In Zuidoost Brabant is er geen Kanaalstraat. Geen wijk waar tientallen culturen bij elkaar komen. Geen Koninginnedag waar je je op vakantie in het buitenland waant. Geen rommelmarkt waarop wordt afgedongen of je in Azië of in Afrika bent. Maar er is wel Gerard van Maasakkers. Voor mensen die niet gewend zijn aan een zachte g, heeft Gerard wel iets van een andere cultuur. Maar hij is toch gewoon een Nederlander. Of beter gezegd een wereldburger.

Zijn roots liggen dan wel in Brabant, en zijn liedjes zingt hij dan wel met een Brabantse tongval, maar zijn grenzen reiken een stuk verder dan deze provincie. Dat bleek 16 april maar weer, toen hij de Annie M.G. Schmidt-prijs won voor het beste theaterlied van heel Nederland. Dat lied heet ‘Zomaar onverwacht’. Ver voordat het werd bekroond, had ik het al een paar keer gehoord tijdens zijn live-optredens. En het bezorgde me steeds kippenvel. Samen met andere nummers van zijn nieuwe theatervoorstelling (en cd) ‘Lijflied’ heeft Gerard weer een hoop pareltjes aan zijn oeuvre toegevoegd. Stuk voor stuk zijn het gevoelige liedjes over de liefde en de medemens. En dan maakt het niet uit of die mensen van ver komen of dichtbij. Gerard bezingt hen met eerbied en belangstelling. En daarbij staat hij open voor alles en iedereen. Het mooiste voorbeeld daarvan blijft wel ‘Couscous appelmoes‘.

Toen ik dit lied onlangs weer hoorde, dacht ik meteen aan mijn wijk, waar veel volkeren samen komen. Waar de Surinaamse supermarkt naast de Turkse stomerij zit. Waar je groenten kunt kopen uit alle werelddelen. Waar je alle continenten tegenkomt in de eethuisjes in de buurt.
‘Couscous appelmoes’ is een ode aan deze mix. Een ode aan verscheidenheid en saamhorigheid. En daarmee aan integratie. Daarmee zou het nummer zomaar een volkslied van Lombok kunnen zijn. Maar dan wel vertaald in de tientallen talen die hier gesproken worden. Zelfs als alle woorden willekeurig in een andere taal zouden worden vertaald, zou het lied nog blijven staan als een huis.
Het is dan ook een erg lekker nummer. De muziek is opzwepend, de tekst is erg grappig. Neem bijvoorbeeld het refrein:

Couscous appelmoes en ‘n kroppie sla
Misschien wel effe wennen
Maar ‘t kan wel bij mekaar
Turks fruit en beschuit, alles bij de hand
Wat ‘n lekker leven, wat ‘n lekker land

Het is vooral die laatste zin die me aanspreekt. Wat ‘n lekker land. Dat krijg je als je vanalles bij elkaar brengt. En dat blijkt ook wel uit de coupletten. Zo is het tweede couplet een prototype van een wel heel multicultimenu (‘kroepoek, peperkoek, olijven in de sla’). In het derde couplet beschrijft Gerard hoe je makkelijk een lekker couscousgerecht in elkaar zet (dat zo in het Lombok Kookboek kan). Enkele ingrediënten van dit recept vind ik niet zo lekker (zoals winterpeen en rozijnen), maar als je ze allemaal bij elkaar doet, is het zeker heel speciaal.
En daarmee is ‘Couscous appelmoes’ ook een parabel voor Lombok. Natuurlijk hebben sommige culturen dingen waarmee ik niets heb, maar samen vormen ze een ‘lekker land’.

Het is een grote wens van mij om Gerard dit lied eens te horen zingen in Lombok. In Kopi Susu aan de Kanaalstraat bijvoorbeeld. Maar het zou ook al mooi zijn als hij weer eens in Utrecht zou komen zingen. In zijn afgelopen theaterprogramma was helaas geen bezoek aan de schouwburg Utrecht opgenomen. Daardoor hebben veel Utrechters niet van ‘Zomaar onverwacht’ en andere prachtnummers kunnen genieten. ‘Couscous appelmoes’ hebben ze niet gemist, want die stond niet in zijn setlist. Maar wie weet, als hij hier toch komt, kunnen we dat veranderen. Als we met zijn allen na het officiële gedeelte om ‘Couscous appelmoes’ vragen, dan moet hij dat toch wel als toegift gaan spelen. Wedden dat iedereen het daarna ook gaat zingen. Wordt het ook een soort volkslied van Utrecht. Nog beter natuurlijk.

Gebaseerd op eerdere publicatie op www.lombox.nl