Het moet de nieuwste hotspot worden voor film- en beeldcultuur in Utrecht: de Machinerie in het Werkspoorkwartier. In 2023 gaan de deuren open en voor die tijd moet er nog een hoop gebeuren. Er zijn echter ook wat financiële tegenvallers, bij een nieuwe rekensom van de bouwkosten bleek dat er 1,6 miljoen euro extra nodig is. Daar is wel weer geld voor gevonden, maar de nieuwste begroting laat ook meer risico’s zien.
In het pand dat we nu nog kennen als Central Studios aan de Gietijzerstraat opent in 2023 de Machinerie met filmzalen, werkplekken, studio’s, evenement- en expositieruimtes en horeca. De Machinerie moet een levendige uitgaansplek voor omwonenden, de stad en de regio met nationale aantrekkingskracht worden. Partijen als ’t Hoogt, Nederlands Film Festival en Fotodok gaan zich er huisvesten. De gemeenteraad maakte eerder al 3,5 miljoen euro vrij voor het plan. Dit jaar lanceerde de Machinerie al het eerste programma.
Bouwkosten
De afgelopen week is er nieuwe informatie naar buiten gebracht over de stand van zaken van de Machinerie. De prijs van hout, staal en arbeid in de bouwsector is namelijk sterk gestegen waardoor de bouwkosten flink hoger zijn.
Er is daarom besloten om het plan voor de nieuw hotstpot iets te versoberen. Zo komt er geen uitbouw met werkruimtes en is de indeling van het pand op papier veranderd. Ook gaat er gewerkt worden met minder duur materiaal en wordt de inrichting en afwerking goedkoper. Dit levert een bezuiniging op van 318.000. Dan is er alsnog een tekort van 1.607.000 euro. Verder versoberen is volgens de initiatiefnemers niet wenselijk, want dat zou uiteindelijk zorgen voor een minder goed concept en daarmee een minder goede exploitatie.
Dat geld moet wel ergens vandaan komen. Particuliere investeerder Erfgoed Werkspoor Utrecht BV legt in totaal 985.000 euro neer. De gemeente Utrecht betaalt ook nog eens extra 300.000 euro. Dat geld komt uit een potje dat het Rijk had vrijgemaakt om lokale culturele initiatieven te ondersteunen. Door indexering van een eerdere bijdrage van de gemeente komt er ook nog eens 224.000 euro vrij. De rest van het geld, 98.000 euro, gaat de stichting achter de Machinerie betalen door extra fondsenwerving of verdere bezuinigingen aan de inrichting.
Exploitatie
Als de Machinerie eenmaal klaar is moet het natuurlijk ook goed geëxploiteerd worden. Daar is recent een nieuwe begroting voor gemaakt en die is gecontroleerd door adviesbureau Twynstra Gudde. In deze second opinion constateert Twynstra Gudde dat de exploitatiebegroting haalbaar is, maar ook ambitieus en dat er in vergelijking met de vorige begroting meer risico’s zijn.
Doordat de bouwkosten toenemen, moet er ook meer huur betaald worden. Stichting de Machinerie (SdM) denkt volgens de huidige begroting echter meer te gaan verdienen met zaalverhuur en horeca.
Volgens Twynstra Gudde is de volledige rekensom goed te verklaren en voldoende onderbouwd, maar is de begroting wel kwetsbaar. De nieuwe verwachting dat de horeca-inkomsten fors hoger zullen zijn omdat er ook meer bezoekers worden verwacht, bevat volgens het rapport ‘forse aannamen’. “Dit betekent dat de omstandigheden voor SdM gunstig moeten zijn, ondanks de rek die er nog in zit”, is te lezen in het rapport. Ook de gemeente Utrecht constateert: “De begroting kan in aanvang slechts beperkt tegenvallers opvangen.”
Aanbevelingen
Twynstra Gudde doet enkele aanbevelingen om de risico’s te beperken. Zo moeten de verwachte horeca- en bezoekcijfers beter onderbouwd worden, moeten de initiatiefnemers van Stichting de Machinerie expliciete afspraken maken over planning en financiën en moet er nagedacht worden over een gefaseerde ingebruikname.
Volgens de huidige planning kan er in de tweede helft van 2022 gebouwd gaan worden en gaat de Machinerie vervolgens een jaar later open.
