Tot en met Sint Maarten wordt er in en rond de Domkerk gewerkt aan een bijzonder, maatschappelijk kunstwerk: een 50 meter lang doek met 31.000 stempels. Iedere stempel staat symbool voor een dakloos persoon in Nederland. Op vrijdag 10 oktober – tijdens Wereld Dakloze Mensen Dag – kunnen geïnteresseerden helpen met stempelen. Met de actie moet er meer bewustwording rondom dakloosheid gecreëerd worden.

Het kunstwerk wordt samen met de Utrechtse kunstenaar Daisy Ranoe gemaakt. In haar kunst thematiseert ze onderwerpen die belangrijk zijn binnen de samenleving. Met dit werk, waar ze zelf al enige tijd mee bezig is en inmiddels al wat meters voor heeft gestempeld, probeert ze het aantal daklozen in Nederland in beeld te brengen.

Naast de 33.000 mensen die in 2024 officieel geregistreerd staan als dakloos in Nederland, wordt geschat dat het werkelijke aantal mensen zonder dak of thuis nog veel hoger ligt. Daisy wil met haar kunstwerk de vooroordelen over dakloosheid tegengaan. “Sommige mensen hebben het idee dat dakloosheid iemands eigen schuld is. Of ze zeggen dat slimme mensen niet dakloos worden.”

Verschillende kleuren

Toen Daisy startte met het kunstwerk lag het officiële aantal daklozen op 31.000 (meting 2023 door het CBS). In een jaar is dit aantal gestegen naar 33.000 (2024). Om deze reden zullen er op het witte doek 31.000 zwarte stempels worden gezet, die het aantal daklozen tijdens de start van het kunstwerk weergeven. Daarnaast zal het aantal stempels aangevuld worden tot 33.000. De overige 2.000 worden in een andere kleur gestempeld om duidelijk te maken dat het aantal daklozen stijgt. Een groot deel van het 50 meter lange doek wordt leeggelaten ter symboliek voor de mensen die wel degelijk dak- of thuisloos zijn, maar niet als zodanig worden herkend of erkend.

Zelf ervaren

Vrijdag tussen 11.00 en 15.00 uur ligt het 50 meter lange witte doek uitgerold op het Domplein, en kan er geholpen worden bij het zetten van de in totaal 33.000 stempels. Volgens Iris Lammerts van Bueren, diaconaal werker in de Domkerk, draagt de fysieke handeling van het stempelen bij aan een grotere bewustwording van de omvang van het dakloosheidsprobleem. “Het zetten van alle stempels duurt gewoon ontzettend lang. Als mensen zelf gaan stempelen, kunnen ze dit ervaren en zien om hoeveel mensen het daadwerkelijk gaat.”

Tekst loopt door onder afbeelding

Naast het stempelen vertelt Iris dat er vrijdagmiddag ook de gelegenheid wordt geboden om het gesprek over dakloosheid te starten. Op het Domplein wordt de ‘huiskamer van morgen’ – een openluchthuiskamer – gemaakt. Voorbijgangers krijgen de mogelijkheid om met (voormalig) daklozen in gesprek te gaan. Deze activiteit sluit aan bij de landelijke campagne van ‘Dakloosheid Voorbij’, die mensen oproept om ook dak- en thuisloze mensen mee te nemen in hun gedachten bij het stemmen tijdens de aankomende verkiezingen.

Aan de Domtoren?

Op 17, 24 en 26 oktober kunnen Utrechters opnieuw een bijdrage leveren aan het ‘stempelkunstwerk’. Met Sint Maarten, op 11 november, moet het doek af zijn. Wat er vervolgens met het kunstwerk wordt gedaan, is nog onbekend. Er wordt op dit moment nog nagedacht over een expositieplaats. “Het zou natuurlijk prachtig zijn als we het doek bijvoorbeeld aan de Dom mogen ophangen, maar dat gaat waarschijnlijk heel lastig worden”, aldus Iris.