Onveilige woonsituaties, verpauperde huizen en stelselmatig te hoge huur – de voorbeelden volgen elkaar op. De gemeente spendeert jaarlijks zo’n half miljoen euro om de actieve huisjesmelkers aan te pakken, maar met de huidige wetgeving is dat lastig.
Utrecht heeft 60.000 studenten waarvan de helft in de stad woont. SSH heeft zo’n 9.000 kamers, wat betekent dat er tienduizenden studenten via particuliere huur wonen. “Een groot deel van de markt is gelukkig bonafide”, zegt Jansen, “het is niet alleen maar ellende.” Toch gaat het ook vaak mis. Daarom blijft een actief handhavingsbeleid, met stevige sancties voor de zwarte schapen, hard nodig. “Huisjesmelkers blijven actief, zeker op een krappe woningmarkt als die van Utrecht.”
‘Huisjesmelkers kosten de gemeente jaarlijks zo’n 500.000 euro’
‘Huisjesmelkers’ zijn professionals die stelselmatig en bewust wet- en regelgeving negeren en hun onderhoudsverplichting verwaarlozen, of bouwwerken opleveren die niet voldoen aan de bouw- en/of sloopvoorschriften. De problemen die optreden bij huisjesmelkers zijn vaak drieledig, meent Jansen. “Bouwtechnisch deugt er vaak weinig aan de panden, daar zijn veiligheidsrisico’s aan verbonden. Ook wordt er chronisch te veel huur gevraagd. En ten derde vindt er met grote regelmaat intimidatie van de huurders plaats.” De Utrechtse huurbazen Betty Chang en Marcel van Hooijdonk werden al eens uitgeroepen tot ‘Huisjesmelker van het Jaar’ door de jongerenbeweging van de SP. Ook Wim Vloet is een bekende naam in de Domstad.
Van Hooijdonk
Van Hooijdonk reageert
“Zoals je ongetwijfeld bekend is, steekt wethouder Jansen niet onder stoelen of banken dat de panden waarbij ik betrokken ben een speciale behandeling krijgen. Helaas berusten zijn uitspraken in de media niet altijd op feiten en komt het regelmatig voor dat er – zonder wederhoor – onwaarheden of halve waarheden verspreid worden.
Een huisjesmelker is iemand die opereert zonder rekening te houden met de wensen en belangen van zijn huurders. Hierin herken ik mezelf absoluut niet; het belang van de huurders staat bij mij voorop. Op de vraag of de huurders dit ook zo ervaren, heb ik medio 2016 een klanttevredenheidsonderzoek laten uitvoeren door een onafhankelijk onderzoeksbureau. Daarin werd ik door de huurders met een voldoende beoordeeld. Dit betekent niet dat altijd alles goed gaat, maar de grote meerderheid van mijn huurders is tevreden. (redactie DUIC heeft dit onderzoek niet ingezien – red.)
Met de groei van mijn portefeuille heb ik als vastgoedeigenaar/verhuurder mijn hoofd boven het maaiveld uitgestoken. Dit heeft kennelijk tot gevolg dat vermeende misstanden vaak nieuwswaarde krijgen. Ondanks dat alle betrokkenen dagelijks hun uiterste best doen om alles zo goed mogelijk te regelen voor onze huurders, is bovengenoemde titel van huisjesmelker een predicaat waar je vanzelfsprekend niet eenvoudig vanaf komt. Daaraan draagt een wethouder die mij uit de stad wil verdrijven en elke mogelijkheid aangrijpt om zich in de media politiek te profileren niet bij, noch is dit in het belang van mijn huurders en de Utrechtse woningmarkt.”
Vooral Van Hooijdonk is de laatste tijd weer veel in het nieuws. Telkens weer blijken er zaken mis te zijn bij de panden die de omstreden huisbaas in bezit heeft, of beheert. In Utrecht alleen al heeft hij zo’n negentig panden, waarin hij meerdere kamers verhuurt. In heel Nederland gaat het om honderden woningen. Vorige maand verloor hij drie kortgedingen tegen huurders aan de Händelstraat in de wijk Oog in Al. In november berichtte DUIC nog over een pand aan de Gloriantdreef (Overvecht), waar sprake zou zijn van treiterijen, intimidaties, vernielingen en het illegaal plaatsen van Poolse gastarbeiders en ex-delinquenten. Na publicatie van het artikel overwoog de vastgoedman 250.000 euro van DUIC te vorderen.
