De eigenaar van de elevator, een soort kraan, langs het Merwedekanaal moet de gemeente Utrecht 3000 euro betalen omdat er nog steeds blauwe hekken rond het bouwwerk staan. Het is de meest recente ontwikkeling in de soap rondom de hekken. Ondertussen heeft de gemeente de eigenaar laten weten dat hij binnenkort 6000 euro moet betalen als de situatie niet wordt opgelost.

Een paar blauwe hekken houden al maanden de gemoederen bezig. Het lijkt een simpele kwestie, maar het verhaal is toch best ingewikkeld, met dwangsommen en juridische procedures. Hieronder een overzicht van de gebeurtenissen.

Het begin

Het begon allemaal in april 2020, toen de huidige eigenaar de elevator kocht van het Rijksvastgoedbedrijf. In februari 2021 krijgt de nieuwe eigenaar een last onder dwangsom opgelegd. Voor de lezers die dit niet kennen, hiermee verplicht de gemeente iemand iets te doen, als diegene dat niet doet wordt er een boete opgelegd.

De eigenaar van de elevator werd door de gemeente verplicht tot het het ‘onbeklimbaar’ maken van het bouwwerk. De gemeente was bang dat er ongelukken zouden kunnen gebeuren als mensen in het gevaarte zouden klimmen. De eigenaar plaatste vervolgens de blauwe hekken. Normaal moet daar een vergunning voor aangevraagd worden, maar omdat de gemeente het eerder zelf had geëist, was dit deze keer niet nodig.

Hoewel de gemeente en omwonenden de blauwe hekken niet mooi vinden, is hiermee wel voldaan aan de last onder dwangsom. Wel start dan ook het gesprek of er niet een ander soort afrastering kan komen die beter past bij de monumentale waarde van de plek.

Ondertussen ging de eigenaar wel in bezwaar tegen de eis van de gemeente – en dus tegen de dwangsom – dat hij de elevator onbeklimbaar moest maken. De gemeente bleef bij haar standpunt, waarop de eigenaar in beroep ging bij de rechtbank. Die gaf de eigenaar in december 2022 gelijk. De gemeente was haar boekje te buiten gegaan, ze had de eigenaar niet mogen dwingen om het bouwwerk onbeklimbaar te maken om ‘eventueel gevaar’ te voorkomen.

180 graden gedraaid

Toen ontstond er een opvallende situatie. De hekken die er juist waren neergezet na de dwangsom van de gemeente, moesten nu juist van de gemeente weer weg. Want de eigenaar had geen vergunning voor de hekken en daarbij zouden ze niet voldoen aan de eisen van welstand. Daarom legde de gemeente een paar maanden geleden een last onder dwangsom op, deze keer om de eigenaar te bewegen de hekken weer weg te halen.

Vervolgens stapte de eigenaar van de elevator weer naar de rechter. Deze keer was de uitspraak ook in zijn voordeel, maar wel van korte duur. De rechtbank gaf de eigenaar en de gemeente zes weken de tijd om er samen uit te komen, daardoor mochten de hekken in ieder geval ook zes weken langer blijven staan.

In dezelfde periode vroeg de eigenaar een vergunning aan om hekken en camera’s te mogen plaatsen en nutsvoorzieningen en een adresaanduiding te krijgen. Maar die aanvraag was volgens de gemeente onvoldoende. De twee partijen gingen verder wel in gesprek met elkaar om tot een oplossing te komen, maar die ligt er nog niet.

3000 euro

De stand van zaken nu? De hekken hadden 13 september verwijderd moeten zijn, op 14 september ging een controleur van de gemeente kijken of dat ook gebeurd was. Dat was niet het geval, waardoor de eigenaar de 3000 euro moet betalen. Vervolgens heeft de gemeente een dwangsom opgelegd van 6000 euro. Als de eigenaar de hekken niet verwijdert, moet hij dat bedrag betalen. Tegelijkertijd ziet de gemeente wel graag dat er ‘alternatieve voorzieningen’ getroffen worden voor de veiligheid.

Om het nog complexer te maken, de gemeente Utrecht is ook nog eens in hoger beroep gegaan tegen de uitspraak van de rechtbank dat de gemeente de hekken niet had mogen eisen. Dit hoger beroep moet nog plaatsvinden. Dus het verhaal is voorlopig nog niet ten einde.

De elevator

Door de hekken zouden we het verhaal van de elevator zelf nog vergeten. Het bouwwerk is een gemeentelijk monument en staat op de kade van het sluizencomplex Merwedekanaal. De kade zelf is weer een rijksmonument. De elevator werd gebruikt om grondstoffen vanuit schepen naar de Cereolfabriek te kunnen brengen. Deze fabriek sloot in 2002 de deuren.

Tegenwoordig zit op deze plek onder meer Buurten in de Fabriek. De elevator werd in 2020 verkocht, waarbij de gemeente aangaf open te staan voor een bestemmingswijziging zodat er mogelijk iets van cultuur of welzijn zou kunnen komen. Horeca was nadrukkelijk niet de bedoeling. De huidige eigenaar kocht het bouwwerk, maar sindsdien lijken er nog geen serieuze plannen gepresenteerd te zijn.