Heeft u de site ‘Oproep Verkeerslichten’ van de gemeente Utrecht al gevonden? En zo ja, hebt u Utrecht al ‘ontstoplicht’ volgens het liberale denkkader ‘minder regels, zelf nadenken en eigen schuld dikke bult?’ En zo ja, hebt u dit gedaan vanuit uw zetel als fietser, automobilist of motorrijder? Ik wel. Grimlachend heeft dit lid van de fietsersbond de automobilist en motorrijder in bescherming genomen.
Bij een verkeersongeluk met een gemotoriseerd voertuig heeft de fietser een juridisch voordeel. Dit lijkt me juist want langzaam verkeer is kwetsbaar. De gemotoriseerde moet extra opletten. Maar dan moet het verkeersgedrag van de meeste fietsers net zo correct zijn als dat van de meeste gemotoriseerde bestuurders. Jammer, maar helaas is de kennis van en het kundig toepassen van verkeersregels bij fietsers nauwelijks aantoonbaar. Een werkend verkeerslicht is de juiste juridische strohalm voor de onschuldige gemotoriseerde die de onvoorzichtige fietser schept.
In 2000 woonde ik te Beira, Mozambique. Om te mogen fietsen was een fietsrijbewijs nodig. “Te gek voor woorden,” sneerde ik Hollands arrogant. “Het zit in mijn dna!” Dankzij baan en lobby kreeg ik het onderhands. Maar terug in Nederland werd duidelijk dat Mozambique gelijk had: geen enkele verkeersdeelnemer is een zonnekoninkje ‘le loi, c’est moi.’ De Nederlandse fietser moet voor de bijl.
Ik ben voor een Nederlands fietsrijbewijs en fietsvarianten op ‘Wegmisbruikers’ en ‘Blik op de weg.’
Grimlachjes ontstaan als goede ideeën slecht doordacht zijn. Grimlachje is een glimlachje als een boer met kiespijn. Roland Goetgeluk woont sinds 1981 in Utrecht, is politiek actief, vindt vrijwilligerswerk belangrijk en houdt van schrijven. Momenteel is hij actief bij de wijkraadzuidwest.nl, Taaldoetmee.nl en UJazz.nl. Als gepromoveerd sociaalgeograaf en marketeer verdient hij zijn centen.
17 Reacties
ReagerenAls je ziet wat voor fratsen sommige automobilisten —met rijbewijs— uithalen lijkt me een rijbewijs voor fietsers geen garantie voor veiliger verkeer
@Berend
Dat klopt inderdaad, maar zoals je al zei; “sommige automobilisten”. Ik lees dit als “een minderheid van de automobilisten”. In tegenstelling tot de meerderheid van de fietsers. Ga maar kijken bij een stoplicht. Van de 10 fietsers die voorbij dat stoplicht moeten, stopt er één fietser.
In een stad zijn fietsers een gevaar. Dit komt vrijwel altijd door hun eigen roekeloze rijgedrag.
Als dit lachebekje zijn idee nou ook fatsoenlijk zou onderbouwen in plaats van enkel wat blèren…
@HJ Dit klinkt niet bepaald als een grondige studie. Laat even weten waar je jouw conclusie (90% rijdt door rood) precies op baseert.
Een juist en goed doordacht voorstel. Het houdt in dat kinderen bij het instromen in het basisonderwijs eerst hun fietsbewijs dienen te halen. Velen van hen begeven zich immers juist dán voor het eerst op de weg als verkeersdeelnemer. Eerst dán kunnen zij tot het reguliere basisonderwijs worden toegelaten.
Beste Geologic,
Allereerst mijn dank voor uw reactie. Ik vind dat u gelijk heeft, ware het niet dat een column geen wetenschappelijk artikel is en de redactie uitdrukkelijk geen wikipedia-artikel met hyperlinks wil hebben.
Een deel van mijn werk houdt zich met mobiliteit bezig, ik ben fietser en zie veel ongelukken. Daarom heb ik me (ooit) ingelezen. Hierbij enige bronnen (zie hieronder). Interessant is het hoge aandeel enkelvoudige ongelukken waar het rijgedrag van de fietser de grootste oorzaak is.