Gekoppelde berichten

De Machinerie verwacht in 2023 open te gaan in Werkspoorkwartier in Utrecht
De Machinerie, volgens de initiatiefnemers de toekomstige hotspot voor film- en beeldcultuur, verwacht in 2023…

Raad keurt plan De Machinerie goed: 3,5 miljoen euro voor nieuwe uitgaansplek voor film- en beeldcultuur
Evenementenhal Central Studios gaat dicht en wordt omgebouwd tot de plek voor film- en beeldcultuur…
22 Reacties
ReagerenHaha, totaal onverwacht allemaal. Hoeveel subsidie per bezoeker wordt het ditmaal? 10? 50? 500 euro?
Hier wordt zo makkelijk geld verbrand dat het project wellicht kan dienen als stadsverwarming.
Het zal uiteindelijk wel net zo gaan als bij Tivoli; exploitatietekort wordt aangevuld door de gemeente.
Nieuwe begroting? TivoliVredenburg verlies 4 miljoen. Dus dit zou wel lukken?
Zucht. Het is wel veel van mijn belastinggeld alleen maar om het cv van de betrokkenen van dit project te “verfraaiien” met dit hobbyproject.
Dit wordt financieel waarschijnlijk een Tivoli/Vredenburg in het kwadraat.
Stekker eruit aub.
Zaal bieb laten exploiteren door ‘t Hoogt, zoals ze nu ook doen. Eventueel een 2e zaal in het Postkantoor erbij in de toekomst (of een 2e en 3e zaal in TivoliVredenburg).
Inden een 2e of 3e zaal in TiVre, kan de naam ook ‘T hoogt on Tour blijven.
Kantoor kunnen ze dan houden op een strategische plek in het centrum. Genoeg mooie panden die wachten op een herbestemming EN die in het bezit van de gemeente zijn.
Kan ‘t Hoogt doen waar ze goed in behoren te zijn: ijzersterk programmeren. Daar heb je alleen maar eigen zalen voor nodig, geen eigen gebouw.
Verder laat je ‘t Hoogt samen met Stelling een aantal festivals en talentenfestivals organiseren. Je dwing als gemeente af dat ze dit samen moeten doen> geen gezeik. Dat is namelijk voor de stad beter en je koopt dat gewoon in/ af met ze en legt dat contractueel vast. Ik ken de moeizame verstandhouding, maar het is tijd voor vrede. Eventueel afgedwongen. Daar betaal je dan voor als gemeente. Punt
De talenten-makers-hub, samen met ‘t Hoogt, eventueel nog gewoon de Machinerie geheten, vestig je gewoon in een gebouw van de HKU. Eventueel krijgt de HKU een 4e, eigen filmzaal, waar spannende studentendingen kunnen gebeuren. Dat kan onder de naam ‘t Hoogt on Tour of dus de Machinerie.
Voordelen: je bespaart direct een paar miljoen, maar sterker nog: je loopt geen exploitatierisico’s, want mijn beschreven plan leunt juist op de sterke plekken van bestaande organisatie en daar gaat publiek op afkomen.
Eind goed al goed, maar ‘t Hoogt gaat toch wel weer dwars liggen als mijn idee voorgesteld gaat worden en gaat daar weer bevriende politici voor gebruiken/ misbruiken.
Dat is ook precies de reden dat ‘t Hoogt steeds slechter ligt en valt in het Utrechtse en ook landelijk geen al te beste naam heeft. Het is een disfunctionerend filmtheater en dat al minstens 15 jaar lang. Dat ligt aan de eigen houding en de eigen organisatie.
Alle alarmbellen zijn keihard aan het rinkelen. Kunnen we nog terug? Kan het Nederlands Film Festival echt niet voor Utrecht behouden worden zonder deze peperdure nieuwe hut?
Geen enkel probleem. Geen vuiltje aan de lucht. Gewoon afwentelen op de gemeente. Die het vervolgens weer vrolijk afwentelt op de burger. OZB, parkeertarieven, precariorechten. Er kan nog meer bij. En anders bezuinigen we op de opvang van daklozen. OV. Kinderboerderijen. Verslavingszorg. Jeugdzorg. GGZ. Eigenlijk op alles behalve de heilige cultuurtempels voor de elite.
Als de business-case van De Machinerie niet meer klopt doordat de kosten teveel stijgen zou het project gewoon afgeblazen moeten worden. Dat is verstandig beleid. Welke partij maakt zich hier hard voor? Graag een standpunt zodat ik dat mee kan nemen in mijn keuze in maart 2022.