In oktober bleek dat hij een pand aan de Zamenhofdreef deels als hotel gebruikte en dat het niet brandveilig was. De gemeente liet deze week weten dat hiervoor dwangsommen zijn opgelegd tot maximaal 200.000 euro. Om de illegale werkzaamheden te legaliseren, is er een nieuwe vergunning aangevraagd. De gemeente is daarop een Bibob-onderzoek gestart naar Van Hooijdonk. Ook in het pand aan de Lomanlaan bij Park Transwijk, waar driehonderd huurders zitten, ging het fout. Dat schreef DUIC in september. Van Hooijdonk vroeg ook daar een te hoge huur en bewoonsters klaagden over illegale bewoningen door Polen. De maand ervoor werden er nog politieke vragen gesteld over Van Hooijdonks slecht onderhouden pand aan de Nachtegaalstraat.
Een huidige huurder van een kamer van Van Hooijdonk kende de verhalen over zijn huisbaas. Maar, zegt hij: “Ik had toch een kamer nodig.” Lachend: “En de gemeente let tenminste goed op hem, omdat hij zo bekend is.” De huurder wil toch niet met zijn naam of adres in de krant. “Ik ben best bang dat ze hier dan straks voor de deur staan.” Hij vertelt dat er het pand waar hij woont van alles mis is. “Onze kamers staan te boek als zelfstandige woonruimtes, maar zijn gewoon kamers met gedeelde faciliteiten. De huur is te hoog, de brandmelders werken niet en er komen onbekende mensen binnenlopen.”
‘Huisjesmelker’
Stijn Jansen, oud-voorzitter van de Jonge Socialisten in Utrecht, noemde de beruchte huisbaas meerdere malen ‘notoire huisjesmelker’. Hij vertelt: “Daarna kreeg ik een brief van zijn advocaat. Ik moest rectificeren, anders zou hij me voor de rechter slepen. Ik liet het tot een rechtszaak aankomen, omdat ik volgens mij niets verkeerds had gezegd. Er was wat publiciteit. Uiteindelijk won ik de rechtszaak én het hoger beroep en mocht ik dus blijven roepen dat Marcel van Hooijdonk een notoire huisjesmelker is.”
Wethouder Jansen is wat genuanceerder. “Van Hooijdonk overtreedt regelmatig de wet, dus als dat je definitie is van een huisjesmelker dan is Van Hooijdonk dat. Mevrouw Chang is ook een klassieker, maar ik denk dat er enkele tientallen van zulke pandjesbazen zijn.”
Volgens de wethouder is dat makkelijk te verklaren; er is een groot tekort aan woningen in de stad. “We zitten in het midden van het land. Als je hier woont, is meer dan de helft van de banen in het land binnen een uur bereikbaar. Voor veel mensen is dat handig. Daarnaast is Utrecht een van de grootste universiteitssteden van Nederland, wat leidt tot grote toestroom op de markt voor kamers en appartementjes. Er staat dus structureel druk op de ketel. Ook al bouw je honderd woningen, er zijn altijd duizend mensen die interesse hebben. Zo lang er zoveel vraag is naar woningen, zullen er mensen zijn die daar misbruik van maken. Als bijvoorbeeld Van Hooijdonk zou ophouden, dan is er wel iemand anders die zijn plaats inneemt.”
Hoewel wethouder Jansen niet graag steeds Van Hooijdonk naar voren haalt, laat hij weten dat de gemeente al veel bestuursrechtelijke kwesties met hem heeft gehad. “Dat kost heel veel geld. Geld dat ik niet voor de lol uitgeef. De gemeente Utrecht is elk jaar zo’n 500.000 euro kwijt aan de paar actieve huisjesmelkers in de stad die problemen veroorzaken. Dat zouden we liever uitgeven aan bijvoorbeeld de restauratie van de Domtoren.”
