In Overvecht worden sinds februari vorig jaar vluchtelingen opgevangen aan de Pahud de Mortangesdreef. Op deze tijdelijke opvanglocatie wonen driehonderd vluchtelingen en dertig Nederlandse jongeren. Maar hoe werkt dat precies, vroeg radiomaker Misha Koole zich af. Hij liep ruim een half jaar met de jongeren mee en maakte er een documentaire over voor DOCS, een podcast van NPO Radio 1: Hun opvang, mijn huis.

Voor de asielopvang heeft Utrecht ‘Plan Einstein’ ontwikkeld. Dit plan is ontwikkeld in het voormalige asielzoekerscentrum aan de Einsteindreef. “Dit is een succesvol project dat vluchtelingen, studenten en buurtbewoners dichter bij elkaar brengt”, schreef het college er eerder over.

Zo worden er taallessen gegeven, kunnen mensen hun werkvaardigheden verder ontwikkelen en zijn er workshops in ondernemerschap. Ook komen buurtbewoners op een laagdrempelige manier in contact met hun nieuwe buren onder het motto ‘samen wonen, samen leren, samen werken’.

‘Een reality check’

Twee van de jongeren die een studio hebben op het azc zijn Zayira en Marit. Zayira was heel blij dat ze eindelijk een kamer had, maar benadrukt dat het goed is “om te beseffen dat niet iedereen hier met plezier zit”. “Je moet niet verwachten, één en al Kumbaya, lekker feestjes vieren. Dat was wel even een reality check voor mezelf, ja.”

Marit was ook blij dat zij een van de dertig jongeren is met een studio in het azc, zei ze vorig jaar tegen DUIC. “Het is eigenlijk één grote culturele uitwisseling. Zodra je je voordeur openmaakt, zie je spelende kinderen op het plein of maak je een praatje met een van de andere bewoners.”

Ontmoeten en helpen 

De jongeren huren niet alleen een kamer, er wordt ook van ze verwacht dat ze actief bezig zijn met het ontmoeten en helpen van asielzoekers. “Dit is een huisvesting-project bedoeld om integratie te bevorderen”, legt Ton van Stichting Tijdelijk Wonen uit. Hij is verantwoordelijk voor de huisvesting en de inzet van de jongeren.

Een van de vragen die aan bod komt in de documentaire is: “Is er nog wel ruimte voor een project dat azc’s wil bombarderen tot een soort wijkcentrum, dat kostbare opvangplekken laat bezetten door Nederlandse jongeren en dat asielzoekers wil helpen integreren nog vóórdat ze een verblijfsstatus hebben bemachtigd?”

Sinds het begin van Plan Einstein, zo’n tien jaar geleden, “zijn de tijden veranderd”. “Er is niet alleen sprake van een enorm tekort aan opvangplekken, er waait ook nog eens een politieke wind door ons land die migratie het liefst zoveel mogelijk aan banden zou willen leggen.”

Hun opvang, mijn huis is vanaf woensdag 21 februari te beluisteren via de site van NPO Radio 1 of via alle podcastplatforms.