Iedereen in de reacties wist op voorhand dat dit een drama ging worden.
Hoe is het dan mogelijk dat zo een project er doorheen komt bij de gemeente.
Wat een enorme hoeveelheid geld voor zo een project.
Het is inmiddels cultuur geworden om enorm veel geld aan allerlei linkse hobbyprojecten uit te geven.
Speak Up:
wij hebben verschillende malen gepoogd om samen te werken met ‘t Hoogt. Ook nu zijn er nog fantastische (kantoor)ruimten beschikbaar in ‘t Hoogt 8 en 10 t.b.v. het Nederlandse Filmfestival (thuiskomen: terug naar de binnenstad). Maar ook het NFF ligt helaas aan het dodelijke infuus van de gemeente Utrecht. We willen met plezier (gratis) met wie dan ook het bibliotheek-zaaltje programmeren. De afdeling cultuur van de gemeente Utrecht heeft al 40 jaar andere plannen met de afdeling “lege dozen”, die hoe dan ook gevuld moeten worden. Een raadsel, maar ook heel erg: doe iets aan de daklozen voorzieningen (ook cultuur).
Schaamte, enige woord dat bij dit schaamteloos gegraai hoort.
“Een levendige uitgaansplek”. In de Gietijzerstraat? Hoe bedenk je het?
@Paul; eenvoudig, dat heet prestige.
Hoe lang kan er nog hoeveel geld verbrand worden in de zoveelste aan dit progressieve college verbonden elitaire cultuur tempel. Zit er dan werkelijk iemand in de gemeenteraad die de ballen heeft hier tegen in te gaan. Gaan we de kosten weer afwentelen op de utrechtse belasting betaler en maken we utrecht nog onbetaalbaarder.
Hoeveel belastinggeld gaat dit college van B&W nog onnodig over een balk gooien! Maar wie betaalt dit toch allemaal?
Bijzondere reactie van Jos Stelling! Het Nederlands FilmFestival terug naar de binnenstad lijkt mij prachtig!
Ik bestrijd de kliek die hier achter zit al vele jaren. Van het begin af aan, ruim 25 jaar geleden, hebben ambtenaren met allerlei partijen gelobbyd om een hypermodern mediacentrum in Utrecht gevestigd te krijgen. Indertijd heb ik een vernietigend oordeel over de financiële en inhoudelijke onderbouwing van de Bieb++ geveld. De ambtenaren manipuleerden er achter de schermen duchtig op los, met second opinions, zgn. onafhankelijke oordelen van experts die zo legde ik bloot tot aan hun oren bij het initiatief betrokken waren. Dat die ambtelijke top toen niet subiet de laan is uitgestuurd zegt iets over de politieke moraal die opvolgende linksige partijen, nu is GroenLinks de grote motor, er op na houden.
Het is aan Cees Bos, destijds CDA raadslid, te danken dat de walhallaplannen van de Bieb++ niet zijn doorgegaan. Ik vroeg destijds aan een bieb bestuurder hoe het mogelijk was dat zij aan de plannen om ‘t Hoogt op het schild te hijsen hadden gesteund. Toine, was het antwoord, wij werden daar door het ambtelijk apparaat toe gedwongen.
Sinds ik de plannen van Bieb++ heb gefileerd en aan de kaak heb gesteld, is de informatievoorziening door het apparaat volledig veranderd. Die informatie wordt zorgvuldig afgeschermd en bevriende adviesbureaus mogen concluderen dat de businessplannen goed onderbouwd zijn. Het vellen van een dergelijk oordeel vergt echter kunde en ervaring van adviseurs die zij niet in huis hebben. Het afpellen van plannen door zolang, open, vragen te stellen, totdat de belangrijkste faalfactoren onderkend kunnen worden.
Nieuwe afdelingen zoals voor de klimaattransitie staan daar hopelijk meer voor open. Cultuur niet dat is een brij van door elkaar lopende belangen.
Ik lees in de check door Twynstra Gudde, dat de Machinerie aan wensdenken doet en de exploitatie veel te gunstig inschat en dat de begroting geen tegenslagen kan hebben (die onvermijdelijk gaan volgen). Gaat de gemeente de gaten WEER dekken, of laat men nu wel eens een keer ‘t Hoogt omvallen? Best een relevante vraag denk ik. (Hoeveel geld is al in dat gat verdwenen?> de laatste 20 jaar onnodig).
En dat op een plek ver van het centrum, waar de vaak seniore filmhuisbezoeker (die geld heeft) echt niet naar toe gaat.