Aanpak
De aanpak van huisjesmelkerij zou volgens Jansen effectiever kunnen als de wet op enkele punten wordt aangepast. “Een verhuurder mag systematisch te veel huur vragen, dat is geen strafbaar feit. Dat irriteert mij overigens mateloos; een huurder moet nu zelf naar de huurcommissie stappen om dit ongedaan te maken. Die zal dan een uitspraak doen in het voordeel van de huurder. Maar als die verhuist, kan de verhuurder gewoon weer te veel huur vragen van zijn opvolger.” Volgens Jansen is privaatrecht nu eenmaal heilig in Nederland: “Ik heb er hard voor gelobbyd dit te veranderen, ook in mijn tijd als Tweede Kamerlid. Helaas was er toen geen meerderheid voor.” Ook bij intimidatie is de huurder eerst aan zet: “Zij moeten aangifte doen, dan kan de politie in actie komen.”
De gemeente roeit met de riemen die ze heeft. “Met de maatregelen die we nu hebben, proberen we huisjesmelkers toch tegen te gaan”, zegt Jansen. “We kunnen de wet Bibop inzetten, doen aan voorlichting, subsidiëren studentenunie VIDIUS en zetten direct Toezicht en Handhaving in bij meldingen over misstanden.” De gemeente heeft ook een speciaal meldpunt geopend voor misstanden. “Bij meldingen over huisjesmelkers komen wij altijd in actie.”
‘De aanpak is een langdurig en intensief traject’
Studenten kunnen zelf checken of de huur die ze betalen niet te hoog is. Thomas van Gemert, voorzitter van studentenunie VIDIUS: “Wij hebben daar een speciale tool voor ontwikkeld. Studenten kunnen op de website normalehuur.nl kijken. Als blijkt dat ze te veel betalen, sturen we ze door naar het Huurteam.” In Utrecht zouden huurders gemiddeld zo’n honderd euro te veel betalen; in totaal behandelt het Huurteam Utrecht zo’n zeshonderd zaken per jaar. Als de organisatie concludeert dat er inderdaad te veel huur wordt betaald, stappen ze naar de huurcommissie. Die kan officieel besluiten dat de huur omlaag moet.
Wethouder Jansen vertelt: “De problematiek is hardnekkig en vraagt om een brede aanpak. Enerzijds moet die gericht zijn op het verbeteren van het aanbod aan studentenhuisvesting, anderzijds op toezicht en handhaving op naleving van de regels en verbetering van informatievoorziening. Meerdere onderdelen van de gemeente Utrecht (Wonen, VTH en Veiligheid) werken samen met externe partijen als de Belastingdienst, het OM, de politie, het Huurteam en andere gemeenten. Vorig jaar zijn er wel enkele aanpassingen doorgevoerd in de Woningwet. Die zorgen voor wat lichtpuntjes; we kunnen nu makkelijker een bestuurlijke boete opleggen, of zelfs het beheer van een pand overnemen.”
Toch is het volgens de wethouder dweilen met de kraan open. “Dit soort mensen probeert met zo min mogelijk inzet zoveel mogelijk geld te verdienen. Blijkbaar blijft het lucratief. Huisjesmelkers hebben ook gewoon rechtsbescherming en wij kunnen van tevoren moeilijk alles verbieden. De aanpak is een zeer langdurig en intensief traject, een noodzakelijk kwaad.”
7 Reacties
ReagerenDe één noemt het een huisjesmelker, de volgende een ondernemer.
Feit blijft dat deze mensen langs diverse overheidsinstanties moeten vanwege vergunningen en meer.
Waar gaat het dus fout ?
De wethouder vergeet erbij te vertellen hoe de gemeente een ontmoedigingsbeleid voert tegen alle verhuurders waardoor vooral kleine verhuurders koppie onder gingen: per pand met studentenkamers moest er plotseling voor ieder pand tienduizenden euros opgehoest worden voor ‘onttrekking aan de woningmarkt’ met terugwerkenende kracht sinds de jaren ’70. Zo krijg je vanzelf tekort aan studentenhuizen. En nieuwe vergunningen uitgeven: ho maar! Behalve aan grote vriend SSH natuurlijk.
Wat een mooie klassiek populistische opmerking van FD. Eerst bagatelliseren (huisjesmelker of ondernemer?), vervolgens de aandacht afleiden van de werkelijke boosdoener door het noemen van een andere partij die een rol speelt (de overheid), dan afsluiten met een open vraag (Waar gaat het fout?) en daardoor de suggestie wekkend dat het wel de tweede partij zal zijn. Suggestief en kwalijk.