Als fietser vind ik het streven van de gemeente prima, maar voorzie wel juridische problemen. En ik hoop niet te veel slachtoffers.
http://www.veiligheid.nl/csi/veiligheidnl.nsf/0/921D4C0EE1BD7A2BC1257CBD00375EDC/$file/Cijfersfactsheet%20Fietsongevallen.pdf
http://www.veiligheid.nl/csi/veiligheidnl.nsf/0/921D4C0EE1BD7A2BC1257CBD00375EDC/$file/Tabellan%20bijllage%20Cijfersfactsheet%20Fietsongevallen.pdf
http://www.swov.nl/rapport/r-2012-08.pdf
Over enkelvoudige gevallen
http://www.fietsberaad.nl/library/repository/bestanden/Frequentie%20en%20oorzaken%20van%20enkelvoudige%20fietsongevallen.pdf
http://www.veiligheid.nl/onderzoek/enkelvoudige-fietsongevallen-nader-verklaard
Geen problemen maken waar ze niet zijn. We hebben het nu over die fietsers die zich misdragen, niet over de rest. Hier in Utrecht (zeker in de binnenstad) zie ik vooral gevaarlijk gedrag van jongeren en jong-‘volwassenen’: fietsers (studenten?) die bellend een kruising overgaan zonder voorrang te verlenen; fietsers die in een hand een paraplu tegen de regen vasthouden (bij noodremsituatie kansloos), moeders met kind voorop én achterop zonder licht (en een enkele keer ook nog eens tegen het verkeer in). Uit de meest onverwachte hoeken duiken in het donker soms fietsen op (onverlicht of met een mini-pitje op hun mouw of los bungelend aan het stuur) als ik uit een parkeerplaats manouvreer en dan schelden…. Mogelijk durven veel ouderen niet meer op de fiets in de binnenstad (ik ken er een paar). Ik rijd vaak op de fiets, soms met de auto en dan houd ik mijn hart wel eens vast. Wat meer voorlichting aan fietsers en handhaving van regels met serieuze bonnen lijkt mij geen verkeerde optie.
Veel mensen kennen de regels niet eens en snappen ook niet waar ze goed voor zijn. Ze hanteren de regel: ik anticipeer op jouw gedrag en jij op het mijne. De gemeenteambtenaren die ik laatst sprak denken ook zo: je moet elkaar gewoon aankijken en het onderling regelen. Dat dit verre van relaxt is… Wie denkt daar nog aan.
Dus inderdaad: verkeerslessen op de basisschool, een opfriscursus voor eerstejaars – en een gemeente die ook langzame verkeersstromen uit elkaar probeert te houden zonder te vertrouwen op nudgen en ‘mensen kunnen het best zelf regelen’.
@Berend
Wanneer ik bij een stoplicht sta te wachten, fietst iedereen door. Dat is mijn studie.
Als voetganger en fietser (en busser) – ik heb geen auto – bedenk ik mij nu dat ik in vele jaren nog nooit een ongeluk heb gezien. Eigenlijk valt het dus allemaal wel mee. Ja, het is soms een chaos en ieder ernstig ongeluk is er een te veel. En ja, ik erger mij enorm aan onverlichte mede-fietsers (politie, ga weer eens hier en daar een avondje vette bekeuringen uitschrijven, dat helpt echt) en automobilisten die hun richting niet aangeven.
Maar een fietsrijbewijs is nonsens. Net als wat @Roos wil, die het de scholen weer wil laten opknappen. Daar moeten ze rekenen en taal geven! Laat ouders zelf hun kinderen fatsoenlijk leren fietsen (i.p.v. ze tot hun 10e in de bakfiets te vervoeren als prinsessen op de erwt – maar dat terzijde).
Waar komt dat toch vandaan, dat kneuterige geloof dat regeltjes de zaak oplossen? OK, toch een regeltje maar dan qua houding in het verkeer: Geef voorrang, neem nooit voorrang. Het moet niet, mag wel.
