleveren of zelfs niet meer rendabel worden, gecompenseerd kunnen worden d.m.v. een tijdelijke tegemoetkoming.
Om het verdwijnen van kleine (en grotere) winkeliers en de opkomst van de grote (internet)ketens tegen te gaan en om de diversiteit van het winkelaanbod in de binnenstad te behouden, is in ieders belang een sociaaldemocratisch oplossing nodig.
@Joas
Ik weet niet waar jij je boodschappen hebt gedaan in belgie ?
Over het algemeen is belgie stukken goedkoper dan nederland ook de benzine.
Klopt Pee. Uit eten idem dito en op een heel couvèrtje voor twee personen is dat niet maar een paar euro. Laat ‘m maar lekker gaan.
Direct alle winkels weer open! Angstige mensen mogen thuisblijven. Opgelost. En a.u.b. stoppen met alle overige corona-waanzin!
Bromsnor denkt dat de malaise in horeca en retail al voor corona groot was. Converteren naar wonen en werken maakt het er niet leuker op in de stad. Huren omlaag en breiwinkeltjes er in.
@Joas 13:23
Natuurlijke beschikbaarheid van producten en afhankelijkheid zijn van een overheid voor de beschibaarheid van producten zijn twee totaal verschillende zaken. U lijkt soms enorme moeite te hebben met het onderscheiden van hele simpele basisconcepten.
@ Manou
Ik geef net een reactie op Pee, waarbij ik glashard aantoon dat boodschappen en levensmiddelen in België duurder zijn. Meer dan 11% zelfs. Met de reden waarom dat zo is.
Maar goed, ik laat je maar wat piepen en kakelen ;).
Uit eten is in België inderdaad veel goedkoper (Duitsland nog meer), alleen gaat men er wel van uit dat de gast een bepaald percentage servicekosten betaald bovenop de prijs, omdat horeca personeel wat minder per uur verdient. Veel Nederlanders weten dit niet en betalen dit ook niet. Weet dat je daarmee wel de Belgische gang van zaken geweld aan doet. En weet ook dat dit één van de hoofdredenen is dat de Nederlanders als zunig te boek staan.
België is overigens niet het enige land dat voorgeschreven servicekosten in de horeca hanteert.
Leegstand ja op bevel van de overheid.
@ Judas: om je even wakker te maken zodat je kan stoppen met al je flauwekul: ik ben geboren en getogen in België.
@OM
Goed verwoord!
Het probleem is ook dat onze maatschappij rap aan het veranderen in de vaart der volkeren met globalisering en wetenschappelijke ontwikkelingen.
Dit staat bekend als globale vrije marktwerking van het neoliberale kapitalisme en heeft zich de afgelopen 40 jaar in stilte voltrokken.
Iedereen stond erbij, keek er naar, werkte er aan mee en vond het fantastisch!
Want het leverde banen en geld op, vermaak, gezelligheid en reuring in de stad, en het leven werd steeds beter (welvarender). Maar in 2006 was al te merken dat de diversiteit in aanbod drastisch was ingeperkt. Nu is er nog meer van hetzelfde nog goedkoper online te krijgen, gratis thuisbezorgd. Diversiteit in aanbod wordt nu gelinkt aan huidskleur, religie, en seksuele voorkeur.
De wereld is online verplaatst, lekker gezellig in de eigen unieke bubbel.
Dus wat blijft er over voor die winkelruimte? Daar hebben we al een voorproefje van gehad: horeca. Want producten kan je online kopen maar de beleving van gezellig samen hapje eten borreltje drinken niet.
Nu is de horeca even dicht, legt ook de op een of twee na laatste groep retailers het af, dus die stad wordt wel erg leeg zo.
Zal wel worden opgevuld met creabea, sport en cultuur of zo, want dat gaat nog steeds niet zo heel erg lekker online.
Of als corona onder eindelijk eens controle is en het toerisme weer toeneemt (die 1.3 miljard Chinezen staan al te trappelen) dan komen er toeristen winkeltjes. Kunnen de Chinese toeristen ‘echte Hollandse dingen’ kopen waar ‘made in china’ op staat.
@joas. Dan ook graag even de kosten van andere zaken meenemen. Zoals belastingdruk, kosten van electronica, auto’s, energie, zorgverzekeringen, woonlasten.
In NL houden wij realtief weinig vrij besteedbaar inkomen over omdat al dat soort zaken duur zijn. En laat het nou net dat vrij besteedbaar inkomen zijn waar de detailhandel het van moet hebben. Dit verklaard het grote succes van discount aanbieders en de problemen van de overige detailhandel.
Het maakt niet uit in welke stad in NL je gaat winkelen, allemaal dezelfde winkelketens en leegstand wordt opgevuld met de “knakenwinkels”.
Dagje België of Duitsland is een optie, zodra het weer kan.
Misschien heeft ook auto onbereikbaarheid van de binnenstad er wat mee te maken?