Ten eerste, het artikel is voldoende duidelijk dat met huisjesmelkers ondernemers in de vastgoedsector worden bedoeld die zich willens en wetens niet aan de wet houden. Ten tweede, er valt veel voor te zeggen om criminelen ondernemers te noemen gezien de organisatie van hun werkzaamheden, maar het omgekeerde is in de regel niet waar.
Ten derde, men wordt geacht zich aan de wet te houden. Het is niet zo dat alles geoorloofd is, mits je niet wordt betrapt door de wetshandhavende instanties.
Ten vierde zal het bonafide ondernemers financieel bovenmatig hard treffen als de overheid bij elke vergunningaanvraag zwaar moet doorlichten op alle mogelijke malversaties van de ondernemer. Immers, de aanvraag zal veelal in orde zijn, de uitvoering niet. Er zal nogal wat recherche nodig zijn. Waarschijnlijk loopt dit in de tienduizenden euro’s per aanvraag. Dat lijkt me een heel slecht plan voor overheid en eerlijke ondernemers, die hebben wel wat beters te doen.
Tot slot denk ik dat het artikel helder ingaat op de kwalijke effecten van deze wijze van ondernemen en de belemmeringen die er zijn om het aan te pakken. Een manier is de Wet Bibob en die is er niet voor niets. Van Hooijdonk heeft al eerder de procedure niet doorstaan, zie ook http://www.bndestem.nl/regio/breda/breda-zet-zwaar-geschut-in-tegen-huisjesmelker-van-2015-1.6557701
Ik wordt altijd een beetje moe van de eeuwige gezeur over te hoge huren. Voor vele socialisten is de huurcommissie heilig en de enige graadmeter. Bij de berekeningen van de huurcommissie voor onzelfstandige woonruimte wordt geen rekening gehouden met locatie en het niveau van de woning. Volgens wethouder Jansen en Co is het dus normaal dat je voor een kamer in Lutjebroek net zoveel huur zou moeten betalen als voor een kamer in het centrum van Utrecht.
@Henk:
“Bij de berekeningen van de huurcommissie voor onzelfstandige woonruimte wordt geen rekening gehouden met locatie en het niveau van de woning.”
Dat heet een democratische rechtsstaat, want we hebben met z’n allen via je democratische vertegenwoordiging in de Tweede Kamer besloten dat die niet meetellen in de puntentelling. Het enige dat de huurcommissie doet is het uitvoeren van het Beleidsboek waar de puntentelling mee wordt bepaald. Stuur beoogd je Kamerlid of partij, zo net voor de verkiezingen, jouw mening om dit ‘onrecht’ te verhelpen.
@henk. Er wordt wel rekening gehouden met de woonvoorzieningen in het puntensysteem van de huurcommissie. Een huurwoning in Lutjebroek is ook vele malen goedkoper dan eentje in Utrecht of vele malen groter. Alles wat je zegt, klopt niet.
Tot slot: als je de locatie net zo zwaar laat meewegen als bij koopwoningen, dan helpt je alleen maar de projectontwikkelaren en vergroot je de woningkrapte. Je ziet precies hetzelfde gebeuren bij de groep die net boven de sociale huurgrens zit, die kunnen niet in de stad een starterswoning kopen omdat het financieel simpelweg minder interessant is voor projectontwikkelaars.
Het gevolg: je drijft de lage inkomens uit de stad. En nee, dat zijn niet allemaal uitkeringstrekkers. Alle schoonmakers moet bijvoorbeeld verplicht verhuizen naar Lutjebroek. Utrecht wordt een ghetto voor hoogopgeleide tweeverdieners. Totdat die ook de stijgende prijzen niet meer kunnen betalen. Dan wordt Utrecht een groot bedrijventerrein. Alleen maar toeristen, kantoren en daghoreca voor het kantoorpersoneel en de dagjesmensen. Zie London City voor de zegeningen van de kapitalistische markt, zelfs een hoogleraar kan geen woning kopen in de Inner City, iedereen moet uren reizen door de files en overvolle OV.
Dit kan je allemaal heel socialistisch of links gaan framen, maar het is feitelijk een doemscenario voor een goed functionerende stad. Inkomensgroepen moet je mengen.
@Henk, wat een misser. Volgens mij moet je eens lezen hoe het puntenstelsel tegenwoordig werkt. Je bezwaren zijn zó achterhaald dat het beschamend is. Alleen maar geroeptoeter en geen inhoud. Zonde van iedereen zijn tijd.