Op de lagere school, lang geleden in de zesde klas geloof ik, moest ik een fiets-rij-examen afleggen. Een route door de stad fietsen terwijl er onderweg docenten staan te kijken of je je aan de verkeersregels houdt. Voorafgaand daaraan werden er onder schooltijd verkeerslessen gegeven. Bestaat dat nog? Misschien moet het wat worden aangescherpt en vooral worden vervroegd omdat de leeftijd waarop kinderen nu deelnemen aan het verkeer vaak verontrustend jong is!
@Rick, Dat bestaat nog steeds.
Het verkeersexamen voor basisschoolleerlingen bestaat nog wel, maar veel scholen doen niet mee.
@Hendrik, veel ouders kennen de regels zelf niet goed, dus die leren hun kinderen fietsen zoals ze dat zelf doen. Bovendien, je kunt wel vinden dat mensen iets zouden moeten doen, als ze dat niet doen, kun je beter een andere oplossing bedenken.
Mooi artikel over fietsgedrag en waarom het zonder regeltjes meestal goed gaat: http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2013/mei/14/fietsers-die-zijn-als-een-een-zwerm-spreeuwen-1246434
Beste Suzanne,
Ik ken het artikel. De kern van mijn betoog bijt ook niet met dit artikel. Integendeel zelfs.
Om het gedrag uit dit artikel te realiseren, is het evenwel nodig dat alle weggebruikers de gedeelde verkeersregels kennen en kunnen toepassen. Indien dit het geval is, kunnen m.i. ook veel verkeerslichten weg. Regels zijn dus de gewone regels: voorrang verlenen (!), rechts heeft voorrang tenzij anders gemeld, licht op de fiets, hand uitsteken tenzij aantoonbaar nutteloos. Helaas is kennis en kunde van deze regels zeer beperkt.De ongevalsstatistieken spreken boekdelen.
In het artikel staat nog een interessante aanname die m.i. niet kan worden gestaafd. Die aanname luidt „Elke automobilist in Amsterdam is zelf ook een fietser. Die is helemaal ingesteld op fietsgedrag.” We weten uit veel onderzoek dat een andere pet op hebben ook ander gedrag oplevert.
Maar de leukste zinnetje is de volgende „Juist doordat het verkeer in Amsterdam zo gevaarlijk is, is het veilig. Alle fietsers zijn alert. Je hebt hier al je zintuigen nodig.” Trekken we deze logica door naar de wereldpolitiek dan zijn oorlogsgebieden paradoxaal juist heel erg veilig. Behalve voor kinderen, ouderen, minder validen, mindere geesten e.d. omdat die in die gevaarlijke gebieden niet zo alert kunnen zijn. Ook dit tonen statistieken aan. Vandaar dat vrederegels wel zo aardig zijn voor alle groepen mensen.
Het komt misschien als mosterd na de maaltijd omdat deze thread al 9 maanden oud is. Maar het zou ook fijn zijn als de fietsers gewoon voorrang zouden krijgen wanneer ze rechtdoor op dezelfde weg rijden, en niet zoals nu het geval is weg worden geleid van de hoofdrijbaan en dan in een wegdraaiende bocht moeten kijken of er verkeer aankomt dat (met of zonder richtingaanwijzing) af gaat slaan waarvoor ze eventueel zouden moeten stoppen omdat er nu eenmaal haaientanden staan op het fietspad. Soms wel, soms niet, uniformiteit in dit soort situaties zou al heel veel duidelijkheid en daarmee veiligheid scheppen ! Overigens is het ‘la loi, c’est moi’ (loi is vrouwelijk) 😉
Ik ben hier wel voor. Boeie,….dan maar weer zo’n bedrijfstakonderdeel erbij in Nederland. Dit kan er dan ook wel bij.
Ik ben alleen voor een fietsrijbewijs voor (ver)volwassen die voor de opkomst van e-bikes nog nooit de fiets hebben gepakt, en voor elke kleine afstand de auto pakten. Vanwege harde wind of regen bijvoorbeeld.