Waar tot nu toe het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) tolk- en vertaaldiensten betaalde moeten zorginstanties die kosten vanaf 1 januari 2012 zelf ophoesten. Minister Edith Schippers van VWS is van mening dat alle patiënten Nederlands moeten spreken en als dat niet het geval is zelf iemand meenemen die als tolk fungeert. Het UMC Utrecht voorziet dat patiënten daardoor onvoldoende duidelijk kunnen maken wat er aan de hand is en het risico lopen geen goede zorg te krijgen. Zij gaat daarom de tolk- en vertaalkosten uit eigen zak betalen.

Het UMC Utrecht is jaarlijks om en nabij de honderdduizend euro kwijt aan tolken en vertalers. Die werken samen een kleine duizend uur om zorgverleners en patiënten voor elkaar verstaanbaar te maken. Daarbij gaat het niet alleen om Turks, Pools of Marokkaans, maar ook om talen waarvan de gemiddelde Nederlander het bestaan niet eens weet, zoals Oromo, Tigrinia of Karen. In totaal zijn het er 57. Jolanda van Luipen, staflid Raad van Bestuur en belast met het onderwerp tolk- en vertaaldiensten, ziet de maatregel als een koude bezuiniging: ‘Het is een illusie te denken dat buitenlandse patiënten zo goed Nederlands leren dat ze begrijpen wat een arts zegt. Dat is voor ons vaak al moeilijk. Voor een professionele tolk heeft deze groep meestal geen geld. En een bekende meenemen stelt artsen voor het probleem dat ze niet kunnen inschatten of de patiënt alles aan die persoon vertelt en andersom. Wij willen dat patiënten in overleg met hun arts de beste en vooral ook veilige zorg krijgen. Maar dat lukt op deze manier niet. Het UMC Utrecht neemt daarom zijn verantwoordelijkheid en betaalt de tolk- en vertaaldiensten zelf.’ Voor 2012 haalt het daarvoor honderdduizend euro uit een reservepotje. In de tussentijd wordt gekeken of er goedkopere aanbieders zijn van dezelfde kwaliteit – en of het sowieso mogelijk is op tolk- en vertaaldiensten te besparen. Bijvoorbeeld door tolken telefonisch in te schakelen in plaats van ze naar het UMC te laten komen.

Als het aan Van Luipen ligt, blijft het UMC Utrecht ook na 2012 de tolk-/vertalerskosten zelf betalen: ‘Wanneer artsen constateren dat een patiënt hen niet begrijpt moeten ze te allen tijde een tolk kunnen benaderen. Misschien moeten ze dat zelfs nog vaker doen dan nu gebeurt.’