Werkspoor is een hipsterreservaatje, bestaande uit een KLEIN select groepje jongeren die zich verheven voelen boven de rest. Die drinken overigens graag hip speciaal bier uit fles, dat ze goedkoop in een bierwinkel kopen. Dat is niet de doelgroep die je horeca goed laat draaien en ook niet de doelgroep waar je voor veel geld je zalen aan gaat verhuren. Zaalverhuur werkt op strategisch gelegen plekken. Dat is Werkspoor niet> slecht bereikbaar.
Dus. Trek nu al je conclusie.
het zou fijn zijn al politici die de ‘t Hoogt structureel de hand boven het hoofd houden eens hun verstand gebruiken en zien dat dit een gebed zonder eind gaat zijn> en voor wat? Waarom is het ‘t Hoogt> gelet op het inwonertal van Utrecht, relatief 1 van de slechtst presterende filmtheaters van het land? (ook al voor ‘t Hoogt on Tour en Covid). Waarom trekt een Focus in Arnhem zoveel meer bezoekers (of een tiental andere provinciale theaters)?
Ik heb overigens niks tegen de programmering van ‘t Hoogt en ze mogen en kunnen zeker naast Stelling voortbestaan en daar mag ook subsidie naartoe, maar niet zoveel!
Sunken Cost Fallacy. Google het even en trek de stekker er onmiddellijk uit.
“Prestige” is OOK een irrationele reden om aan dit dode paard te blijven trekken.
De politici die bij dit project betrokken zijn moeten direct worden ontslagen en strafrechtelijk vervolgd. De gemeente gaat al jaren en jaren voorbij aan zijn kerntaken om risicovolle projecten te starten waarvan de meerwaarde voor de maatschappij te betwijfelen valt. Ik wil een verlaging van mijn lasten met deze energieprijzen, geen prestigieus project van een linkse rakker die nog nooit heeft moeten strijden voor zijn geld.
Als je een visie hebt een beeld cultuur centrum te creëren, dan moet je ook achter risico’s durven te staan. Ik ben blij dat de gemeente in haar cultuurbeleid achter staat. Een ambitie op dit gebied is logisch, als je kijkt naar de positie van Utrecht ,NFF, HKU, en Dutch Game Garden en VR ontwikkelingen.
Uiteraard, maak financieel haalbaar concept, zowel in verbouw fasering en exploitatie, maar denk niet zo bekrompen als vele reacties hierboven…klein stedelijk denken. Een grote stad van bijna 400.000 inwoners verdient beter, denkt vooruit, en heeft moed te investeren in de toekomst ! Deze innovatieve lef past bij Utrecht!
‘De gemeente Utrecht betaalt ook nog eens extra 300.000 euro. Dat geld komt uit een potje dat het Rijk had vrijgemaakt om lokale culturele initiatieven te ondersteunen.’
Het is het oude liedje van de kunstsector. Cultuurbeleid van de overheid is vastgoedbeleid. Ook nu stopt de gemeente Utrecht overheidsgeld in stenen. Dat gaat ten koste van kleinschalige culturele initiatieven omdat straks het potje leeg is doordat het geld naar de Machinerie gaat waar beleidsmakers en wethouders van de gemeente Utrecht hun prestige aan hebben verbonden. Ze kunnen niet meer terug. Ze zijn in hun eigen val gelopen waarvan ze vooraf wisten dat die dicht zou klappen.
Hoe kunnen Utrechtse kunstenaars en kleinere culturele instellingen die in grote mate afhankelijk zijn van steun van de gemeente erop reageren dat geld dat voor lokale initiatieven is bedoeld aangewend wordt voor de Machinerie?
Kan de Utrechtse Rekenkamer onderzoek doen naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en/of rechtmatigheid van het functioneren van de gemeente Utrecht inzake het Machinerie-project?
@Paul,
U gebruikt het woord ambitie. Vreemd is da niet, want dat is de drijfveer waar we deze flauwekul aan te danken hebben. Nu Roost weg moet kunt u uw ambitie opnieuw fijntjes invullen. Het Paardenveld lonkt voor een nieuw financieel debacle. De Machinerie wordt niks, geen bank die daar geld in gaat steken. Al helemaal niet omdat de Raad blokkeert dat de gemeente zich daar garant voor gaat stellen.
En de HKU heeft er ook geen geld voor over, al wordt daar steeds mee geschermd.